Artykuły naukowe (WNH)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/82

Browse

Browsing Artykuły naukowe (WNH) by browse.metadata.rights "Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International"

Now showing 1 - 20 of 181
  • Item
    2nd National Forum of the Directiors of the Diocesan Archives in Poland
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Żurek, Waldemar Witold
  • Item
    Akta wizytacyjne diecezji kamienieckiej i łucko-żytomierskiej (koniec XVIII - początek XX wieku) w zasobach archiwów na Ukrainie
    (Wydawnictwo KUL, 2012) Rosowski, Witalij
    Visitations are one of the most valuable and interesting church sources. This article attempts to present the condition of visitation records of churches and monasteries of the Diocese of Lutsk-Zhytomyr and Kamyanyets from the late 18th to the early 20th century in the archives of Ukraine. Difficult history of these lands in the last century contributed to a considerable dispersal of interesting materials, and what is worse, to irreversible destruction of some of the records. Currently, the largest number of the visitation descriptions of the mentioned dioceses are preserved in the Central State of Historical Archive of Ukraine in Kyiv and the State Archive of Zhytomir and Khmelnytskyi Oblast, which include, among others, the fonds of the Roman-Catholic Consistory of Kamyanyets and Lutsk-Zhytomyr and the visitation records of the monasteries in the Diocese of Lutsk-Zhytomyr. The presented material showed that the oldest of the surviving visitation records of the churches and monasteries in Podolia, Volhynia and the Kiev region come from the mid-90s of the 18th century and the latest ones come from 1909.
  • Item
    Akta wizytacyjne w strukturze zasobów historycznych archiwów diecezjalnych w Polsce
    (Wydawnictwo KUL, 2012) Dębowska, Maria
    The following paper suggests that the visitation records of churches and parishes from the Old Polish period be held in the structure of the fonds of diocesan historical archives (storing). This issue is omitted both in theory and practice of diocesan archives in Poland due to difficulties (or, as many claim-impossibility) in applying the principle of provenance to the production of the episcopal chancery during the period of functioning the book of inscriptions. So far, only the Rev. Stanisław Librowski has suggested the project to solve this problem. This project, however, does not fully respect, acknowledged in the archival science, the principle of provenance.
  • Item
    Alexandre Lenoire i jego Musée des Antiquités et Monuments Français
    (Wydawnictwo KUL, 2007) Białonowska, Magdalena
    Die letzten beiden Jahrzehnte des 20. Jahrhunderts zeichneten sich durch eine Entwicklung der Mediävistik aus, d.h. zahlreicher Untersuchungen zum Thema der Geschichte des Interesses am Mittelalter. In diesem Zusammenhang lohnt es sich, die Geschichte des Musée des Antiquités et Monuments Francais sowie die Silhouette seines Gründers Alexandre Lenoir auf dem Hintergrund des Interesses an der mittelalterlichen Kultur in der zweiten Hälfte des 18. und im 19. Jahrhundert in Frankreich zu erwähnen. Der französische Museologe, Schriftsteller und Archäologe Alexandre Lenoir (1761-1839) gründete 1796 das Musée des Monuments Francais in Paris, in dem er die vor dem revolutionären Vandalismus geretteten Objekte ausstellte. Ein Viertel von ihnen stammten aus der Zeit des Mittelalters. Das war das erste Museum, welches Werke der vorher völlig verkannten mittelalterlichen Kunst ausstellte. Zweifellos hat diese Institution eine bedeutsame Rolle bei der Weckung und Entwicklung des Interesses an der Kultur des Mittelalters und ihrer Erforschung gespielt. Außerdem kam dort zum ersten Mal eine Ausstellung in chronologischer Ordnung zur Anwendung, was damals ein völliges Novum darstellte, deren Autor A. Lenoir selbst war. Im Musée des Monuments Francais wurden ausschließlich Werke der französischen Kunst ausgestellt. In diesem Sinne trug es zur Weckung des national-historischen Bewusstseins in Frankreich bei und bildete einen Gegensatz zum Musée du Louvre, das einen gesamteuropäischen und universalen Charakter besaß. Das Wirken von A. Lenoir und seines Musée des Monuments Francais weckte von Anfang an ein starkes Interesse. Zu seinen Befürwortern gehörten u.a. F. Guizot, G. P. de Barante, A. Thierry, J. Michelet, F. Arago und L. Courajod. Dagegen traten als Gegner u.a. A. Quatremčre de Quincy, F. Chateaubriand, L. P. Deseine und E. Viollet-le-Duc in Erscheinung. Die scharfe Kritik an A. Lenoirs Wirken führte1816 zur Schließung des Musée des Monuments Francais. Obwohl das Musée des Monuments Francais nur 20 Jahre lang existierte, beeinfl usste es die Entwicklung der im 19. Jahrhundert entstehenden Kunstmuseen sowie die Gestalt der Privatsammlungen. Die wichtigste davon war die Kollektion von A. du Sommerand, die 1843 zum Musée des Thermes et de l´Hotel de Cluny umgestaltet wurde (kurz Musée de Cluny genannt), welches als der natürliche Erbe des Museums von A. Lenoir galt.
  • Item
    Apoteoza godła heraldycznego biskupa Macieja Grzegorza Garnysza w łacińskich wierszach herbowych w rubrycelach diecezji chełmskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Marczewski, Jarosław Roman; Strycharczuk, Agnieszka
    Ważną rolę w życiu pastoralnym każdej diecezji odgrywają rubrycele. W Polsce druki te znane są od XVI w. Zawierają one kalendarz liturgiczny uwzględniający lokalne obchody, dyrektywy duszpasterskie oraz listę instytucji i duchowieństwa pracującego w diecezji. Rubrycele wydawane są mocą władzy biskupa. We wcześniejszych wiekach stało się to okazją do drukowania na pierwszej stronie jego herbu rodowego oraz odpowiedniego łacińskiego utworu poetyckiego. Z okresu rządów biskupa chełmskiego Macieja Grzegorza Garnysza (†1790) zachowały się 4 rubrycele eksponujące herb rodu Garnyszów – Poraj. Autorzy zamieszczonych tam wierszy nie są znani. Wiersze te mają formę epigramatów. W zakresie kompozycji są to krótkie utwory liryczne ujęte w cztero- i sześciowersowe strofy, pisane dystychem elegijnym. W niniejszym artykule zostały one przedrukowane i przetłumaczone na język polski. Ich analiza i tłumaczenie jest zjawiskiem zupełnie nowym, gdyż dotychczas nie pojawiły się na gruncie polskim prace o charakterze przekładu czy naukowego opracowania wierszy zamieszczonych w rubrycelach. Directories play an important role in pastoral life of every diocsse. In Poland, the first known prints of this type come from the sixteenth century. They include liturgical calendar with the local celebrations, pastoral directives, a list of institutions and clergy working in the diocese. Directories are issued by the authority of the bishop. In the past, publishing them provided the opportunity to print bishop’s family crest and an appropriate Latin poem on the first page. From the period of the rule of the Bishop of Chełm Maciej Grzegorz Garnysz († 1790) there remained 4 directories exposing the Garnysz family crest - Poraj. The authors of the poems included in the above-mentioned prints are unknown. These poems are in the form of epigrams. In terms of the composition, they are short lyric poems with four- and six-line stanzas, written in elegiac couplet. In this article, they were reprinted and translated into Polish. Their analysis and translation are completely new phenomena, as in Poland there are no other works presenting translation or a study of the poems included in directories.
  • Item
  • Item
  • Item
    Archiwum Główne Ruchu Światło-Życie
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Derewenda, Robert; Nowicki, Tomasz
    The Central Archive of the Light-Life Movement is the central unit of the Light-Life Movement. Organizationally, it is one of the two branches of Rev. Franciszek Blachnicki Institute. Like any historical archive, its aim is to gather, organise, protect, store and provide access to archival materials. The records stored in the fonds of the archive in question are primarily linked with Rev. Blachnicki, who established the Oasis Movement and initiated many other pastoral and social actions. A number of initiatives started by Blachnicki, along with the Light-Life Movement contributed to the production of materials which are now stored in the Central Archive of the Light-Life Movement. The article presents not only the stages of the creation of the above mentioned fonds but also its current legal status and contemporary tasks and functions. The paper shows the general outline of the fonds of the Archive which comprises numerous records divided into separate units. The Archive also contains a collection of leaflets-still unprocessed, posters and boards, as well as a collection of various serial, compact and brochure publications. The total fonds consists of approximately 120 linear meters of the records. The documentation in the form of mechanical sound recordings constitutes a significant part of the archival fonds (about five thousand hours), photographs (mostly positives of various formats - about 11 thousand photographs), slides (about 1000 frames) and films. The article also focuses on the archival equipment, housing conditions, the rules of providing access to the materials and the most important tools used for storing records. In addition, the authors mentioned issues related to the forms of popularization of the archival materials stored in the fonds of the Archive in question.
  • Item
    Archiwum Norbertanek w Imbramowicach
    (Wydawnictwo KUL, 2010) Dębowska, Maria
    The Norbertine Sisters Convent in Ibramowice was founded at the beginning of the 13th century. It has survived until the present day; in the 15th century the nuns were transferred to Busko for some time, so it was only once in its history that this nunnery existed outside Ibramowice. The archive of the convent suffered considerable losses over centuries: in 1710 the church and the convent were consumed by fi re, in 1820 the convent was deprived of its manors and, in consequence, it was divested of a large number of the most precious records. At present the archive in Ibramowice consists of several archival collections. The open collection comprises the documentation of the convent office in Imbramowice (“The Norbertine Sisters Convent in Imbramowice”). The rest collections are the ones to which documentation is no longer added. They contain a certain number of archival units, including: 1) the remnants of the office documentation of the nunneries - the Norbertine and Cistercian Sisters - from which the nuns were resettled in Imbramowice in the 19th and at the beginning of the 20th centuries, 2) the legacy of different people who were somehow connected with the convent in Imbramowice (e.g. chaplains). The majority of the archival collection of the Norbertine Sisters in Imbramowice is on microfilm.
  • Item
    Badania demograficzne nad ludźmi starymi w Lubelskiem w świetle metryk zgonów (wybrane aspekty). Część I, Kurów (1698-1825)
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Rachwał, Piotr
    Artykuł porusza problem starości w parafii Kurów na przestrzeni ponad dwóch stuleci. Parafia, której początki sięgają XV w. liczyła w 1787 r. ponad 2150 osób wyznania katolickiego W badanym okresie zmarły 6633 osoby, w przypadku 339 nie odnotowano wieku. 1030 zmarłych to ludzie starzy, tj. mający 60 lat i więcej. Początkowo rejestracja wieku zmarłego była zawodna, wyraźna poprawa w tym zakresie nastąpiła w latach 20. XVIII wieku. Autor zwrócił uwagę, iż wiek zmarłych notowany w metrykach był tzw. „wiekiem deklarowanym”. Świadczą o tym skupienia wieku zakończone na 0. Odnotowany wiek został zaokrąglony do pełnych dziesiątek lat aż w 60% przypadków. Z kolei analiza sezonowości zgonów ludzi w podeszłym wieku ujawniła, iż najczęściej umierali oni w miesiącach zimowych oraz na przednówku. The article presents the problem of the elderly in the parish of Kurów for over two centuries. The parish, which dates back to the fifteenth century, had more than 2150 Catholics in 1787. In the period under study, 6633 people died, in case of 339 no age was given. 1030 dead people were old ones, that is, being 60 years old or more. Initially, the registration of the age of the deceased was unreliable, a marked improvement in that area took place in the 1720s. The author pointed out that the age of the deceased recorded in registers was so-called "declared age", as evidenced by the fact that in many cases the given age ends in 0. The recorded age was rounded to the nearest ten in 60% of cases. An analysis of the seasonality of deaths of the elderly revealed that they died mostly during winter and pre-harvest season.
  • Item
    Bericht über die Tagung "Die Organisation und Arbeit in kirchlichen Archiven", 24. September 2007
    (Towarzystwo Naukowe KUL, 2008) Hamryszczak, Artur Paweł
  • Item
    Bibliografia zawartości półrocznika „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”. Tomy 1-100
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Hamryszczak, Artur Paweł
    Pismo „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” powstało w 1959 r. jako organ wydawniczy Ośrodka Archiwów Bibliotek i Muzeów Kościelnych. Początkowo było kwartalnikiem, by od numeru 4 przekształcić się w półrocznik. Założycielem i pierwszym redaktorem naczelnym był ks. prof. Stanisław Librowski. Podzielił on pismo na kilka działów tematycznych dotyczących: Ośrodka ABMK, czasopisma, archiwów, bibliotek, muzeów, nauk pomocniczych, hagiografii, materiałów biograficznych oraz zagadnień różnych. W latach 90. XX wieku wraz z kierownictwem kolejnych redaktorów zmieniała się również struktura periodyku. Od tomu 73 (200) półrocznik zawiera następujące działy tematyczne: sympozja, studia i materiały, recenzje i informacje, przegląd bibliograficzny. Ponieważ bibliografia zawiera artykuły, które ukazały się w numerach pisma przed ustaleniem aktualnej struktury przyporządkowano je do istniejących aktualnie działów. The journal “Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” was established in 1959 as a magazine of the Institute of Church Archives, Libraries and Museums. At first it was a quarterly to the number 4, and then it turned into a semi-annual magazine. The founder and the first editor-in-chief was Rev. Professor Stanislaw Librowski. He divided the journal into several thematic sections referring to: the Institute of Church Archives, Libraries and Museums; magazines; archives; libraries; museums; auxiliary sciences; hagiography; biographical materials and a variety of issues. In the 1990s, along with the successive editors the structure of the journal was changed. From volume 73 (200) the periodical contains the following topics: symposia, studies and materials, reviews and news, a bibliographic review. Since the bibliography includes the articles that appeared in the issues of the journal before the establishment of the current structure, they were assigned to the currently existing sections.
  • Item
    Biblioteka Instytutu Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Nowakowska, Monika; Pawłowska, Anna
    Biblioteka Instytutu Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II gromadzi, opracowuje i udostępnia książki, czasopisma, mapy z takich dziedzin jak historia, archeologia, archiwistyka, historia sztuki, kartografia, turystyka. Jako datę powołania biblioteki historycznej źródła podają rok 1918 lub 1919. Początkowo biblioteka nosiła nazwę Biblioteki Seminarium Historycznego. Księgozbiór biblioteki powiększał się zarówno drogą zakupu jak i dzięki darowiznom. Swoje kolekcje przekazali m.in. prof. Zygmunt Sułowski, prof. Stanisław Litak, prof. Wiktoria Śliwowska, ks. dr Stefan Mizera. Biblioteką kierowali kolejno Stanisław Olczak oraz Elżbieta Janicka-Olczak. The Library of the Institute of History of the John Paul II Catholic University of Lublin collects, describes and lends books, magazines, maps from such fields as history, archaeology, archive, art history, cartography, tourism. According to historical sources, the library was established in 1918 or 1919. Initially, the library was named the Library of the Historical Seminar. The size of the collection increased both through purchase and through donations. The books were donated, among others, by prof. Zygmunt Sułowski, prof. Stanisław Litak, prof. Wiktoria Śliwowska, Rev. Dr Stefan Mizera. The Library was run successively by Stanisław Olczak and Elżbieta Janicka-Olczak.
  • Item
    Budowa kaplicy pw. św. Leonarda w Szczebrzeszynie w świetle źródeł archiwalnych - przyczynek do mecenatu Hrabiego Maurycego Zamoyskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2017) Bartko-Malinowska, Anna
    In the cemetery in the town of Szczebrzeszyn, there is a chapel dating from 1907-1908, founded by Count Maurycy Zamoyski, the 15th lord of the Zamoyski Family Fee Tail. This chapel has a long tradition based on the legend about its origins. The present building is the third one standing here, the previous wooden one, from the beginning of the 19th century, was completely destroyed. During the pastoral visit of Bishop Jaczewski in Szczebrzeszyn in 1905, Maurycy Zamoyski promised to rebuild the chapel and to finance the project in its entirety. This was a unique situation because it was rare for any fee tail to cover the cost of the construction of a church. Only materials were usually provided and the aid did not exceed 10% of the collator’s donation. In 1907, Alfons Helbich, the builder of the Fee Tail, started the construction of the chapel designed in Neo-Gothic style; the works were delayed by the government which was reluctant to approve the plans and cost estimates. Therefore, it was necessary for the bishop of Lublin to intervene. The construction was supervised by Michał Kołodziejczyk, a bricklayer, familiar to the Administration of the Fee Tail because he was responsible for the construction of the church in Mokrelipie, also located in the Fee Tail. According to the agreement Kołodziejczyk signed with the Governor of the estate of Zwierzyniec, he was supposed to raise the walls and cover the roof by 1 November 1907, then to finish the chapel and put it into use by 1 June 1908. Kołodziejczyk fully adhered to the agreement, and on 28 November 1908, a protocol of transfer and receipt was signed, in which the chapel was handed over to Rev. Jan Grabarski, a parish priest of Szczebrzeszyn. This chapel is an expression of Count Maurycy Zamoyski’s generosity and his concern for sacred objects in his Fee Tail. This concern is also evidenced by other magnificent churches created during Maurycy’s rule.
  • Item
    Canonical visitations as a historical source
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Hamryszczak, Artur Paweł
  • Item
    Codzienność najmłodszych dzieci w polskim malarstwie religijnym 1400-1550
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Gudowska, Marta
    Artykuł prezentuje środowisko, w jakim funkcjonowały dzieci od narodzenia do ok. 4 roku życia na wybranych przykładach rodzimego malarstwa: tablicowego, ściennego i iluminatorstwa. Tekst został podzielony na trzy części: Powijaki. Kołyski. Akcesoria; Karmienie niemowlęcia oraz Zabawki. Pierwsza omawia najpotrzebniejsze rzeczy do opieki nad noworodkiem i niemowlęciem. W tej kategorii znalazły się oprócz wspominanych powijaków i kołysek również sysułka, sustentaculum oraz nocnik. Druga część analizuje sposoby żywienia: karmienie piersią oraz żywienie sztuczne. Ostatnia, poparta odkryciami archeologicznymi, skupia się na wyszczególnieniu zabawek. Dzięki źródłom ikonograficznym oraz ustaleniom historyków i archeologów tworzy spójną opowieść o funkcjonowaniu najmłodszych w późnym średniowieczu i u progu nowożytności. The article presents the environment in which children lived from their birth to about the age of four, illustrated with the selected examples of the native painting: panel painting, wall painting and illumination. The text is divided into three parts: Swaddling bands. Cradles. Accessories, Feeding infants and Toys. The first one discusses things necessary for looking after a newborn baby and an infant. This category includes, apart from swaddling bands and cradles mentioned above, tied-cloth ‘pacifiers’, sustentaculum and chamber pots. The second part analyses different methods of feeding such as breastfeeding and formula feeding. The last section, based on archeological discoveries, focuses on toys. Thanks to iconographic sources and findings presented by historians and archeologists, the author was able to present a coherent story about the life of the youngest in the late Middle Ages and at the dawn of the early modern period.
  • Item
  • Item
    Diocesan historical archives in Poland. The process of formation
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Dębowska, Maria
    In the literature on historical archives of the Catholic Church in Poland there is no scholarly monograph devoted to them. The only textbook is the one written by H.E. Wyczawski, Przygotowanie do studiów w archiwach kościelnych (Preparing for studies in church archives). The publications, appearing after the war, did not present any theoretical fi ndings which could be applied in church archival studies (it refers to developing the theoretical decisions on creating archival fonds, their names etc.), but they certainly provided the impetus and encouragement to continue the action which was initiated before the war. The program developed in the interwar period was adjusted to the new conditions; emphasis was put on practical guidelines for activities related to the founding and functioning of a historical archive in the diocese.
  • Item
    Dokumentacja Wizytacji Greckokatolickich w Archiwum Obwodowym w Żytomierzu
    (Wydawnictwo KUL, 2012) Wodzianowska, Irena
    In the State Archive of Zhytomyr Oblast there is one of the biggest collections of the visitations of the Greek Catholic parishes in Ukraine. Visitations from the years 1717-1814 territorially include 35 deaneries of eastern territories of the former Polish Republic (now Ukraine, Moldova, Belarus). Scattered in several fonds, the visitation protocols are a record of both canonical visitations and deanery ones. This source enables to characterize socio-religious life of more than 2000 parishes. Those who inspected the parishes noted down not only the name of the parish, to what saints it was dedicated and in which year it was founded, described its appearance and salary but also provided personal details of clergymen and their families. In addition, they presented, in details, the financial security of priests-the fund, mostly in the form of fields, meadows, orchards, fish ponds and various privileges. You can also find information on the density and structure of the population, customs of parishioners, their religious life, their activity, fraternities connected with Uniate churches, schools and hospitals (treated as points of social welfare for the poor and elderly). The visitation material is an interesting source for the research not only on the changes in the deanery structure and the increase in the number of parishes, but also on the relationships between different faiths and peoples inhabiting this land.
  • Item
    Dos ecclesiae i dos parochii na przykładzie wizytacji kanonicznej parafii diecezji włocławskiej z lat 1710-1711
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Nowicki, Tomasz
    W okresie staropolskim prawidłowe funkcjonowanie parafii było uzależnione od uposażenia jej w odpowiednie podstawy materialne. Z jednej strony powinny one zabezpieczać byt rządcy kościoła, który za wykonywaną pracę duszpasterską otrzymywał zapłatę. Ta część dochodów nosiła w źródłach nazwy dos parochii, proventus parochi, bona beneficialia czy peculim clericale. Z drugiej strony w niektórych wizytacjach kanonicznych wymieniano i wyodrębniano, obok wspomnianego uposażenia plebańskiego, także inny rodzaj uposażenia zwany dos ecclesiae, proventus ecclesiae, reditus ecclesiae, bona fabricae czy też peculium ecclesiasticum. Pierwszym typem dochodów samodzielnie zarządzał pleban. Natomiast w przypadku drugiego w zarządzie pomagali mu świeccy wybrani spośród parafian, których zwano witrykami, witrykusami, prowizorami, czasem ekonomami, opiekunami, kustoszami czy szerokim kontekście ministrami kościoła. Omawiając zagadnienie uposażenia warto pamiętać o problemach związanych z wyodrębnieniem uposażenia plebańskiego i ściśle kościelnego. Nawet w dokładnych osiemnastowiecznych wizytacjach kościelnych nie zawsze wyodrębniano dos parochi i dos ecclesiae. Wprawdzie taki podział znało prawo kościelne już od średniowiecza, ale często w wizytacjach omawiano je łącznie w trakcie opisywania uposażenia parafii. Mogło być też tak , że nawet jeśli rozróżniano dos parochi od dos ecclesiae, to i tak dochodami na potrzeby fabryki kościoła gospodarował pleban, jako główny zarządca majątku kościelnego. Wówczas jednak to on musiał wyznaczyć niezbędne środki z całości dochodu uzyskiwanego z beneficjum - tak własnego plebańskiego, jak też tego przeznaczonego na kościół. W przypadku przedrozbiorowej diecezji włocławskiej widać wyraźne kontrasty regionalne tak, jeśli chodzi o samą obecność witryków w parafiach, jak też o wyodrębnianie dochodów stricte kościelnych od plebańskich. Na początku XVIII wieku odsetek parafii ze prowizorami wynosił w archidiakonacie pomorskim niemal 56%, z kolei we włocławskim nieco ponad 30% i tylko w 2% parafii w archidiakonacie kruszwickim. Pół wieku później dysproporcje były jeszcze bardziej wyraźne: witryków miało 76% parafii na Pomorzu, 27% we Włocławskiem i jedynie 9% w Kruszwickiem. Powyższe ustalenia potwierdza również analiza źródłowa zapisów dotyczących uposażenia beneficjalnego i kościelnego odnotowanych w omawianej wizytacji biskupa Szaniawskiego. Okazuje się, że w archidiakonacie pomorskim najczęściej, już na poziomie podtytułów wizytacyjnych, wyodrębniano dos ecclesiae i dos parochii. Próżno szukać takiego podziału w wizytacjach parafii kujawskich. Dokładniejsza analiza konkretnych zapisów źródłowych dotyczących świątyń archidiakonatu pomorskiego pokazuje, że na dochód stricte kościelny składały się nie tylko z zwykłe komponenty tego rodzaju uposażenia, jak np. składki zbierane w czasie nabożeństw czy należne kościołowi opłaty pogrzebowe. Uposażenie kościoła wyodrębniano od plebańskiego, gdy w grę wchodziły dodatkowe składniki, jak nieruchomości budowlane (domy, chaty czy mieszkania - niemal 27% świątyń), nieruchomości gruntowe (pola, łąki, sady, ogrody, lasy czy wody - 21,5%), zapisy pieniężne i legaty (ponad 10%). Były też inne, lecz już mniej liczne składniki przynoszące dochód kościołom pomorskim, jak np. barcie pszczele czy legowane bydło. Wszystkie wpływy z tych źródeł trafiały do skarbony kościelnej, a o ich wydatkowaniu decydowali wspólnie pleban i witrycy.