Browsing by Author "Szymczak, Wioletta"

Now showing 1 - 10 of 10
  • Item
  • Item
    Aksjologia liberalnej i komunitarystycznej wizji społeczeństwa obywatelskiego z perspektywy Alfreda Schütza koncepcji motywów działania
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Szymczak, Wioletta
    Celem artykułu jest analiza aksjologicznych podstaw i celów zaangażowania społecznego w dwóch nurtach refleksji nad społeczeństwem obywatelskim: republikańskim i liberalnym. Artykuł zmierza do odpowiedzi na pytania: jakie wyobrażenie motywów kontekstowych i celowościowych działań obywatela wyłania się z dwóch koncepcji społeczeństwa obywatelskiego? Jakie wartości stanowiłyby konstytutywne elementy potencjalnych motywów odnoszących się do przeszłości oraz celów działania w omawianych nurtach? Jakie wartości wskazałby jako cele swego zaangażowania obywatel danego typu społeczeństwa? Analizę przeprowadzono w perspektywie i z zastosowaniem pojęć socjologii rozumiejącej, a w szczególności koncepcji motywów działania Alfreda Schütza. Uzupełniono ją zestawieniem ze specyfiką społeczeństw obywatelskich w krajach postkomunistycznych. The aim of the article is to analyze the axiological foundations and purposes of social engagement in two directions in the reflection on civil society: the republican and liberal. The article seeks to answer the questions: what ideas of motives of contextual and goal-oriented citizen actions emerge from these two concepts of civil society? What values would create the constitutive elements of potential motives relating to the past as well as the objectives of the action in these discussed trends? What values would point to the goal of citizen engagement in a certain type of society? The analysis has been performed from the perspective and application of the concepts of sociology of understanding, and in particular Alfred Schütz’s concept of motivation to act. This discussion is supplemented with the specifics of civil societies in post-communist countries.
  • Item
    Aktywność obywatelska w kontekście modelu partycypacji społecznej. Socjologiczna aplikacja personalistycznych idei Karola Wojtyły
    (Kancelaria Sejmu RP, 2021) Jabłoński, Arkadiusz; Szymczak, Wioletta
    W artykule zaprezentowano syntetyczne ujęcie aktywności obywatelskiej w kontekście teoretycznego modelu partycypacji społecznej, zgodnie z którym partycypację jako doświadczenie osoby konstytuuje: podmiotowe uzasadnienie, aksjologiczna treść, poczucie sprawstwa i doświadczenie uczestnictwa. Wśród teoretycznych podstaw modelu znajduje się teoria uczestnictwa Karola Wojtyły, ufundowana na jego koncepcji osoby, zoperacjonalizowana na potrzeby jakościowych badań socjologicznych, z których model wyprowadzono. W niniejszym opracowaniu model stanowi narzędzie umożliwiające ukazanie i wyjaśnienie istoty aktywności obywatelskiej jako działania podmiotowego we wspólnocie życia obywatelskiego. Pozwala to spojrzeć na tę aktywność od strony obszaru uprzywilejowanego w zakresie umacniania i manifestowania się podmiotowości, rozwijanej na podstawie obywatelskich wartości rozpoznawanych jako osobiście istotne, mających status wspólnego dobra. The article presents a synthetic view of civic activity in the context of a theoretical model of social participation, according to which participation as an experience of a person is constituted by: subjective justification, axiological content, sense of agency and experience of participation. Among the theoretical foundations of the model is Karol Wojtyła’s theory of participation, based on his concept of a person, operationalized for the purposes of the qualitative sociological research from which the model was derived. In this study, the model is a tool enabling the presentation and explanation of the essence of civic activity as a subjective action in the community of civic life. This allows us to look at this activity from the side of the privileged area in terms of strengthening and manifesting subjectivity, developed on the basis of civic values recognized as personally significant, having the status of common good.
  • Item
    Attitudes of Polish Young Adults towards the Roman Catholic Church: A Sociological and Pastoral Analysis of Empirical Research among Young Adults and Teachers
    (MDPI, 2022) Szymczak, Wioletta; Mąkosa, Paweł; Adamczyk, Tomasz
    The article provides a sociological and pastoral analysis of a representative empirical study conducted by means of an interview questionnaire among 1003 secondary school students in 2020 and 2021. The analysis was expanded to include data from parallel and similarly designed sociological studies carried out among teachers of religious education in order to obtain a broader view of the research problems and a better understanding of young adults by becoming familiar with the perceptions and opinions of teachers on the analyzed issues. The article reflects on and discusses the following issues: personal relationships between young adults and the Church along with their expectations towards the latter, factors considered to persuade young adults to develop their faith and be part of the Church, as well as Church activities and offers regarded by the surveyed subjects as particularly needed. These issues, presented from an interdisciplinary perspective, provide a deeper insight into people’s relations with the Church and allow for diagnosis of their needs and expectations. They also enable identification of the elements and aspects of the functioning of the religious institution, which, in a pluralistic society and the course of the ever-advancing secularization, requires a profound diagnosis, a thorough analysis and questions about the adequacy of forms and methods of evangelisation, as well as ways of reaching the target audience and the fulfillment of the fundamental religious mission.
  • Item
    Interdisciplinarity in Pastoral Theology. An Example of Socio-Theological Research
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Szymczak, Wioletta
    The purpose of the article is to analyze the idea of interdisciplinary research involving pastoral theology and sociology. This is one of the methodological proposals for research projects carried out under pastoral theology. Interdisciplinarity is understood as combining research methods for the cooperation of scientists from both disciplines in the process of planning, implementing and interpreting the results of empirical research. It is inspired by a problem identified in pastoral theology that requires exploration. The presentation consists of three parts. The first is devoted to the location of empirical research within pastoral theology. The second concerns the assumptions and significance of interdisciplinary research involving pastoral theologians and sociologists. In the final part, the areas of interdisciplinary cooperation among the research teams are pointed out. The potential of qualitative research as a space for cooperation among representatives of both sciences and as an important source of knowledge from the viewpoint of pastoral theology is shown. The comparative and synthetic method was used. The analysis shows that interdisciplinary research in the field of pastoral theology has great potential related to the acquisition and interpretation of multi-faceted empirical data and the designation of new research fields, which will significantly enrich the theological analysis process as well as the presentation and application of pastoral models.
  • Item
    Normatywna infrastruktura demokracji. Perspektywa teologiczna i społeczna
    (Gdańskie Seminarium Duchowne i Kuria Metropolitalna Gdańska, 2019) Łużyński, Wiesław; Szymczak, Wioletta
    Warunkiem trwania demokracji jest powrót do wielkiej moralnej tradycji chrześcijaństwa oddziałującego przez wieki na kulturę i narody Europy i innych kontynentów. Depozytariuszem wyrosłej z chrześcijaństwa, ale należącej do kultury moralnej ludzkości tradycji, jest m.in. Kościół katolicki uznający autonomię porządku doczesnego, w tym politycznego, pełniący wobec demokracji i rzeczywistości politycznej rolę „korekcyjną” polegającą na oczyszczaniu rozumu, by ten nieustająco powracał do swego potencjału i mógł odczytać „gramatykę” norm moralnych zawartą w naturze. The condition for democracy to exist is the return to the great moral tradition of Christianity which has influenced the culture, European nations and countries of other continents for centuries. The depositary of the tradition which originates from Christianity but belongs to the moral culture of mankind is, among others, the Catholic Church, which recognizes the autonomy of the temporal order, including the political one. The Church plays a “corrective” role for democracy and political reality, which is based on purifying the reason so that it constantly returns to its potential and can interpret the “grammar” of moral norms contained in nature.
  • Item
    Nowe ruchy społeczne jako przedmiot badań socjologicznych w ujęciu Jana Szymczyka
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Szymczak, Wioletta
    W artykule wskazano i omówiono główne wątki analiz ks. prof. Jana Szymczyka, dotyczące nowych ruchów społecznych, ich specyfiki i koncepcji badań, z akcentem na jego własne tezy i propozycje konceptualne oraz cechy charakterystyczne prowadzonej refleksji socjologicznej. Zaprezentowano podejmowane przez lubelskiego socjologa zagadnienia: umiejscowienia ruchów społecznych w przestrzeni demokratycznej, specyfiki i właściwości nowych ruchów społecznych i ich teoretycznego usytuowania w socjologii, typów uczestnictwa i sposobów działania oraz aksjologicznych i moralnych aspektów funkcjonowania. Ukazano przełożenie teoretycznych zainteresowań i propozycji badawczych ks. J. Szymczyka na projekty empiryczne, realizowane pod jego kierunkiem. This article discusses those main motifs in Rev. Prof. Jan Szymczyk’s analyses that deal with new social movements, their specificity and a related research conception. The article puts emphasis on Szymczyk’s own research claims and proposals. It also outlines those aspects of Szymczyk’s oeuvre that constitute a distinctive quality of his sociological reflection. The text presents the following issues discussed by Szymczyk: the position of social movements in a democratic reality, the uniqueness and characteristic features of the new social movements and their theoretical representation in sociology, types of participation and modes of action as well as axiological and moral aspects of human and social functioning. The text explains the way in which Rev Szymczyk’s theoretical interests and research endeavours led to an array of empirical projects carried out under his supervision.
  • Item
    Partycypacja społeczna młodzieży i jej wartościowanie. Analiza socjologiczna
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Szymczak, Wioletta
    Celem artykułu jest analiza poziomu i wybranych uwarunkowań partycypacji społecznej młodzieży oraz odpowiedź na pytanie, jak badani wartościują dobrowolne inicjatywy i działania proponowane na terenie szkoły. Teoretycznym punktem odniesienia są ustalenia przedstawicieli nauk społecznych na temat współczesnej sytuacji ludzi młodych, ich społecznej partycypacji i bierności, a także zagadnienie edukacji obywatelskiej. Przedmiot refleksji stanowią wyniki reprezentatywnych badań socjologicznych zrealizowanych w latach 2020 i 2021 wśród pełnoletnich uczniów szkół ponadpodstawowych na terenie archidiecezji lubelskiej. Tekst zawiera omówienie ich deklaracji dotyczących udziału w fakultatywnych grupach i inicjatywach organizowanych w szkole oraz w organizacjach i działaniach prospołecznych poza nią. Przeprowadzane analizy statystyczne uwzględniają zmienne niezależne: płeć, miejsce zamieszkani i religijność, mierzoną stosunkiem do wiary. Zastosowano również testy chi-kwadrat i V Cramera. Konkluzje wskazują na znacząco niski poziom partycypacji społecznej badanej młodzieży, ale też na potencjał tkwiący w jej pozytywnym wartościowaniu rożnych form zaangażowania oraz w gotowości do działań ukierunkowanych na pomoc innym w przyszłości. The aim of this article is firstly to analyse the levels of young people’s social participation, along with its selected determinants. Secondly, the aim is to answer the question: how do the research participants value voluntary initiatives and actions proposed at school? Research findings by representatives of social sciences concerning the situation of modern-day young people, their social participation, passive attitudes and on the issue of civic education constitute a reference point for the discussion. Subject to analysis are outcomes of representative sociological research conducted among adult young people attending secondary schools in the Archdiocese of Lublin in 2020 and 2021. The paper discusses the declared statements of the respondents on their participation in non-compulsory groups and initiatives organized at school, as well as in extra-curricular, pro-social organizations and actions. The statistical analyses included the following independent variables: sex, place of residence and religiosity measured by attitude towards faith, chi-square and Cramér’s V tests. The conclusions show among others that the respondents exhibit a low level of social participation. They highlight the potential to be found in their positive valuation of various forms of engagement as well as their willingness to take part in actions that aim at helping others in the future.
  • Item
  • Item
    Religious or Spiritual? Empirical Manifestations of Contemporary Changes in Poles’ Self-Declarations and Media Representations
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Szymczak, Wioletta; Szulich-Kałuża, Justyna
    This paper comprises part of the current research on the phenomenon of new spirituality, conducted within the sociology of religion and social communication and media sciences. It aims to analyze selected manifestations of the new spirituality entering into the religious sphere of a religiously homogeneous society, based on the example of Poland. A complementary application of quantitative and qualitative methods was proposed. The subject of the analysis is the results of a representative survey in which Poles define themselves in terms of religiosity and spirituality, with examples of their search for content on a new spirituality through online resources using the assumptions of the theory of social representations. The above concept resulted in the bipartite structure of the main part of the article. It was preceded by a theoretical introduction synthetically presenting phenomena identified as key features of new spirituality and ended with a discussion of the results and conclusions. The analyses indicate that, in Polish society, the category of phenomena and processes classified as new spirituality is distinguishable but complex and diverse. In the subsequent stages of the analysis, their socio-demographic determinants were shown, and then the media representations of the new spirituality were identified, categorized, and put into typologies.