Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji / Faculty of Law, Canon Law and Administration

Permanent URI for this community

https://hdl.handle.net/20.500.12153/27
* Instytut Nauk Prawnych * Instytut Prawa Kanonicznego *

Browse

Browsing Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji / Faculty of Law, Canon Law and Administration by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 633
  • Item
    Przeszkoda wieku do małżeństwa w dekretałach papieskich i nauce prawa w drugiej połowie XII wieku
    (Wydawnictwo Naukowe UKSW, 1970) Zubert, Bronisław Wenanty
  • Item
    Przeszkoda wieku do małżeństwa w dekretałach papieskich i literaturze kanonistycznej XIII wieku
    (Wydawnictwo Naukowe UKSW, 1971) Zubert, Bronisław Wenanty
  • Item
    Wiedza konieczna a zgoda na małżeństwo sakramentalne
    (Wydawnictwo Naukowe UKSW, 1986) Zubert, Bronisław Wenanty
  • Item
    Interkomunia w świetle nowego Kodeksu
    (Wydawnictwo Naukowe UKSW, 1988) Zubert, Bronisław Wenanty
  • Item
    Chrzest dziecka wbrew woli rodziców: próba krytycznej wykładni kan. 868 § 2 KPK 1983
    (Wydawnictwo Naukowe UKSW, 1996) Zubert, Bronisław Wenanty
    Zu den Problemen, deren rechtliche Regelung im aktuellen CIC ernste Bedenken hervorrufen, gehört zweifelsohne der c. 868 § 2, in dem festgelegt wird: „In Todesgfahr wird ein Kind katholischer, ja sogar auch nichtkatholischer Eltern auch gegen den Willen der Eltern erlaubt getauft.” Die Lebengefahr stellt im kanonischen Recht eine besondere Situation dar und ist immer die bedeutendste Ursache für die Dispens vom rein kirchlichen Gesetz. Es ist jedoch fraglich, ob sie eine ratio ultima jeder Sakramentenspendung oder jeglichen kirchlichen Gesetzes sein darf. In diesem Beitrag werden zunächst die Geschichte des zitierten Kanons (I) und dessen legisla­tiv-redaktionelle Entwicklung (II) dargestellt. Abschließend wird der Versuch einer kritischen Auslegung unternommen (III). I. Dem heutigen Kanon entsprach im CIC 1917 der c. 750 § 1, der sich übrigens nur auf die Erlaubtheit der Taufe in Todesgefahr der Kinder nichtchristlicher Eltern bezogen hat. In Quellen zu diesem Gesetz werden die Aussagen des Papstes Benedikt XIV., der Kongregationen des Hl. Offiziums und der Propaganda Fidei angegeben. Es zeigt sich jedoch, daß sich schon u. a. die IV. Synode von Toledo, Gratian und der hl. Thomas von Aquin mit diesem Problem auseinandergesetzt haben. Grunsätzlich war die Kindertaufe gegen den Willen der Eltern verboten, ausgenommen bei Todesgefahr. Dieses Problem wurde im 16. Jahrhundert wieder aktuell aufgrund der wachsenden Missionstätigkeit der Kirche. Es wurden konkrete Fragen an den Apostolischen Stuhl gerichtet, und somit kam es allmählich zur allgemeinrechtlichen Regelung dieses Problems. Papst Benedikt XIV. beschäftigt sich mit ihm in seinen Schreiben Postremo mense (28. Feb. 1747) und Probe (15. Dez. 1751). Er verbietet grunstäzlich die Kindertaufe gegen den elterlichen Willen, ausgenommen bei Todesgefahr, läßt jedoch eine erweiterte Auslegung der paternitas aufgrund des favor fidei zu. Dieselbe Stellung haben auch die beiden erwähnten Kongregationen eingenommen. So kam es zu der inhaltlichen Formulierung des c. 750 § 1, der auf damaligen ekklesiologischen und kanonistischen Voraussetzungen basierte und in den Kommentaren zum CIC 1917 fast einheitlich ausgelegt wurde. II. Das Zweite Vatikanische Konzil hat gute doktrinäre Voraussetzungen für die Änderung dieses Kanons geschaffen. Die erste Redaktionsphase zeigte, daß eine neue Regelung zu treffen sei dahingehend, daa die Kindertaufe sogar in Todesgefahr unerlaubt ist, wenn beide Eltern ausdrücklich dagegen sind (vgl. can. 16 - Schema I zum Sakramentenrecht 1975). Leider kehrte man im Schema II von 1980 (can. 822 § 2) ohne eine Begründung anzugeben zur alten Normierung zurück, lediglich unter der Klausel „nisi exinde periculum exsurgat odii in religionem”. Im Schema novissimum von 1982 wurde sogar diese Klausel gestrichen. III. In den ersten Stelungnahmen zum CIC 1983 erfuhr dieser Kanon starke Kritik. Es soll jedoch zugegeben werden, daß H. Schmitz schon 1972 eine Kindertaufe gegen den Willen der Eltern ausdrücklich kritisch beurteilte. Die negative Bewertung dieses kirchlichen Gesetzes kann man folgendermaaen begründen: 1. Es stimmt nicht mit der Lehre des Zweiten Vatikanischen Konzils überein, um nicht zu sagen, es widerspricht ihr. Das Konzil hat die Eltern als die ersten und bevorzugten Erzieher ihrer Kinder anerkannt und festgestellt, daß sie zuerst und unveräßerlich die Pflicht und das Recht zu deren Erziehung haben (GE 3 und 6). Dieser Kanon schränkt im formellen und faktischen Sinn auch die Religionsfreiheit ein (DH 10). Nach dem II. Vatikanum kann man außerdem die Kindertaufe in Todesgefahr nicht mehr mit der Heilsnotwendigkeit begründen. 2. C. 868 § 2 steht auch nicht in logischer und inhaltlicher Beziehung zu anderen Kanones des CIC 1983. Es genügt, sich beispielsweise auf cc. 226 § 2 und 1136 zu berufen. Zudem widerspricht er dem c. 748 § 2. 3. Trotz dieser kritischen Bewertung ist dieser Kanon ein geltendes kirchliches Gesetz. Deswegen muß man bei seiner positiven Auslegung zuerst den Kanonisten Recht geben, die auf eine behutsame und vernünftige Anwendung dieser Norm hinweisen. Sie darf keinesfalls als Mittel zur Evangelisierung oder Zwangska-tholisierung dienen. Man muß auch unterscheiden, ob die Taufe eines sich in Todesgefahr befindlichen Kindes ohne ausdrückliche Bitte der Eltern geschieht oder gegen ihren ausdrücklichen Willen. Im ersten Fall könnte man sie noch als erlaubt betrachten, im zweiten dagegen sollte man dem Willen der Eltern entsprechen. Am Ende seines Artikels stellt der Verfasser fest, welche theologischen und praktischen Schwierigkeiten ein „rechtlich zulässiges Handeln” bereiten kann. Man darf jedoch, seiner Meinung nach, davon ausgehen, daß es den Spendern der Taufe bei eventueller Anwendung dieser recht problematischen Norm an seelsorglicher Vernunft und Weisheit wie auch an gut verstandener Liebe zur Kirche und an der Schätzung des elterlichen Willens nicht fehlen wird.
  • Item
    Dopuszczanie do Komunii świętej wiernego katolika podlegającego normie kan. 915 KPK
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 1998) Szczot, Elżbieta
    The paper discusses the issue of allowing the faithful to receive the Holy Communion subject to the norm Can. 915 CIC. We mean here those who are obstinate in their open mortal sin and arc burdened by the excommunication or interdict after the punishment had been meted out or declared. The paper discusses, among other things, the problem of permitting the persons living in the so-called unio irregularis to receive the Holy Communion, and the faithful belonging to masonry and communist parties.
  • Item
    Sakrament namaszczenia chorych: próba wykładni obowiązujących przepisów kodeksowych
    (Redakcja Wydawnictw KUL, 1998) Zubert, Bronisław Wenanty
  • Item
    Error in persona et in qualitate personae (can. 1097 §1-2 CIC 1983)
    (Redakcja Wydawnictw KUL, 1998) Zubert, Bronisław Wenanty
  • Item
  • Item
    Divina et humana. Księga Jubileuszowa w 65. rocznicę urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala
    (Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2001) Dębiński, Antoni; Bar, Wiesław; Stanisz, Piotr; Ordon, Marta; Adamowicz, Leszek; Cioch, Henryk; Jędrejek, Grzegorz; Kość, Antoni; Kuryłowicz, Marek; Krukowski, Józef; Mezglewski, Artur; Łączkowski, Wojciech; Przyborowska-Klimczak, Anna; Ratajczak, Beata; Safjan, Marek; Zaradkiewicz, Kamil; Smoleń, Paweł Piotr; Staszewski, Wojciech; Strzembosz, Adam; Szajkowski, Andrzej; Uruszczak, Wacław; Wójtowicz, Wanda; Wrzosek, Stanisław; Dyduch, Jan; Dzięga, Andrzej; Erlebach, Grzegorz; Erdő, Péter; Fokciński, Hieronim; Gajda, Kazimierz; Eszer, Ambrogio; Góralski, Wojciech; Górecki, Edward; Graczyk, Krzysztof; Grocholewski, Zenon; Gutiérrez, José L.; Nowak, Edward; Miziński, Artur; Paździor, Stanisław; Kasprzak, Sylwester; Podlecki, Zbigniew; Stasiak, Marian; Stankiewicz, Antoni; Tymosz, Stanisław; Zubert, Bronisław W.; Janeczek, Stanisław; Misiurek, Jerzy; Szostek, Andrzej
    Divina et humana. Księga Jubileuszowa przygotowana z okazji 65 rocznicy urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, pod redakcją Antoniego Dębińskiego, Wiesława Bara i Piotra Stanisza. Grono autorów stanowią przedstawiciele nauki prawa wyznaniowego i prawa kanonizacyjnego (z Polski i Włoch). Wręczenie Księgi miało miejsce 25 kwietnia 2001 r. w Lublinie. Jubilat był wówczas kierownikiem Katedry Prawa Wyznaniowego i kuratorem Katedry Prawa Kanonizacyjnego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
  • Item
    Zasada wolności prasy w prawie polskim
    (Wydawnictwo KUL, 2002) Jaskuła, Lidia Katarzyna
    One of the basic principles of democratic legal order is liberty of the press principle. The analysis of the regulations underlying and guaranteeing liberty of the press principle in the Polish law leads to a conclusion that the above-mentioned principle may be considered in two basic aspects: as liberty of publishing and liberty of journalist activity. The content of the liberty of the press principle in both aspects is extensive indeed, but not absolute. Both liberty of publishing and liberty of journalist activity undergo limitations. Those limitations may be introduced in situations strictly defined in the act, and they take the shape of either formal or content related limitations, and ratio legis of their introduction is the protection of values that, from the legislator’s point of view, are more momentous than liberty of the press and deserve protection even at its cost.
  • Item
    Filozoficzne podstawy praw człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2002) Potrzeszcz, Jadwiga
    The Constitution of the Polish Republic of 2nd April 1997 have widely introduced norms of the human and citizen's rights and freedoms, devoting to these problems a separate chapter. All individual rights and freedoms derive from man's natural and inalienable dignity, as it is expressly said in art. 30. The article is a indirect reference to natural law in its Tomistic conception. According to this conception, the essence of the dignity of the human person is existence itself in a certain manner. All people from the very beginning of their existence have personal dignity, irrespectively of their current possibilities to act. In view of this, everyone is equally entitled to human rights. It follows from analyses of particular norms of human rights that the principle of dignity is not consequently carried out.
  • Item
    Ateńskie procesy o zabójstwa w V i IV wieku p.n.e.
    (Wydawnictwo KUL, 2004) Jońca, Maciej
  • Item
    Sprawiedliwość a celowość w prawie
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2004) Potrzeszcz, Jadwiga
    In the article an attempt is undertaken at defining mutual relations of justice and purposefulness, as the values that form the idea of law. The conception of the idea of law was worked out mainly by the German philosophy of law, and especially by G. Radbruch and A. Kaufmann. In the idea of law G. Radbruch distinguished three elements: justice, purposefulness and reliability of law. Justice is a formal principle whose essence is equality. It just defines the form of law, requiring that the equal should be treated equally and the unequal differently in an adequate way. To complement this principle purposefulness is necessary, which is a material principle defining the contents of law. However, since it is connected with relativism and controversies may originate of the political-worldview nature concerning the contents of law, also the principle of reliability of law is necessary that can put an end to these controversies and bring about legal peace, securing the binding force for the positive law. Between these three elements of the idea of law, according to Radbuch, there is a relation of mutual exclusion. A. Kaufmann developed the theory of the idea of law. His point of departure was the fact that as equality is the essence of justice, then equality itself is not the whole of justice. There are other tendencies beside it, namely, purposefulness and security of law. He identified the idea of law with a broadly understood justice that may be considered in three aspects: in the aspect of justice as equality, in the aspect of justice as purposefulness and in the aspect of justice as a factor giving security of law.
  • Item
    "Rozpracowanie" katolickich organizacji masowych : nowelizacja prawa o stowarzyszeniach w świetle tajnej instrukcji MBP z 1 września 1949 r.
    (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, 2004) Ordon, Marta
    Ustrój komunistyczny wprowadzony w Polsce po II wojnie światowej, oparty na ateistycznej w swej istocie ideologii marksistowskiej, był wrogi religii i związkom wyznaniowym, a w szczególności Kościołowi katolickiemu. Władze dążyły do eliminacji z życia publicznego wszelkich przejawów działalności duszpasterskiej Kościoła. W tym celu m.in. w dniu 5 sierpnia 1949 r. został wydany dekret o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach, stawiający przed organizacjami kościelnymi alternatywę: albo poddanie się wpływom władz, albo delegalizacja. Instrukcja nr 30 Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) z dnia 1 września 1949 r.oznaczona jako "ściśle tajna", przeznaczona dla pracowników operacyjnych, którzy zajmowali się sprawami legalizacji stowarzyszeń, odsłania faktyczny cel dokonanej nowelizacji Prawa o stowarzyszeniach oraz tryb rejestracji objętych nią zrzeszeń.
  • Item
    In iis qui ad me tamquam christiani deferebantur, hunc sum secutus modum: środki dowodowe zastosowane w procesie chrześcijan pontyjskich w relacji Pliniusza Młodszego (Ep. 10,96)
    (2005) Jońca, Maciej
    In 1st and 2nd centuries A. D. Christians were occasionally persecuted and punished just for being Christians (nomen christianurn). The letter drafted by Pliny the Younger to emperor Trajan constitutes the most significant non-Christian source providing information on the procedures applied in these circumstances. Pliny mentions three groups of people that emerged due to the presented above activities: the Christians, who did not renounce their faith at court, falsely accused pagans and apostates. A governor asked those who refused to abandon their faith before executing them. The execution did not apply to Roman citizens who, according to law, were sent to Rome. Apostates and pagans underwent special tests. In order to prove that they were not Christians the governor made them call the names of gods and perform sacrifices before the image of the emperor and gods, which was followed by the course on Christ. However, it was not a refusal to participate in the rituals that led to a punishment but their attachment to Christian community. Therefore, a ceremony of purely religious nature became a real proof applied in judicial proceedings. Although the emperor expressed his approval for governor’s measures, he did not establish any general rule concerning the prosecution and punishments of Christians.
  • Item
    Godność człowieka w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2005) Potrzeszcz, Jadwiga
    The paper analyses and interprets the Polish Constitutional Tribunal judicature in order to examine how the concept of human dignity is understood by this court, and what normative contents are included in the concept of human dignity, as it is formed by the Tribunal judicature. According to the Tribunal, the concept of human dignity must be understood in two aspects: on the one hand, dignity is an ontic value, innate and indispensable; on the other hand, it is a value which people acquire in the course of their lives, and may lose it through their own or others' acts. This distinction has an enormous impact on the practice of the Constitutional Tribunal judicature.
  • Item
    Poena cullei. Kara czy rytuał?
    (2005) Jońca, Maciej
    Poena cullei appears to have been one of the most severe and cruel penalties in Roman criminal law. A convict was sewn up in a leather sack and drowned either in the river or in the sea. This sort of punishm ent was mainly inflicted on kin-murderers, which finds its reflection in numerous ancient sources which describe it as poena parricidi. Kin-murderers are claimed to have been liable to such retribution since the punic wars, and this sanction remained effective all throughout the period of Roman state. The sack penalty was more an act of a purification than a penal sanction in its legal meaning. A kin-m urder was perceived by the Roman society as an appalling act bringing pollution not only upon its perpetrator but also the whole community. In order to restore the previous state of order, the society had to get rid of a criminal in the course of a special ritual. At first a convict was flogged with red rodds. Then he had a lupine mask and clogs put on, to be finally sewn up in a sack with four animals - a dog, a monkey, a cock and a viper and afterwards drowned. According to the Romans, a dog, a cock and a viper were horrible animals. They believed a m urderer would undergo a transformation from a hum an being to a blood-thirsty beast. Surprisingly, the three mentioned above creatures had chtonic character and each of them was supposed to play a crucial part in the underworld. The worst consequences ofpoena cullei were to appear after the death of a criminal. During this gloomy ceremony abolitio imaginis was imposed and a m urderer was deprived of the right to a decent burial. This sort of procedure was applied throughout centuries and even in Christian Times did not lose its religious-ritual nature.
  • Item
    Pozytywistyczna a niepozytywistyczna koncepcja prawa
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2005) Potrzeszcz, Jadwiga
    The paper is a comparative characterisation of the positivistic and non-positivistic conceptions of law. The reason why we need a closer analysis of these concepts is justified by the fact that they were used in the debate on the Polish Constitutional Tribunal. The positivistic conception of law, despite different varieties of positivism, is fairly well-known in Poland. Now, the non-positivistic conceptions appeared relatively recently. It is worth our attention, for it may become an alternative for the eternal conflict between the two opposing positions: legal positivism and iusnaturalism.
  • Item