Ojcostwo Boga w Ewangelii Janowej w kontekście Targumu Neofiti 1. Analiza egzegetyczno-teologiczna
Abstract
Rozprawa doktorska składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy i drugi przedstawiają ogólne idee dotyczące ojcostwa Boga w Targumie Neofiti 1 i Ewangelii Janowej. Posiadają one paralelną strukturę, by wyraźniej ukazać podobieństwa. Dwa następne rozdziały analizują wybrane wersety czwartej Ewangelii w kontekście omawianego targumu. Również w tym przypadku widoczna jest ich podobna struktura wynikająca z przyjętej metody historyczno-krytycznej i egzegezy teologicznej. Pierwszy rozdział jest zatytułowany „Bóg jako Ojciec w Targumie Neofiti 1”. Przedstawia ojcostwo Boga w trzech aspektach: transcendentnym (Ojciec, który jest w niebie), immanentnym (Bóg, który objawia się na ziemi) oraz społecznym (Bóg wobec synów Izraela). Drugi rozdział podejmuje temat: „Bóg jako Ojciec w czwartej Ewangelii”. Został on przeanalizowany w sposób analogiczny do poprzedniego rozdziału. Trzeci rozdział: "Jezus jako Syn Boga" analizuje wybrane teksty Ewangelii Janowej dotyczącej ojcostwa Boga względem Jezusa (J 1,18: 10,30; 17,1). W czwartym rozdziale, „Uczniowie jako dzieci Boga”, przeprowadzono analizę literacką, egzegetyczną i teologiczną wybranych tekstów Janowych (J 1,12-13; 3,3-5; 17,20-21). Podsumowując, niniejsza praca wykazuje wiele podobieństw między Janową ideą ojcostwa Boga a tradycjami zawartymi w Targumie Neofiti 1. Janowy sposób ukazania relacji Ojca z Synem, jak i z uczniami, wielokrotnie odnosi się do terminów, czy też idei przekazanych w tradycji targumicznej. Przeprowadzone badania potwierdzają, że teksty czwartej Ewangelii mogą być głębiej rozumiane w świetle tegoż targumu.
The dissertation consists of four chapters. The first and second present general ideas about the fatherhood of God in Targum Neofiti 1 and the Gospel of John. They have a parallel structure in order to make the similarities clearer. The next two chapters analyse selected verses of the fourth Gospel in the context of the respective Targum. Again, the similarity in structure is due to the historical-critical method and theological exegesis adopted. The first chapter is entitled ‘God as Father in Targum Neofiti 1’. It presents the fatherhood of God in three aspects: transcendent (the Father who is in heaven), immanent (God who manifests himself on earth) and social (God towards the sons of Israel). The second chapter takes up the theme: ‘God as Father in the Fourth Gospel’. It is analysed in three aspects, analogous to the previous chapter. The third chapter: ‘Jesus as the Son of God’ analyses selected texts from the Gospel of John concerning the fatherhood of God in relation to Jesus (Jn 1:18; 10:30; 17:1). The fourth chapter, ‘The disciples as children of God’, provides a literary, exegetieal and theological analysis of selected texts from John (Jn 1:12-13; 3:3-5; 17:20-21). In conclusion, this thesis shows many similarities between John’s idea of the fatherhood of God and the traditions contained in the Targum Neofiti 1. John’s presentation of the Father's relationship with the Son and with the disciples repeatedly refers to terms or ideas found in the Targum tradition. The research carried out confirms that the texts of the Fourth Gospel can be better understood in the light of this targum.
Description
Wydział Teologii, Instytut Nauk Biblijnych; promotor: ks. prof. Mirosław S. Wróbel
Keywords
ojcostwo, Ewangelia Jana, Targum Neofiti 1, fatherhood, Gospel of John