Wydział Nauk Społecznych / Faculty of Social Sciences

Permanent URI for this community

https://hdl.handle.net/20.500.12153/26
* Instytut Ekonomii i Finansów * Instytut Dziennikarstwa i Zarządzania * Instytut Pedagogiki * Instytut Psychologii * Instytut Nauk Socjologicznych * Instytut Nauk o Polityce i Administracji

Browse

Browsing Wydział Nauk Społecznych / Faculty of Social Sciences by browse.metadata.rights "Attribution 4.0 International"

Now showing 1 - 20 of 89
  • Item
    A Security Community. Poland and Her Visegrad Allies: the Czech Republic, Hungary and Slovakia
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Gizicki, Wojciech
    This monograph aims at presenting the character of the Visegrád Group in the area of security. This initiative, being a cooperation platform formed by the Czech Republic, Poland, Slovakia, and Hungary can be seen as a specific security community. This is the main thesis of the discussed study, presented in this book. A starting point for this analysis is a thesis stating the existence of a community of ideas linking the integrating entities, which is present in Karl Deutsch’s communication theory and in the constructivism theory. This translates into the Visegrád Group being treated as a special security community.
  • Item
  • Item
    Antykoncepcja i aborcja jako zagrożenie początku życia człowieka w świetle encykliki Jana Pawła II "Evangelium vitae"
    (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2016) Kornas-Biela, Dorota
    We współczesnym świecie zachodnim spotykamy się z niespotykanymi dotychczas w historii ludzkości zagrożeniami dla poczętego życia człowieka. Wiele z nich wynika z osiągnięć biologii i medycyny XX i początku XXI wieku, które nie są poparte dostateczną refleksją bioetyczną oraz analizą ich psychospołecznych, demograficznych i ekologicznych konsekwencji. Tymi zagrożeniami są: zawężone zbyt biologistyczne spojrzenie na początek życia ludzkiego i podważanie genealogicznego kryterium życia człowieka, antykoncepcja hormonalna, środki wczesnoporonne, aborcja, różne metody wspomaganej prokreacji (zapłodnienie in vitro), eksperymenty na embrionach (eksperymenty diagnostyczne, terapeutyczne i nieterapeutyczne/ eksperymenty chirurgiczne, farmakologiczne, genetyczne), diagnostyka preimplantacyjna i prenatalna (powiązana z aborcją eugeniczną), wykorzystywanie embrionów ludzkich dla celów leczniczych i kosmetycznych oraz innych. W referacie zostaną scharakteryzowane tylko dwa z tych zagrożeń: antykoncepcja i aborcja, ich kontekst bioetyczny, z odwołaniem do nauczania Kościoła katolickiego na przykładzie Encykliki Jana Pawła II "Evangelium vitae". In the modern Western world we come across threats to human life that have never appeared before in the history of mankind. Many of them are the result of the rapid development of biology and medicine in the twentieth and early twenty-first century that have not yet been supported by deeper bioethical reflection and an analysis of their long-term psychosocial, demographic and ecological consequences. These threats include: limiting the approach to the beginning of human life only to the biological aspect, undermining the genealogical criterion of human life, in vitro fertilization, experiments on the embryo (diagnostic, therapeutic and non-therapeutic experiments: surgical, pharmacological, genetic experiments), preimplantation genetic diagnosis and prenatal diagnosis (leading to eugenic abortion), the use of human embryos for therapeutic and cosmetic purposes. The paper characterizes such threats as contraception and abortion, their bioethical context, with reference to the teaching of the Catholic Church, especially the John Paul II Evangelium Vitae encyclical. Two crucial reasons of the “civilization of death” identified by the Pope are: the postmodern vision of the human being and secularization. The paper also discusses the relation between contraception and abortion, and presents the threats resulting from eugenic intentions of using prenatal diagnostics and preimplantation diagnostics. Twenty years after publishing the encyclical we can see that the concerns of John Paul II were legitimate – the new possibilities of medicine may also lead to an expansion of the “culture of death”.
  • Item
    Bitcoin – zagadnienia prawno-podatkowe
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Przyluska-Schmitt, Judyta
    Błyskawiczny rozwój systemów wirtualnych walut o zasięgu globalnym powoduje, że problematyka ich prawnego uregulowania staje się koniecznością. Systemu bitcoin – i jemu podobnych – nie da się zamknąć ani zabronić, dlatego coraz więcej krajów koncentruje się na „wymuszonej” akceptacji traktowania tego typu walut jako środka płatności w transakcjach handlowych. Jednak ich podejście do problematyki alternatywnej waluty jest zróżnicowane. W zależności od stopnia zaangażowania poszczególnych państw dostosowanie przepisów do potrzeb współczesnego systemu walutowego wydaje się wielkim wyzwaniem. W artykule przedstawiono podejście wybranych krajów do rynku wirtualnych walut na przykładzie bitcoina oraz potrzebę wprowadzenia regulacji prawno-podatkowych niezbędnych do legalnego ich użytkowania. W dalszej części skoncentrowano się na interpretacjach podatkowych polskich izb skarbowych. Liczba składanych zapytań interpretacyjnych wskazuje, że problem ich legalnego użytkowania musi być jednoznacznie rozwiązany. The rapid development of global virtual currencies means that the issue of their legal regulation becomes a necessity. The Bitcoin system cannot be shut down or prohibited, therefore more and more countries focus on the “forced” acceptance of this type of payment in commercial transactions. However, their approach to the issue of an alternative currency varies. Depending on the degree of involvement of individual countries, adapting regulations to the modern monetary system looks like a major challenge. The aim of the article is to present the attitude of selected countries towards virtual currencies, especially bitcoin and related legal and tax regulations. The next part of the article focuses on interpretations of Polish taxes. The number of interpretative querries submitted shows that the problem of the legal use of such currencies must be resolved.
  • Item
    Centrality of Religiosity as a Predictor of Work Orientation Styles and Work Engagement: A Moderating Role of Gender
    (MDPI, 2020) Rożnowski, Bohdan; Zarzycka, Beata
    Previous research links religiosity/spirituality with a wide variety of organizational functions and practices, and, in particular, with management processes and leadership practices. Building on Huber’s concept of the centrality of religiosity, we propose that religiosity can also affect career choice and development—in particular, work orientation styles and work engagement. We also suggest that these relationships can be moderated by gender. The hypotheses were tested on a sample of 219 adult employees (Mage = 37.7, SDage = 9.2) in a cross-sectional study. Findings provide support the religiosity–career orientation style link and the moderating function of gender in the relationship of the centrality of religiosity with work orientation styles and work engagement. Specifically, the higher the centrality of religiosity, the stronger the calling orientation among women and the higher the job orientation among men. The higher the centrality of religiosity, the stronger the vigor, dedication and absorption among women and the lower the vigor, dedication and absorption among men. Our study supports the claim that being religious is related to the acceptance of traditional worldviews on gender roles at work. However, religiosity is a source of motivation to engage at work for women, whereas for men, high religiosity can reduce engagement in work.
  • Item
    Centrality of Religiosity Scale in Polish Research: A Curvilinear Mechanism that Explains the Categories of Centrality of Religiosity
    (MDPI, 2020) Zarzycka, Beata; Bartczuk, Rafał; Rybarski, Radosław
    The centrality of religiosity scale (CRS) is a measure of the importance of religious constructs in personality. The Polish CRS has been applied in more than 40 published studies on the psychology of religion, with over 18,000 total participants. However, no comprehensive overview on the Polish CRS is available. This paper shows how using the CRS sheds light on different patterns in which religion integrates with other psychological variables. It consists of three parts: first, we introduce the Polish adaptation of the CRS; second, we present the review of the research using the Polish CRS; and finally, we provide research results that suggest a curvilinear mechanism for explaining the categories of the centrality of religiosity. Three measures were applied to the research: the CRS, emotions toward God scale, and content of prayer scale-revised. The results indicated that there is a curvilinear relationship between centrality of religiosity and emotions toward God, prayer types, and styles of request prayer (excluding passive request prayer). We determined the changepoints at which the relationship between the centrality of religiosity and the religious contents changes. This finding allowed us to provide empirical confirmation of Huber’s thesis (2003) that there is a different way of operating low, medium, and high scores in centrality, namely marginal, subordinated, and central religiosity. The study also broadens our understanding of each of these types of religiosity.
  • Item
    Centralność religijności i przekonania postkrytyczne a otwartość na karierę międzynarodową studentów
    (Wydawnictwo UMCS, 2018) Goździewicz-Rostankowska, Agata; Zarzycka, Beata; Tychmanowicz, Anna
    W literaturze przedmiotu wskazuje się na znaczenie religii na poszczególnych etapach procesu migracyjnego (Hagan, Ebaugh 2003; Hagan 2013; por. Williams 2000). Chociaż w kształtowaniu intencji migracyjnych oraz podejmowaniu decyzji w tym obszarze kluczową rolę odgrywają względy finansowe i potrzeba poprawy statusu materialnego (Kontuly, Smith, Heaton 1995; Myers 2000), to wydaje się, że nie bez znaczenia są przekonania aksjologiczne (w tym religijne) jednostki. Prowadzone w tym obszarze badania dotyczące znaczenia religii i religijności dla kształtowania intencji migracyjnych są nieliczne, jednak pokazują istotność tych czynników (Myers 2000). Celem przedstawionych w artykule badań była analiza powiązań między dwoma ujętymi wielowymiarowo konstruktami teoretycznymi – religijnością a otwartością na karierę międzynarodową. Przebadano n=324 studentów (75,30% kobiet). Średnia wieku w badanej grupie wynosiła M=20,84 (SD=1,58). Zastosowano następujące narzędzia badawcze: Skalę Centralności Religijności Hubera (2003; Zarzycka 2007, 2011), Skalę Przekonań Postkrytycznych Hutsebauta (1996; Bartczuk, Wiechetek, Zarzycka 2011; Bartczuk, Zarzycka, Wiechetek 2013) oraz Skalę Otwartości na Karierę Międzynarodową Bańki (2005). Wyniki przeprowadzonych badań nie potwierdziły dotychczasowych rezultatów wskazujących na to, że religijność jednostek ma istotne znaczenie w kontekście intencji migracyjnych (por. przegląd badań Myersa [2000]). Ujawniły natomiast, że to raczej odrzucanie religii może wiązać się z większą otwartością na karierę międzynarodową. The importance of religion on the several stages of migration is mentioned in the literature (Hagan, Ebaugh 2003; Hagan 2013; cf. Williams 2000). Although in the shaping of migrational intentions and decision making in this area, the crucial role play financial issues and need of improving material status (Kontuly, Smith, Heaton 1995; Myers 2000), it seems that axiological beliefs, especially religious ones, are important. The conducted research regarding importance of religion and religiosity for shaping of migrational intentions are not so numerous. However, they show the significance of these factors (Myers 2000). The aim of the research presented in this article was the analysis of two multidimensional theoretical constructs – religiosity and openness to international career. There were 324 students examined (75.30% of them were women). The mean age in this group was M=20.84 (SD=1.58). There were used following measures: The Centrality of Religiosity Scale of Huber (2003; Zarzycka 2007, 2011), The Post-Critical Belief Scale of Hutsebaut (1996; Bartczuk, Wiechetek, Zarzycka 2011; Bartczuk, Zarzycka, Wiechetek 2013) and Openness to International Career Scale of Bańka (2005). The obtained results did not confirm previous results indicating that individual religiosity has an important meaning in the context of migrational intentions (see research review of Myers [2000]). However, the research reveals that rather rejection of religion may be connected with bigger openness to international career.
  • Item
    Chińskie Tajpej w strategicznej grze mocarstw światowych. Rozwój i eskalacja napięć w relacjach chińsko‑tajwańskich
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Kubicki, Damian
    Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie złożonej sytuacji polityczno-gospodarczej Tajwanu oraz jej wpływu na życie mieszkańców wyspy. Szereg zawirowań histo­rycznych oraz autorytarna polityka Chińskiej Republiki Ludowej skutecznie wpłynęła na kształtowanie się tajwańskiej tożsamości narodowej. Dotychczasowe działania Komunistycznej Partii Chin oraz totalitarnych rządów Xi Jinpinga mające na celu unifikację Chin nie przyniosły znaczących rezultatów. Niemniej jednak Państwo Środka w dalszym ciągu intensyfikuje wysiłki w celu zjednoczenia kraju. Rywalizacja mocarstw na arenie międzynarodowej w obszarze najnowszych technologii podkreśla znaczącą rolę wyspy specjalizującej się w produkcji zaawansowanych półprzewodników oraz komponentów elektronicznych. W dobie cyfryzacji i sztucznej inteligencji Stany Zjednoczone Ameryki w najbliższym czasie podejmą działania, aby został zachowany status quo, a Tajwan pozostał w strefie ich wpływów. The aim of the study was to approach the complex political and economic situation ofTaiwan and its impact on the lives of the island’s residents. A series of historical turmoil and the authoritarian policies of the People’s Republic of China have effectively shaped Taiwanese national identity. The actions taken so far by the Communist Party of China and the totalitarian government of Xi Jinping to unify China have not yielded significant results. Nonetheless, China continues to intensify efforts to unify the country. The rivalry of powers on the international stage in the field of the latest technologies underscores the significant role of the island specializing in the production of advanced semicon-ductors and electronic components. In the era of digitization and artificial intelligence, the United States will take actions in the near future to maintain the status quo and ensure Taiwan remains within their sphere of influence.
  • Item
    Contemporary Forms of Religious Participation: Between Individualisation and Social Mobilisation. The Phenomenon of Differentiation from the Perspective of Empiricism and Media Discourse
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Szymczak, Wioletta; Szulich-Kałuża, Justyna
    The subject of analysis in this article is the declarations of participation in select religious events available in the Catholic Church in Poland. It will be an exploratory search on the similarities and differences among respondents, those who participate in these events, with an analysis of media discourses on the topic of events that are distinguished from others according to the above criteria. The considerations are based on the complementary use of quantitative methods (nationwide representative survey, cluster analysis) and qualitative methods (discourse analysis using the framing technique). The first part of the paper identifies three of the ten religious events in our research, and the participants formed a most homogenous internal group that was different from the rest. The next part situates the analysis in the context of media processes. Its goal is to determine what knowledge about the select events make up the media discourse, the linguistic and visual framework this is placed in and the meaning-creating role of these discourses while indicating the centres and fringes of frameworks. The conclusions formulated and based on the analyses note the titular phenomenon of diversification of forms of religious participation, saturating it substantively by recognising and categorising the content aspects of this differentiation. Przedmiotem analiz w niniejszym artykule są deklaracje uczestnictwa w wybranych wydarzeniach religijnych oferowanych w ramach Kościoła katolickiego w Polsce, eksploracyjne poszukiwanie podobieństw i zróżnicowania respondentów – uczestników tych wydarzeń – oraz analiza dyskursów medialnych na temat wydarzeń wyróżnionych spośród innych, według powyższego kryterium. Rozważania bazują na komplementarnym zastosowaniu metod ilościowych (ogólnopolski sondaż reprezentatywny, analiza skupień) oraz jakościowych (analiza dyskursu z wykorzystaniem techniki ramowania). W pierwszej części artykułu wskazane zostały trzy spośród dziesięciu ujętych w badaniu wydarzeń religijnych, których uczestnicy tworzyli grupy najbardziej homogeniczne wewnętrznie oraz różniące się od pozostałych. Druga część sytuuje analizy w kontekście procesów mediatyzacji. Jej celem jest ustalenie, jaką wiedzę o wyodrębnionych wydarzeniach konstruują dyskursy medialne, jakie ramy językowe i wizualne są w niej osadzone oraz jaka jest znaczeniotwórcza rola tychże dyskursów z wyznaczeniem centrów i peryferiów ram. Sformułowane na podstawie analiz konkluzje odnotowują tytułowy fenomen zróżnicowania form uczestnictwa religijnego, nasycając go merytorycznie przez rozpoznanie i skategoryzowanie treściowych aspektów tegoż zróżnicowania.
  • Item
    Correlates of preference for harmonic schema-based vs. reference-free musical improvisation in professional musicians and music therapy clients
    (2025) Masiak, Elżbieta
    The purpose of the study was to analyze preferences for different types of musical improvisation: improvisation based on a pre-composed schema or structure (i.e., harmonic progressions, melodic/rhythmic motifs, or other non-musical patterns) and free improvisation (defined as spontaneous playing without any prior assumptions or patterns to lean on). Additionally, the study examined the sociocultural, motivational, and meaning-related correlates of these preferences, as well as their connection to individual identity and self-perception among contemporary improvising musicians from diverse international socioprofessional backgrounds. The study was conducted through an online survey consisting of both closed and open-ended questions. It included 38 improvising musicians from 11 nationalities. The findings suggest that most participants value both types of improvisation equally or display a degree of ambivalence, while a distinct preference for either schema-based or free improvisation is less common. Notably, those with strong preferences for one approach over the other differ in their conceptualization and interpretation of improvisation.
  • Item
    Cywilnoprawna konstrukcja ochrony dobra osobistego w postaci swobody sumienia jako instrument walki z mową nienawiści z powodów religijnych
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Tylec, Grzegorz
    W artykule omówiono pojęcie dobra osobistego w postaci swobody sumienia oraz możliwości zastosowania jego prawnej ochrony do walki ze zjawiskiem dyskryminacji religijnej, którą stanowi mowa nienawiści. Wykazano, że zwalczanie religijnie motywowanej mowy nienawiści może być realizowane w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego o ochronie dóbr osobistych i może przyjąć postać ochrony swobody sumienia, wyliczonej wśród dóbr osobistych w art. 23 Kodeksu cywilnego. Głównym wnioskiem wynikającym z przeprowadzonych badań jest jednak stwierdzenie, że przepisy Kodeksu cywilnego o ochronie dóbr osobistych jedynie w ograniczonym zakresie mogą stać się instrumentem walki z mową nienawiści z powodów religijnych. W treści opracowania dokonano analizy zachowań określonych w decyzji ramowej 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania niektórych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawa karnego, co doprowadziło do wniosku, że nie wszystkie opisane w tym akcie prawnym przejawy tzw. mowy nienawiści będą mogły być uznane za przejawy naruszenia dóbr osobistych. Wniosek taki wypływa m.in. z faktu, iż naruszenie dóbr osobistych ma miejsce jedynie wtedy, gdy zachowanie dotyczy konkretnej, możliwej do zidentyfikowania osoby (członka grupy), a nie grupy osób jako całości. Omówiona w niniejszym opracowaniu możliwość rozciągnięcia ochrony prawnej przeciwko mowie nienawiści na reżim prawa cywilnego ma szczególne znaczenie, bowiem pozwala dochodzić ochrony prawnej w sytuacjach, gdy prawo karne nie może znaleźć zastosowania, np. z powodu braku winy sprawcy naruszenia. Jednocześnie konstrukcja prawa cywilnego pozwala pociągać do odpowiedzialności inne podmioty niż tylko bezpośredniego sprawcę naruszenia; może być to także wydawca, redaktor publikacji, w której doszło do naruszenia, czy podmiot świadczący usługi hostingowe. The article examines the concept of freedom of conscience as a personal right and its role in addressing religious discrimination, specifically in the form of hate speech. It demonstrates that religious hate speech can be combatted based on the provisions of the Polish Civil Code related to the protection of personal rights, with freedom of conscience recognised as such a right under Article 23 of the Civil Code. However, the research concludes that the Civil Code’s provisions on personal rights offer only limited utility in addressing religious hate speech. The article also analyses the acts described in the Framework Decision 2008/913/JHA of November 28, 2008, which aims to combat racism and xenophobia through criminal law. It finds that not all forms of hate speech covered by this legal act qualify as violations of personal rights under civil law. This limitation stems, in part, from the requirement that a violation of personal rights occurs only when it affects a specific, identifiable individual rather than a group as a whole. The study highlights the importance of extending legal protection against hate speech within the civil law framework, as it allows for legal recourse in cases where criminal law does not apply, such as when the perpetrator is not culpable. Civil law also enables broader accountability, extending not only to the direct perpetrator but also to publishers, editors and hosting service providers involved in the dissemination of the violation.
  • Item
    Deconversion Processes in Adolescence - The Role of Parental and Peer Factors
    (MDPI, 2020) Łysiak, Małgorzata; Zarzycka, Beata; Puchalska-Wasyl, Małgorzata
    The phenomenon of abandonment of faith, which in psychology is referred to as deconversion, is observed today. Deconversion is particularly widespread in young people. In this paper we examine the parents’ religiosity, parents’ care, and social support as potential predictors of deconversion in adolescents. Specifically, we aimed to analyse whether or not parents’ religiousness, individual differences in childrens’ attachment to their parents, and received support from family, friends, and significant others differentiate adolescents in deconversion processes. The hypotheses were tested on a sample of 232 adolescents in a cross-sectional study, which applied three scales. The Adolescent Deconversion Scale, Parental Bonding Instrument, and Multidimensional Scale of Perceived Social Support. The results showed that adolescents having both caring and religious parents are less prone to abandon faith and to moral criticism than those having caring but not religious parents or those having religious but not caring parents. The low social support group was more likely to abandon faith and moral criticism than moderate or high social support groups. Regression analyses revealed that deconversion in adolescence is negatively predicted by the mother’s care and friends’ support.
  • Item
    Dobro wspólne w nauczaniu papieży Jana Pawła II i Franciszka a wybrane aspekty teorii ekonomii
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Horodecka, Anna; Żuk, Andrzej Jakub
    Głównym celem artykułu jest przedstawienie, porównanie i ocena współczesnych koncepcji dobra wspólnego sformułowanych przez ekonomistów w odniesieniu do rozumienia dobra wspólnego przez papieży Jana Pawła II i Franciszka. Intencją autorów niniejszego opracowania jest zatem wniesienie wkładu w toczącą się dyskusję na temat dobra wspólnego poprzez przedstawienie interdyscyplinarnej perspektywy integrującej tradycje katolickiej nauki społecznej ze współczesnymi koncepcjami ekonomicznymi, wzbogacając tym samym rozumienie kategorii dobra wspólnego w teorii ekonomii. Artykuł podkreśla tendencję teorii ekonomii w kierunku jednowymiarowych i relatywistycznych koncepcji dobra wspólnego oraz sugeruje poszukiwanie jednocześnie dwuwymiarowych i uniwersalistycznych ekonomicznych idei dobra wspólnego. Uznaje osiągnięcia papieży Jana Pawła II i Franciszka w pogłębianiu zrozumienia kategorii dobra wspólnego i zakłada, że nauczanie to może służyć jako inspiracja badawcza dla ekonomistów. Praca ukazuje także, w jaki sposób kategoria dobra wspólnego skłania do przewartościowania i umożliwia modyfikację podstawowych założeń teorii ekonomii, takich jak homo oeconomicus czy rozumienie racjonalności. The main purpose of the article is to present compare and evaluate contemporary con-cepts of the common good formulated by economists in relation to the understanding of the common good by Popes John Paul II and Francis. This study, therefore, aims to con-tribute to the ongoing discussion on the common good by presenting an interdisciplinary perspective integrating the traditions of Catholic social teaching with contemporary economic concepts, thereby enriching the understanding of the category of the common good in economic theory. The article highlights the tendency of economic theory towards one-dimensional and relativistic concepts of the common good and suggests the search for simultaneously two-dimensional and universalistic economic ideas of the common good. It recognizes the achievements of Popes John Paul II and Francis in deepening the understanding of the category of the common good and assumes that this teaching can serve as a research inspiration for economists. The work also shows how the category of the common good prompts a re-evaluation and enables modification of the basic assumptions of economic theory, such as homo oeconomicus or the understanding of rationality.
  • Item
    Dochody podatkowe w Polsce i krajach strefy euro 2019 i 2022
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Krawczyk-Sawicka, Anna
    Polska i cała Europa zmaga się w dalszym ciągu z licznymi kryzysami ekonomicznymi, finansowymi, pandemicznymi czy też nasilonymi ruchami migracyjnymi oraz rosnącymi cenami energii. Sytuacja ta powoduje, że państwa zmuszone są do zwiększania wydatków publicznych, które z kolei przekładają się na wzrost długu publicznego. Celem niniejszego artykułu jest próba analizy i oceny kierunku zmian sytuacji finansowej w latach 2019 i 2022 zarówno w Polsce, jak i w wybranych krajach strefy euro. Do oceny zmian zastosowano metodę analizy porównawczej opartą na danych ministerialnych, dostępnych na stronie Ministerstwa Finansów oraz danych z Eurostatu. Dokonano porównania wielkości dochodów podatkowych. Poland and Europe are still struggling with numerous economic, financial, pandemic, crises as well as intensified migration movements and rising energy prices. This situation forces countries to increase public spending, which in turn translates into an increase in public debt. This article is an attempt to analyze and assess the direction of changes in the financial situation in 2019 and 2022 both in Poland and in selected eurozone countries. To assess the changes, a comparative analysis method was used based on ministerial data available on the website of the Ministry of Finance and data from Eurostat. A comparison of the amount of tax revenues was made.
  • Item
    Dojrzałość organizacji − źródła, uwarunkowania i konsekwencje
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Skrzypek, Adam
    Celem artykułu jest wskazanie istoty i znaczenia dojrzałości, przedstawienie jej uwarunkowań i konsekwencji w odniesieniu do funkcjonowania organizacji. Celowi temu podporządkowano układ niniejszego artykułu. Jako metodę badawczą wykorzystano krytyczną analizę dostępnej literatury przedmiotu oraz wnioskowanie. W artykule określono istotę dojrzałości oraz przedstawiono jej ujęcie definicyjne. Dojrzałość organizacji to osiągnięcie przez nią poziomu rozwoju, w którym stosuje ona w sposób uporządkowany narzędzia i techniki zarządzania zwiększające skuteczność i efektywność podejmowanych działań. Odniesiono się do dojrzałości organizacyjnej, wskazano na powiązania pomiędzy dojrzałością i kompetencjami. Wnioski wynikające z analizy i oceny problematyki dojrzałości organizacyjnej wskazują na konieczność prowadzenia badań w obszarze dojrzałości w ujęciu kompleksowym. Ponadto istnieje wiele dowodów potwierdzających silny związek dojrzałości z doskonaleniem i dojrzałością organizacji. Osiąganie coraz wyższych poziomów dojrzałości przekłada się na skuteczność, efektywność, produktywność i konkurencyjność organizacji funkcjonującej w zmiennym otoczeniu, a doskonalenie powinno być wpisane w strategię każdej organizacji. The purpose of the article is to point out the essence and importance of maturity, to present the determinants and consequences of maturity in organisational context. The layout of the article is structured to meet article’s purpose. The method used in the article is a critical analysis of the available literature and inference. The article attempts to define the essence of maturity and reviews definitions of maturity. The maturity of an organisation is achieved when an organisation has reached a level of development on which it applies management tools and techniques in a structured manner to increase the effectiveness and efficiency of its activities. Addressing organisational maturity, the links between maturity and competence are indicated. Conclusions resulting from the analysis and evaluation of the issue of organisational maturity indicate the need for research in this area of maturity from a comprehensive perspective. Furthermore, based on available publications there is ample evidence of a strong link between maturity, organisational improvement, and maturity. Achieving higher levels of maturity translates into the effectiveness, efficiency, productivity and competitiveness of an organisation operating in a changing environment, and continuous improvement should be the bedrock of strategy of every organisation.
  • Item
    Dwadzieścia lat obecności Polski w Unii Europejskiej. Analiza ekonomiczna rozwoju gospodarczego na tle gospodarki niemieckiej
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Papka, Karol; Kubicki, Damian
    Na przestrzeni ostatnich 20 lat gospodarka Polski doświadczyła spektakularnego rozwoju. Modernizacja infrastruktury oraz napływ środków unijnych pobudziły wzrost gospodarczy Polski. Nieustannie unowocześniana struktura gospodarcza kraju daje nadzieję na kontynuację procesu nadrabiania zaległości wynikających z okresu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza porównawcza rozwoju gospodarczego osiągniętego przez Polskę na tle gospodarki niemieckiej w okresie ostatnich dwóch dekad. Przeprowadzona analiza opiera się na kluczowych wskaźnikach gospodarczych, tj. PKB w ujęciu realnym i nominalnym oraz PKB per capita według parytetu siły nabywczej, które umożliwiają ocenę sytuacji makroekonomicznej. Dopełniając przeprowadzone badania, scharakteryzowano zmiany, które zaszły w strukturach gospodarczych obu państw, będące efektem transformacji postindustrialnej. Dodatkowo autorzy podjęli próbę ukazania, jak z ekonomicznego punktu widzenia oba państwa prezentują się na tle pozostałych państw Unii Europejskiej. Over the past two decades, Poland’s economy has experienced spectacular growth. The modernisation of infrastructure and the inflow of EU funds have stimulated Poland’s economic growth. The country’s continually modernised economic structure gives hope for a continuation of the process of catching up with the backlog resulting from the Polish People’s Republic (PRL) period. The purpose of this article is to conduct a comparative analysis of the economic development achieved by Poland against the background of the German economy over the past two decades. The analysis was based on key economic indicators such as GDP in real and nominal terms and GDP per capita according to purchasing power parity, which allow for the assessment of the prevailing macroeconomic situation. To complement the conducted research, the changes that have occurred in the economic structures of both countries as a result of post-industrial transformation, were characterized. Additionally, the authors attempt to show how the countries compare economically with other countries in the European Union.
  • Item
    Działalność opiekuńczo-wychowawcza i profilaktyczna Krajowego Komitetu Wychowania Resocjalizującego im. Kazimierza Lisieckiego w latach 1989-2016
    (2023-11-22) Garbacz, Karolina
    Przedmiotem badań niniejszej pracy uczyniono Krajowy Komitet Wychowania Resocjalizującego (KKWR). Jest on stowarzyszeniem społecznym, zrzeszającym osoby fizyczne i prawne, działające na rzecz dzieci i młodzieży zagrożonych niedostosowaniem i sieroctwem społecznym, zwanych dziećmi ulicy. Odegrał on ogromną rolę w budzeniu świadomości, przede wszystkim instytucji rządowych i samorządowych w Polsce, jak istotnym problemem społecznym jest zjawisko dzieci ulicy. Sformułował także definicję tego pojęcia, która odpowiada specyfice polskich dzieci ulicy, z której korzystają współcześni badacze oraz wypracował i wdrożył na grunt polski wiele innowacyjnych form i metod pracy z tą grupą dzieci i młodzieży. Głównym celem przeprowadzonych badań uczyniono poznanie specyfiki i efektywności działań opiekuńczo-wychowawczych i profilaktycznych realizowanych przez KKWR w latach 1989-2016. Wykorzystano w tym celu metodę monografii pedagogicznej, którą zrealizowano przy wykorzystaniu techniki badania dokumentów i materiałów źródłowych, uzupełniając ją techniką wywiadu, która umożliwiła pozyskanie cennych informacji o doświadczeniach osób związanych z KKWR. Wszystkie podjęte czynności doprowadziły do zrealizowania celu rozprawy i odpowiedzi na postawione w niej pytania problemowe. Szczegółowa prezentacja całokształtu działalności Komitetu w latach 1989-2016, zamieszczona w pracy, ukazuje dobitnie, że organizacja wypracowała skuteczny system pomocy wychowawczo-profilaktycznej, który może być inspiracją dla współczesnych wychowawców do pracy z grupą, tzw. dzieci gorszych szans. The subject of this study is The National Committee for Re-socialising Education (In Polish: KKWR). It is a community association of individuals and corporate entities acting for the benefit of children and young people who are at risk of social maladjustment and social orphanhood, known as street children. It has played a huge role in raising awareness among, above all, governmental and non-governmental institutions in Poland, of that how significant the social problem of street children is. He also formulated a definition of this concept that corresponds to the specificity of Polish street children used by contemporary researchers. He also developed and implemented many innovative forms and methods of work with this group of children and young people in Poland. The main objective of the conducted research was the cognition of the specificity and effectiveness of the child care, education and prevention activities carried out by the KKWR between 1989 and 2016. It was used the method of pedagogical monograph for this purpose. It was carried out using the technique of researching documents and source materials, complemented by the interview method, which made it possible to gain valuable information concerning the experiences of people associated with the KKWR. All the undertaken activities led to the realization of the aim of this doctoral thesis and the answer to the problem questions given in it. The detailed presentation of the overall activity of the Committee in the years 1989-2016 included in the thesis shows clearly that the organisation has developed an effective system of preventive and educational care, which can be an inspiration for contemporary educators to work with the group of the so-called disadvantaged children.
  • Item
    Edukacja włączająca w procesie resocjalizacji podopiecznych Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych
    (Fundacja Pedagogium, 2022) Łuczyński, Andrzej; Socha, Malwina
    W artykule przedstawiono badania dotyczące edukacji włączającej, która jest realizowana w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych (MOW). Upowszechnianie się wśród młodzieży ambiwalentnych postaw i wartości, naraża ją na życiową destabilizację i niejednokrotnie prowadzi do niedostosowania społecznego. Edukacja włączająca wpisuje się w nowatorski sposób w organizację wszelkich oddziaływań resocjalizacyjnych, który uwzględnia różnorodność wychowanków i ma służyć szeroko rozumianej ich integracji społecznej i zapobieganiu ponownemu procesowi ich wykluczenia. Dzięki podjętym badaniom nieletni przebywający w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych mogli wyrazić swoje opinie na temat edukacji włączającej, w której aktualnie uczestniczą. Analiza danych z sondażu wykazała, iż podopieczni dostrzegają działania włączające prowadzone przez instytucje oraz wyrażają gotowość do zmiany swojego funkcjonowania. Z badań wynika, że istnieje zasadność skoordynowania współpracy pomiędzy rodzicami a placówkami oraz skierowanie większej uwagi na dbałość o atmosferę panującą w ośrodkach.
  • Item
    Ekonomia a personalizm systemowy
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Wójcik, Stanisław
    Celem artykułu jest ustalenie korzyści, jakie wnosi związek ekonomii z personalizmem. W artykule wykazano, że liberalizm, neoliberalizm tracą siłę oddziaływania. Podkreślono, że z tego kryzysu może wyprowadzić współczesne społeczeństwa personalizm systemowy.
  • Item
    Harvardzkie obchody Tysiąclecia Chrztu Rusi a dylematy nowej watykańskiej Ostpolitik, 1978-1988
    (2022) Avramchuk, Oleksandr
    Niniejszy artykuł omawia mało znany epizod współpracy ukraińskich intelektualistów z Uniwersytetu Harvarda i Papieża Jana Pawła II. Opierając się na polskich, ukraińskich i amerykańskich zbiorach archiwalnych, autor wykazuje związek między czysto naukowymi obchodami tysiąclecia chrześcijaństwa na Rusi-Ukrainie a nowymi realiami polityki wschodniej Watykanu pod rządami polskiego papieża. Przygotowania do konferencji w Rawennie w 1988 r., zorganizowanej przez ukraińskich naukowców we współpracy z historykami polskimi i włoskimi, są kontekstualizowane w zmieniającej się sytuacji geopolitycznej w Europie Wschodniej pod koniec lat 80. i rosnącej współpracy między polskimi i ukraińskimi elitami intelektualnymi. This article discusses a little-known episode of collaboration between Ukrainian intellectuals at Harvard and Pope John Paul II Universities. Based on Polish, Ukrainian and American archival collections, the author shows the degree of entanglement between purely scholarly celebrations of the Millennium of Christianity in Rus’-Ukraine and the new realities of the Vatican’s Eastern Policy under the Polish Pope. The preparations of the conference in Ravenna in 1988, organized by Ukrainian scholars together with Polish and Italian, are contextualized within the evolving geopolitical situation in Eastern Europe in the late 1980s and the growing cooperation between Polish and Ukrainian intellectual elites.