Roczniki Nauk Społecznych, 2024, T. 52, nr 4: Bezpieczeństwo i ład międzynarodowy. Numer dedykowany profesorowi Andrzejowi Podrazie w 60. rocznicę urodzin

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/8520

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 13
  • Item
    Istota i struktura analizy ładu międzynarodowego
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2024) Pietraś, Marek
    Ład międzynarodowy jest kategorią analizy stosunków międzynarodowych na poziomie systemu międzynarodowego, a więc kategorią ontologii, ale i epistemologii tych stosunków. Jako kategoria ontologii jest dynamicznym procesem konkretyzowanym specyficznymi warunkami danego momentu historycznego. Celem artykułu jest – po pierwsze – zaproponowanie rozumienia istoty ładu międzynarodowego. Zaproponowano jego neutralne rozumienie, uznając, że jest to sposób zorganizowania i funkcjonowania systemu międzynarodowego w danym momencie. Po drugie – istotnym celem jest propozycja struktury analizy ładu międzynarodowego, w której należy uwzględnić: 1) biegunowość systemu międzynarodowego, 2) wartości polityczne, 3) normy, 4) instytucje/organizacje. Zaproponowano nowy model ujmowania biegunowości. Po pierwsze, w miejsce wyłącznie strukturalnego myślenia z koncentracją na strukturze koncentracji potęgi (dwubiegunowy, wielobiegunowy, itd), zaproponowano ujęcie strukturalno-funkcjonalne, uwzględniającego koncentrację potęgi i strategię jej stosowania. Po drugie, analiza biegunowości tylko na poziomie globalnego systemu międzynarodowego nie oddaje złożoności tego zjawiska, gdy wzrasta znaczenie mocarstw regionalnych. Proponowane jest analizowanie biegunowości jako zjawiska dwupoziomowego, z uwzględnieniem poziomu globalnego systemu i mocarstw globalnych oraz poziomu systemów regionalnych i mocarstw regionalnych. International order is a category of analysis of international relations at the level of the international system. It is therefore a category of ontology, but also of the epistemology of these relations. As a category of ontology, it is a dynamic process specified by the specific conditions of a given historical moment. The aim of the article is – firstly – to propose an understanding of the essence of international order. A neutral understanding of it has been proposed, considering that it is a way of organizing and functioning of the international system at a given moment. Secondly, an important goal is to propose a structure of analysis of international order, considering that it is necessary to take into account: 1) the polarity of the international system, 2) political values, 3) norms, 4) institutions – organizations. A new model of understanding polarity is proposed. First, instead of exclusively structural thinking with a focus on the structure of power concentration (bipolar, multipolar, etc.), a structural-functional approach is proposed, taking into account the concentration of power and the strategy of its application. Second, the analysis of polarity only at the level of the global international system does not reflect the complexity of this phenomenon, when the importance of regional powers increases. It is proposed to analyze polarity as a two-level phenomenon, taking into account the level of the global system and global powers and the level of regional systems and regional powers.
  • Item
    Rola grupy G6 w polityce bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2024) Gruszczak, Artur
    Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie wpływu grupy G6 na obszar bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej. G6 jest przykładem inicjatyw, które powstały poza prawno-instytucjonalnymi ramami Unii Europejskiej, ale miały na celu wywarcie znaczącego wpływu na procesy polityczne w UE. Pytanie badawcze postawione w tym artykule brzmi: Jaki wpływ miała agenda G6 na kształtowanie polityki w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego UE? Metodologia obejmuje postfunkcjonalizm jako ramę teoretyczną. Badania opierały się na metodach jakościowych, analizie źródeł pierwotnych i literatury przedmiotu. Wyniki badań wskazują na znaczący wpływ G6 jako nieformalnego forum konsultacji i ustalania agendy w odniesieniu do istotnych kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego UE. G6 wspierała politykę UE w sytuacji najpoważniejszych wyzwań bezpieczeństwa, korzystając z konstruktywnego kompromisu między ponadnarodowymi skutkami polityki UE a interesami państw członkowskich. The present paper seeks to analyze the impact of the Group of Six (G6) on the area of internal security of the European Union. The G6 is an example of initiatives which were born outside the legal-institutional framework of the European Union yet were aiming to exert a significant influence on the political processes within the EU. The key research question raised in this paper is: What impact has the G6’s agenda got on policy-making in the EU’s internal security field? Methodology contains postfunctionalism as a theoretical framework. Research was based on qualitative methods, an analysis of primary sources and the subject literature. The findings point to the significant influence of the G6 as an informal forum for consultations and agenda-setting with regard to key matters of the EU’s internal security. The G6 supported the EU’s policy in the face of the most serious security challenges, taking advantage of the constructive compromise between the supranational effects of EU policy and the interests of the member states.
  • Item
    Planowane rozszerzenie „Unia 30+” a alokacja miejsc w Parlamencie Europejskim
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2024) Barcz, Jan
    Przedmiot artykułu dotyczy formuły alokacji miejsc w Parlamencie Europejskim w świetle planowanego rozszerzenia Unii Europejskiej. Przedstawiono przebieg prac nad tym zagadnieniem w świetle postanowień Traktatu z Nicei i Traktatu z Lizbony. Wskazano na znaczenie tego problemu, zwłaszcza wobec nowej formuły podejmowania decyzji w Radzie UE większością kwalifikowaną. Niemniej uzgodnienie stałego systemu gwarantującego przestrzeganie zasady degresywnej proporcjonalności przy alokacji miejsc w Parlamencie Europejskim jest bardzo trudne. Należy raczej zakładać, że podział miejsc w Parlamencie Europejskim podczas finalizacji planowanego rozszerzenia Unii będzie, jak dotychczas, przede wszystkim wynikiem kontraktu politycznego między państwami członkowskimi. The subject of the article concerns the formula for the allocation of seats in the European Parliament given the planned EU enlargement. The course of work on this issue is discussed in the light of the provisions of the Treaty of Nice and the Treaty of Lisbon. The importance of this problem was pointed out, especially regarding the new decision-making formula in the EU Council by qualified majority. However, it is very difficult to agree on a permanent system that guarantees compliance with the principle of degressive proportionality in the allocation of EP seats. Rather, it should be assumed that the distribution of seats in the European Parliament during the finalization of the planned EU enlargement will be, as it has been so far, primarily the result of a political contract between the member states.
  • Item
    Następstwa kryzysów migracyjnych po 2015 roku dla polityki imigracyjnej i azylowej Unii Europejskiej
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2024) Tutak, Grzegorz
    Celem artykułu jest analiza zmian, jakie wprowadzono w polityce imigracyjnej i azylowej Unii Europejskiej po 2015 r. w wyniku zaistniałych kryzysów migracyjnych. Postawiono następujące pytania badawcze: Jak kryzysy migracyjne po 2015 r. wpłynęły na zmianę podejścia do problematyki migracji i polityki migracyjnej w UE? Czy UE jako wspólnota potrafi wypracować wspólne kompleksowe podejście do migracji odpowiadające wyzwaniom bezpieczeństwa? Czy wspomniane kryzysy wpływają na zdolność UE do oddziaływania na środowisko międzynarodowe? Z jednej strony kryzysy migracyjne pokazały słabość instrumentów zarządzania migracjami przez UE, z drugiej strony dały impuls do stworzenia nowego, kompleksowego podejścia do migracji, którego wyrazem jest Pakt o Migracji i Azylu. Pomimo wypracowanego konsensusu w podejściu do migracji, wciąż w UE są silne przekonania o konieczności rozwiązywania problemu migracji na poziomie narodowym. The aim of this paper is to analyze the changes that have been made to the European Union’s immigration and asylum policies after 2015 as a result of the migration crises. The paper poses the following questions: How have the post-2015 migration crises changed the EU’s approach to migration and migration policy? Is the EU, as a community, likely to develop a common comprehensive approach to migration that responds to security challenges? Do these crises affect the EU’s ability to interact with the international environment? On the one hand, the migration crises have demonstrated the weaknesses of the EU’s migration management instruments; on the other hand, they have provided impetus for the development of a new comprehensive approach to migration, embodied in the Pact on Migration and Asylum. Despite the consensus reached on migration, there are still strong convictions within the EU to address migration at the national level.
  • Item
    Wojna Rosji z Ukrainą i jej skutki dla NATO
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2024) Gryz, Jarosław
    Zainicjowana w swojej drugiej fazie w dniu 24 lutego 2022 r. wojna Rosji przeciwko Ukrainie skłania do podjęcia zagadnień lessons learned dla NATO, jako sojuszu, oraz państw członkowskich w kontekście zapewnienia kolektywnej obrony i przygotowania do niej sił zbrojnych. Dodatkowym zadaniem Sojuszu jest wzmocnienie gotowości społeczeństw szeroko definiowanego Zachodu z udziałem Korei Południowej oraz Japonii do konfrontacji z wyzwaniami związanymi z dążeniem Federacji Rosyjskiej, jak i Chin do rewizji istniejącej architektury bezpieczeństwa międzynarodowego, a także adaptacji NATO do nowych uwarunkowań. Dotyczy to zasadniczych wniosków z działań strategicznych, operacyjnych i taktycznych związanych z wykorzystaniem przez Federację Rosyjską jej sił zbrojnych jako narzędzia polityki przeciwko Ukrainie, Sojuszowi Północnoatlantyckiemu i Unii Europejskiej. Celem artykułu jest analiza działań strategicznych, operacyjnych i taktycznych w aspekcie identyfikowanych rozwiązań, które strony wojny prowadziły i wdrożyły przeciwko sobie, ze wskazaniem tych, które potencjalnie powinny zostać zaadaptowane przez NATO. The second phase of Russia’s war against Ukraine, launched on 24 February 2022, prompts us to take up the issues of “lessons learned” for NATO, as an alliance, and for the Member States in the context of ensuring collective defense and preparing armed forces for it. In addition, to verify the ways of generating readiness of the societies of the broadly defined West, with the participation of South Korea and Japan, to confront the challenges related to the efforts of the Russian Federation and China to revise the existing international security architecture, and to adapt NATO to new conditions. It concerns the fundamental conclusions from strategic, operational and tactical activities related to the use by the Russian Federation of its armed forces as a tool of policy against Ukraine and the North Atlantic Alliance and the European Union. The aim of the study is to analyze strategic, operational and tactical activities in terms of the identified solutions that the parties to the war have carried out and implemented against each other, indicating those that should potentially be adapted by NATO.