Browsing by Author "Smykowski, Krzysztof"

Now showing 1 - 20 of 24
  • Item
    Czy chrześcijanie mogą „narzucać” swoje prawa ludziom mającym inny światopogląd? Uwagi na marginesie debaty społecznej w Polsce
    (Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów w Stadnikach, 2018-12-21) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest podjęcie refleksji nad zagadnieniem możliwości prawnej regulacji niektórych kwestii moralnych. Toczy się bowiem wciąż debata społeczna dotycząca m.in. prawnych aspektów przerywania ciąży. Po syntetycznym ukazaniu fundamentu prawa do życia, którego źródłem jest nadprzyrodzona godność człowieka, podjęto problem prawnej regulacji analizowanych kwestii. Stwierdzono, że niektóre swoje źródło mają w powszechnie obowiązującym prawie naturalnym, a normy religijne je wzmacniają i dostarczają nowej motywacji. Wskazano ponadto na potrzebę permanentnej formacji sumienia, które nie może zostać zastąpione przez prawo.
  • Item
    Człowiek i zwierzęta towarzyszące. Refleksje teologa moralisty
    (2017-12-19) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest podjęcie teologicznomoralnej refleksji nad relacją człowieka wobec zwierząt mu towarzyszących, do których zalicza się psy, koty, niektóre gatunki ptaków, gryzoni i gadów. Badania interdyscyplinarne wskazują na pozytywny wpływ kontaktu ze zwierzętami na psychiczny i emocjonalny rozwój człowieka. Należy podkreślić, że właściciel posiada moralny obowiązek opieki nad zwierzętami, która wyraża się poprzez zapewnienie im odpowiedniego pożywienia i właściwych warunków bytowania oraz utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Współcześni ludzie jednak często nie wywiązują się właściwie z tych zadań. Z jednej strony nie brakuje przypadków okrucieństwa. Nierzadkie jest jednak także traktowanie zwierząt jak człowieka i otaczanie ich nieproporcjonalną troską, co budzić musi poważne zastrzeżenia moralne.
  • Item
    Doświadczenia na zwierzętach w wypowiedziach Kościoła Anglii
    (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Polskie Towarzystwo Nauk Weterynaryjnych, 2023-09-01) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest przeanalizowanie wypowiedzi Kościoła Anglii na temat etycznych aspektów prowadzenia doświadczeń na zwierzętach. Spośród bogatego nauczania tej wspólnoty na tematy ekoteologiczne wybrano kilka dokumentów, które podejmują tę problematykę. Daje się w nich zauważyć ewolucja i rozwój nauczania oraz próba odniesienia norm moralnych do prawodawstwa Zjednoczonego Królestwa. Kościół Anglii uznaje konieczność uwzględnienia zasady 3R w badaniach naukowych, uzupełniając ją o postulat odpowiedzialności człowieka za zwierzęta. The aim of the article is to analyze the statements of the Church of England on the ethical aspects of conducting experiments on animals. From the rich teaching of this community on eco-theological topics, several documents were selected that deal with these issues. They show the evolution and development of teaching and an attempt to relate moral norms to the legislation of the United Kingdom. The Church of England recognizes the need to include the 3R principle in scientific research, supplementing it with the postulate of human responsibility for animals.
  • Item
    Działania szkół wyższych i instytucji finansujących naukę na rzecz etyki badań z udziałem ludzi
    (Wydawnictwo Pejzaż, 2018-11-03) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest ukazanie podejmowanych przez polskie uczelnie wyższe oraz instytucje państwowe finansujące rozwój nauki działań na rzecz zapewnienia wysokich standardów etycznych w badaniach z udziałem ludzi. Działania te koncentrują się przede wszystkim wokół powoływania do istnienia komisji etycznych, których zadaniem jest opiniowanie projektów badawczych. Oprócz istniejących dotychczas komisji bioetycznych, które orzekają w sprawie badań interwencyjnych prowadzonych przez lekarzy i lekarzy dentystów, w ostatnich latach powstały liczne komisje uczelniane. Fakt ten zasługuje na uznanie. Stanowi bowiem przejaw dowartościowania znaczenia etycznego wymiaru poszukiwań naukowych. Wydaje się jednak, że należy większą uwagę skierować ku właściwemu określeniu składu tych gremiów, aby kompetencje naukowe i przymioty moralne członków pomagały podejmować odpowiedzialne decyzje odnoszące się do takich istotnych wartości, jak życie, zdrowie i godność człowieka.
  • Item
    Ecological Conversion and Its Pastoral Ministry as a Stipulation for True Reconciliation
    (Katedra Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku, 2018-12-03) Smykowski, Krzysztof
    The aim of this paper is to present the issue of ecological conversion as the necessary condition for the true reconciliation in the light of exhortation Reconciliatio et paenitentia and other papal enunciations. It is indispensable, because the sin also disrupts the relationship towards the created world. Then its essence was indicated. First of all, it consists in the recognition of the truth about the role of the human being in the world and the consideration of the fact concerning the limited amount of natural resources. However, the Church does not provide merely theoretical considerations. It wishes to lead the ministry of reconciliation in which the particular role is fulfilled by the sacraments, the catechesis and the dialogue with various views and concepts of the world.
  • Item
    Hansa Ursa von Balthasara filozoficzna natura prawdy
    (2010-12-17) Smykowski, Krzysztof
    Hans Urs von Balthasar, znany szerszemu gronu czytelników przede wszystkim jako teolog, w swoich rozważaniach zajmował się także kwestiami filozoficznymi. Do najważniejszych z nich należy zagadnienie prawdy i jej filozoficzna natura, określana przez autora jako prawda świata. Korzystając z bogatego dorobku poprzedników, dokonuje jej charakterystyki, odwołując się do klasycznych pojęć: natury, wolności, tajemnicy i uczestnictwa, niekiedy nadając im nową interpretację. Tworzy w ten sposób niezwykle spójny system, będący podstawą dla podjęcia rozważań o prawdzie, dobru i pięknie z perspektywy Objawienia Bożego.
  • Item
    Implikacje filozoficznej natury prawdy w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara
    (2012-12-20) Smykowski, Krzysztof
    Hans Urs von Balthasar sformułował swoją teorię prawdy filozoficznej, odwołując się do znanych od starożytności pojęć: natury, wolności, tajemnicy i uczestnictwa. Ta koncepcja posiada liczne implikacje. Istnieje możliwość poznania prawdy bez odniesienia do elementu nadprzyrodzonego. Cały byt jest szyfrem i znakiem, a z obcowania z nim płynie dla człowieka radość. Wreszcie Absolut jawi się jako zasada i cel całego świata. Tworząc swój system Balthasar nawiązywał do poglądów wielu myślicieli, podejmując także twórczy dialog z filozofią współczesną, przede wszystkim z myślą Martina Heideggera i Karla Jaspersa.
  • Item
    Inspiracje i metoda filozoficzna w teologii Hansa Ursa von Balthasara
    (Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum w Ełku, 2017-12-11) Smykowski, Krzysztof
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie inspiracji, które legły u podstaw systemu filozoficznego stworzonego przez Hansa Ursa von Balthasara. Poszczególne etapy studiów i kariery naukowej zainteresowały szwajcarskiego myśliciela różnymi teoriami, wśród których trzeba przede wszystkim wskazać na neoplatonizm, egzystencjalizm oraz metafizykę klasyczną. Zwieńczeniem artykułu jest próba opisania metody Balthasara. W sposób niezwykle twórczy łączył on metody właściwe różnym dyscyplinom naukowym, co doprowadziło do ukształtowania oryginalnego systemu.
  • Item
    Integralność ludzkiego ciała z perspektywy teologicznomoralnej – analiza dwóch przypadków
    (Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 2022-04-22) Smykowski, Krzysztof
  • Item
    Komisje etyczne i ich zadania w świetle Nowej Karty Pracowników Służby Zdrowia
    (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021-12-24) Smykowski, Krzysztof
    Współczesny rozwój medycyny przyniósł szereg nieznanych wcześniej dylematów etycznych. Jednym z miejsc ich rozwiązywania są komisje etyczne. Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie zadań, jakie stawia przed nimi nauczanie Kościoła zawarte w Nowej Karcie Pracowników Służby Zdrowia wydanej przez Papieską Radę ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia w 2016 r. Przedstawiona została działalność komisji do spraw badań klinicznych, komisji do spraw eksperymentów terapeutycznych oraz komisji do spraw etyki klinicznej.
  • Item
    Kształtowanie się świadomości obowiązków człowieka wobec zwierząt w podręcznikach teologii moralnej przełomu XIX i XX wieku
    (Polskie Towarzystwo Nauk Weterynaryjnych, 2020-01-02) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest przenalizowanie obecności problematyki stosunku człowieka wobec zwierząt w podręcznikach teologii moralnej powstałych na przełomie XIX i XX wieku, których konkluzje oddziaływały na kształt refleksji teologicznomoralnej aż do lat siedemdziesiątych XX wieku. Zagadnienie to pojawia się w większości spośród przeanalizowanych opracowań reprezentujących nurt alfonsjański, neotomistyczny i chrystocentryczny. Moraliści koncentrują swoją uwagę przede wszystkim wokół kwestii nabywania prawa własności zwierząt. Nie stronią jednak od rozważań na temat praw zwierząt i obowiązków człowieka wobec innych istot żywych. Choć te kategorie są dla nich przeważnie nie do zaakceptowania, to jednak pojawiają się wyraźne zachęty do traktowania zwierząt z wrażliwością. Niektóre podręczniki rozpatrują nawet przejawy okrucieństwa w kategoriach wykroczenia moralnego. Przeanalizowane teksty pozwalają stwierdzić, że przedsoborowa teologia moralna dała podwaliny dla wypracowania współczesnej koncepcji obowiązków człowieka względem zwierząt obecnej w nauczaniu Kościoła i rozważaniach teologicznomoralnych.
  • Item
    Podstawowe zasady ekologii ludzkiej. Refleksje teologa moralisty w oparciu o nauczanie Jana Pawła II i Benedykta XVI
    (Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, 2013-11-15) Smykowski, Krzysztof
    Artykuł dotyczy potrzeby kształtowania ekologii ludzkiej w czasie kryzysu ekologicznego, który dotyka naszą planetę. O tej potrzebie wielokrotnie w swoim nauczaniu mówili Jan Paweł II i Benedykt XVI, wskazując ją jako zasadę dla wszelkich działań mających na celu ochronę biosfery. U podstaw ekologii ludzkiej stoi koncepcja człowieka, a przyczyną obecnego kryzysu ekologicznego jest błąd antropologiczny. Wobec rozpowszechnionych tendencji o charakterze inkluzjonistycznym i eskluzjonistycznym potrzebna jest antropologia integralna uznająca pełnię prawdy o człowieku jako osobie i relacjach, które tworzy z otoczeniem i samym sobą. W jej świetle człowiek jawi się jako najwspanialsze stworzenie, a świat dzięki niemu uzyskuje swoją wartość. Imponujący postęp technologiczny w wielu dziedzinach życia niesie jednak zagrożenie dla człowieka oraz równowagi w jego środowisku życia. Szczególnym zagrożeniem dla ekologii ludzkiej jest brak poszanowania dla życia ludzkiego i rodziny, która jest podstawową komórką życia społecznego i ekologii ludzkiej. Jedynie uznanie niezbywalnych praw osoby ludzkiej i promocja rodziny oraz zachowanie pokoju pomiędzy narodami może umożliwić właściwą troskę o środowisko naturalne. Jan Paweł II i Benedykt XVI wskazują, że troska o środowisko naturalne jest obowiązkiem każdego i podają szereg konkretnych przykładów jej realizacji. Niezbędne jest takie korzystanie z bogactw tego świata, które uwzględnia naturę wszystkich bytów oraz ich harmonię. Należy pamiętać o ograniczonej ilość bogactw naturalnych, z których winny móc także korzystać przyszłe pokolenia. Ważne jest także, takie planowanie rozwoju przemysłu, które oddali niebezpieczeństwa grożące życiu i zdrowiu człowieka.
  • Item
    Polowanie na zwierzęta w świetle podstawowych zasad teologii moralnej
    (2017-12-01) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest podjęcie tematu etycznej oceny polowań na dzikie zwierzęta. Takie postępowanie w debacie społecznej budzi sprzeczne emocje. Konieczne jest zatem odwołanie się do naukowej refleksji bazującej na etyce i teologii moralnej. W świetle jej zasad same polowania nie stanowią wykroczenia człowieka przeciw zwierzętom i są formą sprawowania zleconego przez Stwórcę mandatu zarządcy świata. Należy jednak pamiętać o potrzebie roztropnej przyczyny podjęcia takich działań. Może to być egzystencjalna konieczność lub chęć utrzymania równowagi w ekosystemie. Myśliwi powinni ponadto zadbać o minimalizację cierpienia zwierząt łownych. Służyć temu ma ścisłe przestrzeganie reguł obowiązujących podczas organizacji i przeprowadzenia polowań.
  • Item
    Poronienie z perspektywy teologicznomoralnej
    (Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, 2018-01-01) Smykowski, Krzysztof
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie teologicznomoralnych wymiarów związanych z poronieniem. Po przedstawieniu definicji tego pojęcia dokonano wyodrębnienia jego rodzajów ze względu na przyczynę. Jest ona bowiem kluczowa dla sformułowania oceny moralnej i wyznaczenia stopnia odpowiedzialności za jego zaistnienie. Poronienie samoistne nie wiąże się z powstaniem winy. Doprowadzenie do niego przez zaniedbanie obowiązku troski o życie poczęte prowadzi do poniesienia częściowej odpowiedzialności. Najpoważniejszym wykroczeniem jest natomiast celowe doprowadzenie do śmierci dziecka poczętego. Może ona być także niezamierzonym, choć dopuszczonym skutkiem działań terapeutycznych. Jego ocena opiera się wtedy na zastosowaniu zasady czynu o podwójnym skutku.
  • Item
    Sytuacja współczesnej rodziny w świetle adhortacji apostolskiej Amoris laetitia
    (Prymasowski Instytut Kultury Chrześcijańskiej im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Bydgoszczy, 2016-12-31) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest ukazanie współczesnej sytuacji małżeństwa i rodziny. Zadania tego podjął się papież Franciszek w adhortacji apostolskiej Amoris laetitia. Taki zabieg pozwolił mu na sformułowanie wskazań dla działalności duszpasterskiej Kościoła. Scharakteryzował kilka zjawisk, które ze względu na swoją częstotliwość mogą zostać uznane za znaki czasu. U ich źródeł leży indywidualizm, który doprowadził do zmiany sposobu patrzenia na małżeństwo. W jego świetle staje się ono jedynie środkiem do realizacji celów założonych przez każdego z małżonków. To z kolei prowadzi do szybkiego rozpadu małżeństw i rodzin oraz niechęci wobec tworzenia trwałych wspólnot.
  • Item
    Teologicznomoralne aspekty ruchu drogowego
    (Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, 2015-11-13) Smykowski, Krzysztof
    Istotnym aspektem postępu cywilizacyjnego jest widoczny rozwój środków komunikacji. Przemieszczanie się znacznej części ludności odbywa się w ruchu drogowym. Rosnąca ilość pojazdów rodzi jednak szereg niebezpieczeństw. Mimo udoskonalenia technik ich produkcji i instalacji różnego typu systemów bezpieczeństwa, ilość wypadków drogowych i ich ofiar wciąż utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. W tym kontekście trzeba mówić o podwójnej odpowiedzialności. Jej podmiotem są przede wszystkim sami uczestnicy ruchu drogowego. Ich moralnym obowiązkiem jest przestrzeganie prawa ustanowionego przez kompetentne władze państwowe, troska o własną sprawność podczas prowadzenia pojazdu oraz dbałość o jego stan techniczny. Nie mniejsza odpowiedzialność ciąży na państwie. Koncentruje się ona na zapewnieniu właściwej infrastruktury i trosce o jej należyty stan oraz na stanowieniu mądrych przepisów ruchu drogowego i ich egzekucji. W tym kontekście konieczne jest także kształtowanie postaw odpowiedzialności za życie własne i innych ludzi. Jest to rolą rodziny, szkoły, Kościoła oraz instytucji państwowych. Zasygnalizować należy także inne problemy moralne związane z rosnącym natężeniem ruchu drogowego. Powoduje ono zagrożenie dla środowiska naturalnego. Upowszechnienie się korzystania z pojazdów mechanicznych może także wpływać na zaniedbanie obowiązku troski o własne zdrowie i życie.
  • Item
    The Possibility of Conducting Experiments on Animals. Moral Theologian’s Reflections
    (2015-12-29) Smykowski, Krzysztof
    Katolicka teologia moralna uznaje prawo osoby ludzkiej do wykorzystania zwierząt w zgodzie z ich naturą, kładąc nacisk na obowiązek odniesienia się do nich z wrażliwością i życzliwością. To prawo oznacza także możliwość prowadzenia eksperymentów na zwierzętach. Takie doświadczenia są dopuszczalne, jeśli spełniają szereg warunków. Wymagana jest uzasadniona nadzieja na osiągnięcie praktycznych celów. Ponadto należy ograniczyć ilość zwierząt wykorzystanych w doświadczeniu oraz dążyć do minimalizacji odczuwanego przez nie bólu i stresu. Pomiędzy tymi czynnikami powinny być także zachowane odpowiednie proporcje. Teologia moralna uwzględnia ponadto znaczenie intencji, czyli celu do którego mają być wykorzystane efekty badań. Może ona modyfikować moralną wartość doświadczenie, które ze swojej natury są dobre lub obojętne.
  • Item
    Theological and moral aspects of vegetarianism
    (Katedra Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku, 2017-12-28) Smykowski, Krzysztof
    Celem niniejszego artykułu było zaprezentowanie coraz popularniejszego zjawiska wegetarianizmu z perspektywy teologii moralnej. Po syntetycznym opisaniu jego rodzajów dokonano charakterystyki motywacji, które leżą u podstaw rezygnacji ze spożywania produktów pochodzenia zwierzęcego. Zastrzeżeń moralnych nie budzą decyzje argumentowane pragnieniem ascezy i wrażliwością na los zwierząt gospodarskich. Mogą być one wręcz uznane za ideał moralny. Odpowiedzialne praktykowanie wegetarianizmu nie stanowi także poważnego zagrożenia dla zdrowia człowieka. Istotne obiekcje należy jednak skierować pod adresem wegetarianizmu motywowanego ideologicznie czy doktrynalnie. W swoich podstawach jest on bowiem sprzeczny z chrześcijańską wizją stworzenia.
  • Item
    Współczesny rozwój technologii medycznych wyzwaniem dla etyki
    (Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, 2018-10-25) Smykowski, Krzysztof
    Rozwój technologii medycznych zapoczątkowany w połowie XX wieku trwa do czasów współczesnych. Dzięki opracowaniu nowych leków, metod diagnostyki, prewencji i leczenia w sposób znaczący wzrosła średnia długość życia ludzi mających dostęp do opieki medycznej oraz jego jakość. Postęp daje się zauważyć szczególnie w zakresie ingerencji medycznych związanych z początkiem życia człowieka, co istotnie zmniejsza wskaźnik śmiertelności niemowląt. Jest on jednak zjawiskiem ambiwalentnym. Oprócz niewątpliwych korzyści staje się on w niektórych wypadkach zagrożeniem dla życia i godności dziecka poczętego. Celem artykułu jest przedstawienie jednego z przejawów wspomnianego rozwoju, jakim jest skonstruowanie sztucznej macicy. Urządzenie to zostało opracowane w Stanach Zjednoczonych. W 2017 r. przeprowadzono na płodach owiec jego testy, które zakończyły się sukcesem. Przewiduje się, że w niedalekiej przyszłości może zostać ono wykorzystane w terapii wcześniaków, co w znaczny sposób może ograniczyć ilość wad wrodzonych u dzieci przychodzących na świat na początku trzeciego trymestru ciąży. Można jednak zauważyć pewne niebezpieczeństwa, które związane z możliwością wykorzystania urządzenia w przygotowaniu nowych metod sztucznej prokreacji, których stosowania nie da się pogodzić z koniecznością poszanowania godności człowieka.
  • Item
    Wybrane moralne aspekty prostytucji
    (Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów w Stadnikach, 2017-12-02) Smykowski, Krzysztof
    Celem artykułu jest ukazanie niektórych kwestii moralnych związanych ze zjawiskiem prostytucji. Po syntetycznym opisaniu nauczania Pisma Świętego oraz doktryny najwybitniejszych teologów (św. Augustyna z Hippony i św. Tomasza z Akwinu) podjęto refleksję na temat odpowiedzialności moralnej osób zaangażowanych w prostytucję. Przeanalizowano jej zakres w odniesieniu zarówno do osób oddających się prostytucji, jak i tych, którzy z niej korzystają lub organizują cały proceder. Zwieńczeniem jest przedstawienie powiązań prostytucji z innymi wykroczeniami moralnymi i wybranymi problemami społecznymi. Wskazano, że prostytucja jest bardzo niepokojącym zjawiskiem moralnym i społecznym, które nierzadko przybiera znamię struktur grzechu.