Mit założycielski Krakowa w literaturze polskiej od XII do XIX wieku i jego europejska recepcja
No Thumbnail Available
Date
2022-11-08
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Celem badań jest zidentyfikowanie i opisanie kontekstów literackich i kulturowych, w których usytuowany bywał mit założycielski Krakowa. Przedmiotem badań będą dzieła pochodzące z różnych epok i kręgów kulturowych (literatura polska, francuska, niemiecka), począwszy od pierwszego i najważniejszego dzieła, mianowicie kroniki Kadłubka, przez inne dzieła z literatury średniowiecza, renesansu i baroku, piśmiennictwo oświecenia, aż do epoki romantyzmu, w której analizowany mit był szczególną inspiracją dla autorów, ze względu na rodzimy charakter legendy, a także ówczesne próby zrekonstruowania tożsamości narodowej. W pierwszej części rozprawy uwaga skupiona jest głównie na kronice Mistrza Wincentego, a także jego - w głównej mierze - inspiracji antycznych, wraz z kilkoma kontekstami słowiańskimi oraz, w szerszej perspektywie, indoeuropejskimi. Druga część studium poświęcona jest koncepcji tripartitio, które jest pokłosiem badań Georges’a Dumézila w zakresie neokomparatystyki mitologicznej, które pomaga interpretować mit założycielski Krakowa zarówno w kronikach średniowiecznych, jak i literaturze romantyzmu. Ostatnia część rozprawy skupia się na postaci Wandy, jej niejednoznacznym charakterze kobiety-króla, virago oraz „słowiańskiej nimfy”. Ponadto przywołane zostają także zagraniczne realizacje legendy, jak również późna interpretacja postaci Wandy w perspektywie emancypacyjnej.
The goal of the research is to identify and describe literary, historical, anthropological, and political contexts which framed the founding myth of Cracow in literary texts of various literary periods in Poland and, significantly, other cultural spheres of Europe. The research will focus on works of different literary periods, starting with the first and most important work, i.e. the chronicles of W. Kadłubek, through other historical chronicles of the medieval period, Polish and French Renaissance and Baroque poetry, Polish and foreign Enlightenment pieces, ending with Romanticism. Due to the interdisciplinary character of the myth, which goes beyond the limits of literary studies, tools envisaged for other domains will be used such as new comparative mythology analysis, ethnography, anthropology, or feminist criticism, the last of which being specially interested in Wanda, the principal character of the myth. In the first part of the dissertation, attention will be focused on the chronicle of Kadłubek and his inspirations. The second part of the dissertation develops the concept of tripartitio related to the new comparative mythology developed by G. Dumézil.The last part focuses on the character of Wanda in the writing of various literary periods and her transgressive character.
Description
Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Literaturoznawstwa; promotor: prof. Dariusz Seweryn
Keywords
Kraków, mit założycielski, romantyzm, Wanda, Cracow, Founding Myth, romanticism