Repository logo

The Repository collects scientific achievements of employees and doctoral students of the John Paul II Catholic University of Lublin. The purpose of the repository is dissemination of the scientific achievements of the John Paul II Catholic University of Lublin, promoting conducted scientific research and supporting didactic activities. The repository collects, stores and shares digital documents in the form of books, scientific articles, scientific journals, conference materials, didactic materials etc.

 

Recent Submissions

Item
Posługa pastoralno-liturgiczna wobec chorych w szpitalach w Chicago
(2023-03-13) Przeszło, Marzena
W Ameryce jest używany termin "kapelan świecki” w znaczeniu specyficznej opieki nad chorym, która polega na duchowym wsparciu chorego, jego rodziny, jak również zespołu medycznego. Jest on etatowym pracownikiem szpitala i należy do zespołu medycznego. Program szkolenia Credential Pastoral Education dla kapelanów szpitalnych i studentów teologii opracował pastor Anton Boisen. Zbadano wymogi Joint Commission, która nadzoruje prace szpitali oraz stawia wymagania odnośnie zatrudniania i wykształcenia personelu medycznego, a także wytyczne National Association of Catholic Chaplains. Praca badawcza objęła sposób posługi pastoralnej świeckich pomocników odnośnie spiritual assessment (rozeznanie duchowe) i w przygotowaniu do sakramentów. Szpitale publiczne lub wielowyznaniowe rzadziej zatrudniają duchownych, a częściej kapelanów świeckich różnych wyznań, a nawet ateistów (!), którzy sprostali wymaganiom Joint Commission i uzyskali dyplom kapelana. Badania dotyczyły Advance Directive, Living Act Will i innych przepisów stanowych, które służą pacjentowi podczas podejmowania decyzji odnośnie metod leczenia lub jego zaprzestania w obliczu śmierci. Zweryfikowano pozytywnie hipotezę badawczą dotyczącą doniosłej roli katolickich kapelanów świeckich. The term “lay chaplain” is use in America to mean specific care for the sick, which means spiritual support of the patients, families and medical team. A chaplain is a full-time employee of the hospital and part of the medical team. The training program called Credential Pastoral Education for hospital chaplain and theological students was developed by pastor Anton Boisen. The research refers to the regulations developed by Joint Commission which supervises the work of hospitals and sets requirements for the employees and education of medical staff and includes guidelines of the national Association o f Catholic Chaplains. The research covered the role of catholic “lay chaplains” in spiritual assessment and preparation of patients for sacraments. Public or private hospitals more likely employ “lay chaplains” of various denominations, and even atheists (!) who have passed the regiments of the Joint Commission and obtained a chaplain certification. Further research concerned the manner of Catholic ministry “lay chaplains” in Advance Directives, Living Act Will and other State laws to help patients make treatment decision or discontinue treatment in the face of death. The conducted research presented in the dissertation gave a positive answer to the question of whether there is a need for the ministry of catholic “lay chaplains” in hospitals in Chicago.
Item
Rola druków w kształtowaniu barokowego wystroju wnętrza kościoła pw. Nawrócenia św. Pawła Apostoła w Sandomierzu
(2020-09-21) Gurba, Stanisław
Kościół pw. Nawrócenia św. Pawła w Sandomierzu należy do najstarszych świątyń sandomierskich. Budowla zachwyca nie tylko swoją architekturą, ale przede wszystkim wystrojem wnętrza, które po przemianach w poł. XVII i na pocz. XVIII w. zachowało się do dziś w niemal niezmienionej formie. W barokowej dekoracji wnętrza uwagę zwracają liczne inskrypcje. Pojawiają się charakterystyczne dla epoki formy plastyczno-literackie: emblematy. Dlatego w pracy postawiono tezę, że źródłem inspiracji dla malowideł były druki nowożytne, zarówno teksty, jak i grafiki. Dotychczasowe fragmentaryczne opisy naukowe wnętrza kościoła sandomierskiego i próby odczytania programu ikonograficznego postawiły głównie hipotezy, które w świetle współczesnych badań oraz przeprowadzonych prac konserwatorskich obiektu nie znajdują potwierdzenia. Zły stan zachowania zabytku, XIX-wieczne przemalowania, ale także brak dogłębnego i całościowego studium literatury przedmiotu przyczyniły się do utrwalenia w publikacjach błędnych opinii dotyczących wystroju tej świątyni. Całościowe podejście do opisywanego zagadnienia, z uwzględnieniem wyników badań historycznych nad przemianami artystycznymi obiektu, filologicznych w zakresie związków literatury i sztuki sakralnej w okresie nowożytnym oraz historii sztuki, szczególnie co do tradycji obrazowania i proweniencji stylu, a także analiza dotychczas pomijanych przedstawień wypełniło lukę w stanie wiedzy o barokowym wystroju kościoła św. Pawła w Sandomierzu. The Church of the Conversion of St. Paul in Sandomierz is one of the oldest temples in the town. The building delights its visitors not only with its architecture, but, above all, with the design of its interior, which, since the transformations in the middle of the 17th century and the early 18th century, has survived almost unchanged to this day. A prominent feature of the baroque interior decoration are numerous inscriptions. There appear the artistic and literary forms characteristic of the era: emblems. Therefore, the thesis is propounded that the source of inspiration for the paintings were prints of the modern age, both texts and graphics. The previous, fragmentary scientific descriptions of the interior of the Sandomierz church and attempts to explain its iconographic programme have put forward hypotheses that generally have not been confirmed in the light of modern research and restoration works carried out in the building. Not only nineteenth-century overpaintings and the poor overall condition of the monument, but also the lack of an in-depth and comprehensive study of the subject literature have contributed to the consolidation of erroneous opinions in publications about the interior design of this temple. A holistic approach to the described issue – taking into account the results of historical research on the artistic transformations of the building; philological research concerning the relationship between literature and religious art in the modern period; art history, especially regarding the tradition of imagery and style provenance; and an analysis of previously omitted performances – has filled the gap in knowledge about the Baroque interior of St. Paul's Church in Sandomierz.
Item
Dzieje Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu do lat 30-tych XX wieku. Geneza i rozwój kolekcji
(2020-09-28) Stępień, Urszula
Myślą przewodnią niniejszego opracowania jest przedstawienie bogatej historii Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, jego początków, genezy i rozwoju kolekcji w trzech kolejnych siedzibach: w kapitularzu katedry p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, w Seminarium Duchownym i w Domu Długosza. Przedmiotem zainteresowania jest przede wszystkim aspekt historyczny, położenie nacisku na uporządkowanie skomplikowanej nierzadko historii zbiorów, a niekiedy także poszczególnych zabytków i faktów z nimi związanych. Duży nacisk został położony na muzeologiczną stronę omawianego zagadnienia. Jest to pierwsze, całościowe omówienie początkowego okresu dziejów Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu. Zakres chronologiczny został wyznaczony przez dwie daty. Początek rozważań stanowi rok 1902, kiedy to ks. Józef Rokoszny wystosował do kapituły katedralnej list, w którym napisał o potrzebie ratowania pamiątek kościelnych, prosząc o poważne i skuteczne regulacje w tej sprawie. Jako datę zamykającą przyjęto rok 1937, kiedy zbiory zostały udostępnione w Domu Długosza. Okazało się to rozwiązaniem trwałym, bowiem Muzeum Diecezjalne znajduje się tam do chwili obecnej. The main idea of this study is to present the rich history of the Diocesan Museum in Sandomierz, its origins and development of the collection in three subsequent locations: in the chapter-house of the cathedral of St. Nativity of the Blessed Virgin Mary, in the Seminary and in the House of Długosz. The subject of interest, is above all, the historical aspekt as well as the emphasis on ordering the often-complicated history of collections, and sometimes also individual monuments along with the facts associated with them. A lot of emphasis was put on the museological side of the discussed issue. This is the first, comprehensive overview of the early period of the Diocesan Museum in Sandomierz. The chronological range has been designated by two dates. The beginning of considerations is 1902, when Fr. Józef Rokoszny sent a letter to the cathedral chapter, in which he wrote about the need to rescue church memorabilia, asking for serious and effective regulations in this matter. The closing date was 1937, when the collections were made available in the Długosz House. This proved to be a permanent solution, because the Diocesan Museum is located there until now.
Item
Odpowiedzialność prawna z tytułu rozpowszechniania fake newsów w polskim porządku prawnym
(2022-10-27) Niedbała, Marcin
Problem rozpowszechniania fałszywych informacji istniał wprawdzie od stuleci, lecz dopiero niedawne wydarzenia geopolityczne i towarzyszące im działania dezinformacyjne (wybory prezydenckie w USA w 2016 roku, kreowany przez Rosję fałszywy przekaz medialny dotyczący aneksji Krymu i wojny w Donbasie, białoruska propaganda dotycząca kryzysu migracyjnego) uwidoczniły związane z nim zagrożenia. Wprowadzanie opinii publicznej w błąd przy wykorzystaniu tzw. fake newsów nierzadko stanowi element wojny informacyjnej i umożliwia m.in. zakłócanie demokratycznych procesów wyborczych, prowokowanie niepokojów społecznych, odpowiednie ukierunkowywanie polityki państwa, a także jego destabilizowanie. Tymczasem, podkreślenia wymaga, iż prawo nie może pozostawać obojętne wobec nowych zjawisk społecznych stanowiących istotne zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego oraz dóbr poszczególnych jednostek. Należy wobec tego poddać analizie obowiązujące regulacje prawne i zbadać, czy w ogóle odnoszą się one do zagrożeń wynikających z rozpowszechniania fake newsów oraz, czy skutecznie tym zagrożeniom przeciwdziałają. W tym celu zbadano w szczególności możliwość subsumpcji czynu polegającego na rozpowszechnianiu fake newsów pod określone przepisy prawa karnego, przedstawiono możliwe do zastosowania środki służące do pociągnięcia do odpowiedzialności cywilnej osób rozpowszechniających fake newsy oraz oceniono ich skuteczność, a także zweryfikowano możliwość wykorzystania norm prawa prasowego dotyczących sprostowania dla przeciwdziałania rozpowszechnianiu fake newsów. The problem of disseminating false information has existed for centuries, but only recent geopolitical events and the accompanying disinformation activities (the 2016 US presidential election, a false media coverage created by Russia regarding the annexation of Crimea and the war in Donbas, Belarusian propaganda concerning the migration crisis) have exposed the threats associated with it. Misleading the public by using the so-called fake news is often part of the information war and enables, among others, disrupting democratic election processes, provoking social unrest, appropriate direction of the state's policy, as well as its destabilization. Meanwhile, it should be emphasized that the law cannot remain indifferent to new social phenomena which constitute a significant threat to state security and public order as well as the goods of respective individuals. Therefore, the applicable legal regulations should be analyzed and it should be researched whether they refer to the threats resulting from the dissemination of fake news at all and whether they effectively counteract these threats. For this purpose, the possibility of subsuming the act of disseminating fake news under specific provisions of criminal law was examined, the possible measures to bring to civil liability of persons disseminating fake news were presented and their effectiveness was assessed, and the possibility of using the norms of the press law regarding rectification to counteract the spread of fake news was verified.
Item
Helping by Clicking Motives Scale Study1
(2025) Błachnio, Agata; Przepiórka, Aneta; Kot, Paweł; Cudo, Andrzej; Sobol, Małgorzata
A number of aid campaigns can be found on the Internet that often involve only clicking on a “like” icon or button. Helping by clicking can be called a kind of passive helping, defined as helping without making much effort. What seems important in this phenomenon is the motivation behind such help. The main aim of the study was to develop a measure of motivations to engage in helping on the Internet. It included Sample 1 with N = 349 subjects. A list of 38 statements was compiled for further analysis. The latent structure of construct measured by the HCMS was examined separately for the two samples, using exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA), revealing two factors: intrinsic and extrinsic motivation. The authors drew on two theories: the motivation to help theory and the cognitive evaluation theory. The validation study yielded a 14-item version of a method that, to the authors’ knowledge, is the world’s first research measure of motives for helping by clicking.
Item
Katecheza z dorosłymi w diecezji sosnowieckiej w latach 2004-2024
(Biblos. Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej, 2025-05-07) Słodczyk, Marcin
Praca poświęcona została analizie katechezy z dorosłymi w diecezji sosnowieckiej w latach 2004-2024, ze szczególnym uwzględnieniem jej podstaw teologicznych, uwarunkowań historyczno-społecznych oraz praktycznych form realizacji. Autor, wychodząc od definicji katechezy z dorosłymi zawartej w „Dyrektorium o Katechizacji” (2020), wskazuje na przejście od modelu transmisyjnego do modelu towarzyszenia i współuczestnictwa, w którym dorośli wierni traktowani są jako aktywni uczestnicy własnego rozwoju duchowego. W kontekście diecezji sosnowieckiej, powstałej w 1992 roku i ukształtowanej normatywnie przez I Synod Diecezjalny (2001-2004), podjęto próbę rekonstrukcji lokalnej praktyki katechetycznej z dorosłymi, nieuwzględnianej dotychczas w opracowaniach naukowych. Zakres badań obejmuje analizę dokumentów synodalnych, regulacji diecezjalnych, materiałów katechetycznych oraz działań formacyjnych w ramach pięciu głównych typów katechezy: rodziców przed chrztem dziecka, rodziców dzieci i młodzieży przystępujących do sakramentów, narzeczonych, katechumenów dorosłych oraz katechezy okazjonalnej. Studium opiera się na kwerendzie przeprowadzonej w archiwach diecezjalnych i parafialnych oraz na analizie materiałów formacyjnych, w tym niepublikowanych dotąd dokumentów wspólnoty „Ubogaceni” z Wolbromia. Zastosowanie metod analityczno-syntetycznej oraz historycznej umożliwiło ukazanie zarówno instytucjonalnych uwarunkowań katechezy z dorosłymi, jak i konkretnych rozwiązań pastoralnych wdrażanych przez kolejnych biskupów diecezji. Opracowanie to nie tylko wypełnia lukę badawczą w obszarze katechetyki diecezjalnej, ale także dostarcza materiału źródłowego i refleksji prakseologicznej, mogących posłużyć w przygotowaniach do zapowiedzianego II Synodu Diecezji Sosnowieckiej. The study is devoted to an analysis of adult catechesis in the Diocese of Sosnowiec during the years 2004–2024, with particular attention given to its theological foundations, historical and social context, and practical forms of implementation. Beginning with the definition of adult catechesis presented in the Directory for Catechesis (2020), the author highlights the shift from a transmission-based model to one of accompaniment and co-responsibility, in which adult believers are regarded as active participants in their own spiritual development. Within the context of the Diocese of Sosnowiec—established in 1992 and normatively shaped by its First Diocesan Synod (2001–2004)—an attempt has been made to reconstruct the local practice of adult catechesis, which until now has not been examined in scholarly literature. The scope of the research includes an analysis of synodal documents, diocesan regulations, catechetical materials, and formation activities within five main types of adult catechesis: for parents before their child's baptism, for parents of children and youth preparing for the sacraments, for engaged couples, for adult catechumens, and for occasional catechesis. The study is based on research conducted in diocesan and parish archives, as well as on an analysis of formation materials, including previously unpublished documents prepared by the “Ubogaceni” (Enriched) community from Wolbrom. The application of analytical-synthetic and historical methods made it possible to present both the institutional conditions of adult catechesis and the specific pastoral solutions implemented by successive bishops of the diocese. This work not only fills a research gap in the field of diocesan catechetics but also provides source material and praxeological reflection that may serve the preparations for the announced Second Synod of the Diocese of Sosnowiec.
Item
Achievements in instrumental performance as a result of goal realization: The role of affect and implementation intentions
(2022-06-22) Mazur-Socha, Zofia
The first chapter of the dissertation presents what music psychology is as a science, and what the scope of its interests is. The following chapters present four studies that together provided new insights into the role of affect and implementation intentions in the achievements of musical instrument learners. Study 1, a systematic review of the literature, showed that positive affect was related to longer practice time and greater engagement in practice, while negative affect was related to shorter practice time and diminished engagement in practice. The next two chapters describe the development and validation of the Instrumental Practice-Related Affect Measure and the Instrumental Practice Goal Realization Inventory, Study 2 (with 171 piano students) and Study 3 (longitudinal study with initial sample of 235 students learning various musical instruments). Chapter five describes results of Study 2 and 3 regarding the relationships between affect and the four aspects of musical practice. Both studies showed a positive relationship between practice-related enthusiasm and practice intention, while depression and anxiety were negatively related to performance evaluation. Chapter six presents Study 4 (randomized controlled trial with 127 secondary music school and university students) indicating that mental contrasting with implementation intentions helps to reduce negative affect associated with practice, and in interaction with musicians' primary affect explains the increased practice time. W pierwszym rozdziale dysertacji przedstawiono, czym jest psychologia muzyki jako nauka i jaki jest zakres jej zainteresowań. Kolejne rozdziały prezentują cztery badania, które łącznie dostarczyły nowej wiedzy na temat roli afektu i intencji implementacyjnych w osiągnięciach w grze na instrumencie muzycznym. Badanie 1, systematyczny przegląd literatury, wykazało, że pozytywny afekt był związany z dłuższym czasem ćwiczenia i większym zaangażowaniem w ćwiczenie, natomiast negatywny afekt był związany z krótszym czasem ćwiczenia i mniejszym zaangażowaniem w ćwiczenie. Kolejne dwa rozdziały opisują konstrukcję i walidację Kwestionariusza Afektu Związanego z Ćwiczeniem na Instrumencie oraz Inwentarza Realizacji Celów w Ćwiczeniu na Instrumencie, Badanie 2 (z udziałem 171 uczniów klasy fortepianu) oraz Badanie 3 (badanie podłużne z początkową próbą 235 uczniów grających na różnych instrumentach). W rozdziale piątym opisano wyniki Badań 2 i 3 dotyczące związków między afektem a czterema aspektami ćwiczenia gry na instrumencie. W obu badaniach wykazano pozytywny związek między entuzjazmem związanym z ćwiczeniem a intencją jego podejmowania, natomiast depresja i lęk były negatywnie związane z oceną wykonania. W rozdziale szóstym przedstawiono wyniki Badania 4 (randomizowanego badania z próbą kontrolną z udziałem 127 uczniów szkół muzycznych II stopnia i studentów), które wykazało, że kontrastowanie mentalne z intencjami implementacyjnymi pomaga zmniejszyć negatywny afekt związany z ćwiczeniem, a w interakcji z pierwotnym afektem muzyków wyjaśnia wydłużenie czasu ćwiczenia.
Item
Edukacja osób z niepełnosprawnością w ramach projektu „Alegría de Vivir” w Santo Domingo – Ekwador. Studium psychopedagogiczne
(2021-05-06) Szymański, Marek
Rozprawa ta składa się z trzech części: teoretycznej, metodologicznej i empirycznej wraz z psychopedagogiczną interpretacją uzyskanych wyników badań. Teoretyczne znaczenie tej pracy doktorskiej związane było z ukazaniem projektu jako przykładu przedsięwzięcia wspomagającego proces rozwoju osobistego oraz inkluzji społecznej osób z ryzykiem wykluczenia. Pozytywne doświadczenie związane z jego realizacją oraz jego pozytywną oceną stanowi źródło inspiracji dla tworzenia podobnych projektów skupionych na poprawie warunków życia i funkcjonowania osób z niepełnosprawnością i ich rodzin. Celem podjętej pracy doktorskiej była odpowiedź na pytanie: Jakie walory edukacyjne zostały zrealizowane w ramach Projektu "Alegría de Vivir" obejmującego pracę terapeutyczną z osobami z wykluczeniem społecznym. Oprócz celu poznawczego starano się zrealizować cel praktyczny, jakim było wypracowanie najlepszych form pomocy służących inkluzji społecznej osób z niepełnosprawnością i chorych psychicznie. Efektem końcowym projektu było wykazanie nie tylko jego edukacyjnych, ale również psychopedagogicznych walorów oraz ich znaczenia dla osób w różny sposób w nim uczestniczących. Ogółem w badaniach wzięło udział 469 osób, wśród których było 159 uczestników badań pilotażowych (odegrały one bardzo istotną rolę w opracowaniu narzędzi badań) oraz 310 osób w badaniach zasadniczych. Innowacyjnym narzędziem badań tej ostatniej grupy osób był kwestionariusz ujmujący przedmiot badań zarówno w sposób retrospekcyjny, jak i introspekcyjny. This dissertation consists of three parts: theoretical, methodological and empirical, together with a psycho-pedagogical interpretation of the obtained research results. The theoretical significance of this dissertation was connected with showing the Project as an example of an undertaking supporting the process of personal development and social inclusion of people at risk of exclusion. The positive experience of its implementation and its positive evaluation is a source of inspiration for creating similar projects focused on improving the living conditions and functioning of people with disabilities and their families. The aim of the doctoral dissertation was to answer the question: What educational values were realized within the Alegría de Vivir Project covering therapeutic work with people with social exclusion? In addition to the cognitive goal, there was an attempt to achieve a practical goal, which was to develop the best forms of assistance for the social inclusion of people with disabilities and the mentally ill. The final result of the Project was to demonstrate not only its educational but also psycho-pedagogical qualities and their importance for people who participate in it in various ways. A total of 469 people took part in the research, among them 159 participants of pilot studies (they played a very important role in the development of research tools) and 310 people in basic research. An innovative research tool for the latter group of people was a questionnaire that covered the subject of the research in both retrospective and introspective ways.