Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Abstract
Przedmiot dysertacji doktorskiej, zatytułowanej: "Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego" stanowią rozważania związane z zagadnieniem treści i zakresu obowiązków państwa wobec osób uprawnionych do alimentów, które nie mogą tego prawa wyegzekwować od zobowiązanego i szukają ochrony tegoż państwa oraz jego pomocy w realizacji tych praw z wykorzystaniem innych instrumentów. Konstytucyjną, a także wynikającą z nauki społecznej Kościoła, podstawą do poszukiwania takiej ochrony jest zasada wspierania rodziny, jako podstawowej komórki społecznej. Instytucjonalnym przejawem z kolei tego obowiązku jest organizacja funduszu alimentacyjnego, które to zadanie w pewnym zakresie rekompensuje osobie uprawnionej do alimentów w szerokim ujęciu poszukiwanie takiej pomocy. Charakter prawny jak i zakres tej pomocy wyklucza nazwanie jej formą zastępczą wobec obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego, ponieważ jednocześnie udzielenie takiej pomocy rodzi określone obowiązki dłużnika alimentacyjnego wobec państwa, nie wygaszając przecież obowiązku alimentacyjnego dłużnika wobec uprawnionych do alimentacji w świetle kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Można zaryzykować stwierdzenie, że istota tej pomocy, a przede wszystkim podstawa nabycia praw do niej rodzi pokusę zarówno wierzyciela jak i zobowiązanego (częstokroć można doszukiwać się niesformalizowanej współpracy, wprost mówiąc zmowy obu wskazanych stron) do nadużywania tego prawa i wyłudzaniu tym samym świadczeń, których źródłem jest fundusz alimentacyjny. W konsekwencji analiza prawna i oparta na nich rozprawa obejmują w szczególności swoim zakresem, działania organów państwa jak i pozostałych uczestników – adresatów tych działań dokonywane na etapie ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz na etapie pobierania przyznanych świadczeń. Przesłanki od zaistnienia których uzależnione jest ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zawarte są w różnych aktach normatywnych, dlatego też temat rozprawy obejmuje swoim zakresem analizę przesłanek administracyjno- i cywilnoprawnych. Problematyka ta nacechowana wątpliwościami, stanowi niewątpliwie obszar wart omówienia, w tym ustalenie lokacji stosunku alimentacyjnego w ramach ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ukazanie relacji tego obowiązku, do obowiązków wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, a w szczególności dokonanie analizy prawnej przesłanek ustalania prawa do świadczeń z
funduszu alimentacyjnego. Prezentowana rozprawa zawierająca analizę prawną przesłanek ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, została ujęta w czterech rozdziałach, wstępu oraz zakończenia. Układ pracy wynika z przedmiotu badań i założonego celu badawczego. Rozdział pierwszy obejmuje swym zakresem wskazanie na pojęcie rodziny, jako podstawowej komórki społecznej spełniającej wobec swych członków i społeczeństwa szereg istotnych funkcji, zwłaszcza ekonomicznej i socjalizującej. Omówiono istotę obowiązku alimentacyjnego, który, obok realizacji celu ekonomicznego, służy kształtowaniu właściwych wzorców. Dokonano analizy zasady pomocniczości w świetle obowiązków rodziny oraz zawarto rys historyczny pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów. Nakreślono główne założenia pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów, które obowiązują w prawie angielskim, niemieckim oraz norweskim, a także porównano je z rozwiązaniami prawnymi obowiązującymi w prawie polskim. Rozdział drugi poświęcony jest uzyskaniu przez osobę uprawnioną do alimentów, zaświadczenia o bezskutecznej egzekucji alimentów, jako podstawowej przesłanki warunkującej pomoc państwa na rzecz osób uprawnionych do alimentów. Rozdział trzeci obejmuje analizę prawną przesłanek zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, opisanych przez ustawodawcę metodą właściwą dla prawa publicznego, w tym wypadku prawa administracyjnego, od których uzależnione jest nabycie praw, przez osobę uprawnioną, do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Rozdział czwarty odnosi się do działań natury procesowej poprzez omówienie czynności podejmowanych przez organ właściwy wierzyciela wobec osoby uprawnionej do alimentów, a ponadto zamieszczono omówienie czynności podejmowanych przez organ właściwy wierzyciela oraz organ właściwy dłużnika wobec dłużnika alimentacyjnego. Przybliżony został szereg czynności inicjujących przymuszenie dłużnika do spełnienia obowiązku alimentacyjnego i konsekwencje ich stosowania. Niniejszą pracę zwieńcza podsumowanie, które stanowi zestawienie głównych uwag i zawartych w jej treści ocen, dających podstawę udzielenia odpowiedzi na postawione na wstępie pytanie. Prezentowana dysertacja stanowi odpowiedź na brak badań oscylujących wobec osoby uprawnionej, w większości są to tematy oscylujące wokół osoby dłużnika alimentacyjnego oraz uporczywego uchylania się od obowiązku alimentacyjnego.
The following doctoral thesis is entitled: Eligibility Criteria For Alimony Benefits it focuses on the government’s responsibilities concerning citizens who are eligible to alimonies but are unable to execute them from the maintenance debtor and, consequently, turn to the government for guardianship and support in realizing these rights using other options. The constitutional, and also emerging from the social teaching of the Church, basis for seeking such assistance is the principle of supporting a family as a basic unit of society. Hence, the government’s support in the form of the Maintenance Fund. Due to the legal nature and the scope of the assistance provided by the governments towards citizens eligible to alimonies, it cannot be considered a substitute to the alimony obligations of the oblegee. Moreover, the government’s aid, when recived by those who are who are eligible to alimonies, creates new obligations towards the state on the part of the obligee, at the same time keeping the maintenance obligation in effect. One may claim, the support offered by the government, as well as the basis of gaining rights to this support may result in misappropriation of funds and extortion of financial help from the Maintenance Fund. Thus, the following doctoral thesis and the legal analysis it is based on are mainly preoccupied with the actions of state institutions as well as the adressses of these actions, undertaken at the stage of determining eligibility criteria for alimony benefits from the Maintenance Fund and at the stage of receiving the granted benefits. The conditions for determining the right to benefits from the
maintenance fund are included in various normative acts, therefore the topic of the dissertation covers the analysis of administrative and civil law conditions. This issue, which is characterized by doubts, is undoubtedly an area worth discussing, including determining the location of the alimony relationship under the Act on assistance to those who are eligible to alimonies, showing the relationship of this obligation to the obligations arising from the Act on assistance to those who are eligible to alimony, and in particular conducting a legal analysis of the conditions determining the right to benefits from the Maintenance Fund. The presented dissertation, contains a legal analysis of the premises for determining the right to benefits from the alimony fund, it is divided into four chapters, an introduction and a conclusion. The arrangement of the work results from the subject of research and the assumed research goal. The first chapter includes an indication of the concept of family as a basic social unit that fulfills a number of important functions for its members and society, mainly economic and socializing ones. The essence of the maintenance obligation was discussed, which, apart from achieving an economic goal, serves to shape appropriate patterns. The principle of subsidiarity was analyzed in the light of family obligations and a historical outline of state aid for persons entitled to maintenance was provided. The main assumptions of state aid for persons entitled to alimony, which are applicable in English, German and Norwegian law, were outlined and compared with the legal solutions applicable in Polish law. The second chapter is devoted to obtaining a certificate of ineffective enforcement of alimony by a person entitled to alimony, as the basic condition for state aid to persons entitled to alimony. The third chapter includes a legal analysis of both positive and negative conditions, described by the legislator using a method appropriate to public law, in this case administrative law, on which the acquisition of rights by an entitled person to benefits from the maintenance fund depends. The fourth chapter refers to procedural activities by discussing the activities undertaken by the competent authority of the creditor towards the person entitled to alimony, and also includes a discussion of the activities undertaken by the competent authority of the creditor and the competent authority of the debtor towards the alimony debtor. A number of activities initiating forcing the debtor to meet the alimony obligation and the consequences of their implementation were presented. This work ends with a summary, which is a summary of the main comments and assessments contained therein, providing the basis for answering the question posed at the beginning. The presented dissertation is a response to the lack of research on the entitled person, most of which are topics related to the person of the alimony debtor and persistent evasion of the alimony obligation.
Description
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Instytut Nauk Prawnych; promotor: ks. dr hab. Sławomir Fundowicz
Keywords
alimenty, zaświadczenie, fundusz, alimony, attestation, fund