Artykuły naukowe (WNH)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/82

Browse

Browsing Artykuły naukowe (WNH) by Subject "'space of engagement'"

Now showing 1 - 1 of 1
  • Item
    Miejsce pamięci jako przestrzeń zaangażowania. Uwagi o koncepcji ideowo-artystycznej Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze
    (Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, 2021-05) Błotnicka-Mazur, Elżbieta
    Artykuł dotyczy realizacji nowej koncepcji ideowo-artystycznej Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady, wyłonionej na podstawie konkursie z 2013 roku. Analizując zwycięski projekt obejmujący oprócz opracowania przestrzennego terenów poobozowych także budowę obiektu muzealnego (etap już zrealizowany, budynek udostępniono w 2020 roku), autorka proponuje pojęcie „przestrzeni zaangażowania”, jako najlepiej charakteryzujące miejsca pamięci powstające na terenach dawnych nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady ludności pochodzenia żydowskiego. Jako punkt wyjścia przywołane zostają przykłady sposobów upamiętniania takich miejsc, począwszy od pierwszych pomników z lat 40. XX wieku poprzez niezwykle istotny w procesie redefinicji pomnika konkurs na Międzynarodowy Pomnik Ofiar Obozu w Birkenau z 1957 roku. Nagrodzony, choć nieskierowany do realizacji wobec protestów byłych więźniów Auschwitz, projekt Pomnika-Drogi Oskara Hansena i zespołu stał się odtąd punktem odniesienia, wobec którego powstawały kolejne koncepcje. W relacji do pojęcia kontr-pomnika (counter-monument) Jamesa E. Younga zostaje także wspomniane założenie memorialne na terenie byłego obozu zagłady w Bełżcu z 2004. Głównym przedmiotem analiz jest jednak refleksja nad środkami, dzięki którym aktualnie organizowane architektoniczno-przestrzennie Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze – w tym stała ekspozycja w nowo wybudowanym obiekcie muzealnym – staje się przestrzenią zaangażowania dla współczesnych odbiorców na różnych poziomach percepcji, ich wielozmysłowej aktywności nieodzownej w procesie pamiętania.