Browsing by Author "Skrzyniarz, Ryszard"

Now showing 1 - 7 of 7
  • Item
  • Item
    Biskupi a bożogrobcy na ziemiach polskich w latach 1163-1819. Zarys problematyki
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Skrzyniarz, Ryszard
    W pierwszej fazie sprowadzenia zakonu bożogrobców do Polski w 1163 r. biskupi diecezjalni byli fundatorami i darczyńcami zakonu (Gedko bp krakowski, Lapus bp płocki), potwierdzali fundacje przekazane przez ich poprzedników. W XV w. był to abp gnieźnieński Mikołaj Trąba oraz Michał Treska, bp kijowski. Już od XIV w. dobra bożogrobców były łakomym kąskiem dla biskupów, szczególnie dla biedniejszych diecezji, ale i bpów krakowskich (Piotr Gamrat). Dochodziło do konfliktów w sprawie obsady parafii przynależnych do zakonu, gdzie biskupi obsadzali księży diecezjalnych. Od 1567 r., czyli od powstania komendy prepozyci komendatoryjni, gdzie większość stanowili biskupi, przyczynili się do upadku moralnego zakonu. Pozytywnie wyróżnili się wśród nich jedynie Andrzej Batory i Maciej Łubieński. Ciągłe spory między biskupami, królem i klasztorem o korzyści materialne z dóbr zakonnych, zły przykład dawany przez prepozytów komendatoryjnych, brak autorytetu i silnej ręki, spowodowały w zakonie rozprzężenie, a zarazem rozluźnienie karności, ciągłe łamanie reguły zakonnej, gnuśność, bezczynność, pijaństwo i niemoralność. W XVIII w. podjęte próby reformy przez prepozytów klasztornych nie były już w stanie zapanować nad zaistniałą sytuacją w zakonie, gdyż zły przykład szedł z góry. In the first phase of bringing the Order of the Holy Sepulchre down to Poland in 1163, bishops of dioceses were founders and donors of the Order (Cracow Bishop Gedko, Plock Bishop Lapus) and acknowledged the foundations as the heritage left by their predecessors. In 15th Century they were Gniezno Archbishop Mikołaj Trąba and Kiev Bishop Michał Treska. Since 14th Century the assets belonging to the Order of Holy Sepulchre had been titbits for bishops, especially for the poorer dioceses but also for Cracow bishops (Piotr Gamrat). Conflicts arose from recruitment procedures conducted in the Order where bishops employed diocesan priests. Since 1567 or the establishment of the commendation, commendatory provosts, where bishops had been in majority, had contributed to moral decline of the Order. The positive conduct of Andrzej Batory and Maciej Łubieński exclusively stood out. Permanent disputes among bishops, the king, and the monastery for material benefits derivable from the Order’s assets, bad examples set by commendatory provosts, the lack of authority and authoritarianism resulted in the laxity of morals in the Order and concurrently accounted for the relaxation of discipline, violation of the rules and laws made by the Order, sloth, idleness, drunkenness and immorality. In 18th Century the attempts to reform the Order, made by the provosts, were insufficient and unsuccessful to control the status quo in the Order because of the bad example that came from the top.
  • Item
    Mowy uniwersyteckie Stanisława ze Skarbimierza źródłem wiedzy o uniwersytecie i wychowaniu młodzieży akademickiej na początku XV wieku w Krakowie
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Skrzyniarz, Ryszard
    Stanisław ze Skarbimierza (1365-1431), pierwszy rektor Akademii Krakowskiej poprzez swoje mowy/kazania kierowane z okazji wewnętrznych uroczystości uczelni i wydarzeń związanych z jej życiem takich jak: wybór rektora, promocje, pogrzeb profesora, rocznica śmierci darczyńców uczelni, a także kazaniach-rozmyślaniach (collationes), zwracał się do nowo wybranych rektorów, promowanych doktorów, do swoich kolegów profesorów, a także do studentów. Był świetnym obserwatorem życia akademickiego średniowiecznego Krakowa. Dla każdej z tych grup miał konkretne pouczenia. Rektorów przestrzegał, aby dbali o dobro uczelni. Promowanym polecał, aby zabiegali o pożyteczny rozwój nauki na chwałę Boga i dla dobra ludzi. Wykładowców przestrzegał przed pychą, zarozumialstwem i niszczeniem innych uczonych. Natomiast dla studentów miał przestrogi, jak mają nie czynić, aby wzrastać w mądrości i wiedzy, którą winni zdobywać w czasie studiów. Piętnował ich wady i napominał, że one mogą doprowadzić ich do upadku, zguby i nieuzyskania tytułu akademickiego. Te wszystkie przestrogi sprzed ponad sześciuset lat są wciąż aktualne, społeczność akademicka i dzisiaj powinna zabiegać, aby uniwersytet miał charakter uniwersalny, a także troszczyć się o rozwój wiedzy i badań naukowych oraz przyczyniać do dochodzenia do prawdy. Stanisław of Skarbimierz (1365-1431), the first rector of the Academy of Krakow used to give speeches/sermons and collationes during various celebrations and university events such as the election of a new rector, conferring degrees, professors’ funerals, the anniversary of sponsors’ death; he addressed newly appointed rectors, doctors, fellow professors as well as students. He was an excellent observer of the academic life in the medieval Krakow and had specific instructions for each of the mentioned group. He told rectors to care for the interests of the university. Those who received a new degree were recommended to support the development of research for the glory of God and for the good of people. Lecturers were warned against being excessively pride, big-headed and ruining other scientists. Students were given advice on what to do to gain wisdom and knowledge while studying. He denounced their vices and warned that any misconduct could result in their fall and failure to receive an academic title. All these warnings given over six hundred years ago are still apt; nowadays the academic community should also strive to make a university universal, to care for broadening knowledge and developing research as well as contribute to discovering the truth.
  • Item
    Przegląd bibliograficzny
    (Wydawnictwo KUL, 2007) Hamryszczak, Artur Paweł; Kiper, Daniel; Skrzyniarz, Ryszard
  • Item
    Przegląd bibliograficzny
    (Wydawnictwo KUL, 2008) Hamryszczak, Artur Paweł; Kiper, Daniel; Skrzyniarz, Ryszard
  • Item
    Rozwój kultu św. Józefa w Polsce a siedemnastowieczna fundacja kościoła parafialnego pw. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Bielinach
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Krzewska, Elżbieta; Skrzyniarz, Ryszard
    Dnia 30 października 1637 r. biskup Jakub Zadzik (1582-1642), na prośbę Krzysztofa Jóźwika, właściciela hut szkła w Kokaninie i okolicach, erygował i uposażył parafię pw. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Bielinach, miejscowości leżącej w dobrach biskupów krakowskich. Kapituła krakowska zatwierdziła przywileje nadane przez biskupa dla kościoła i włościan. Prawo patronatu nad świątynią objął J. Zadzik. Jeszcze tego samego roku rozpoczęła się jej budowa. K. Jóźwik, jako fundator, czuwał nad wszystkim, pracował przy wznoszeniu murów i troszczył się o wyposażenie kościoła. Zakupił monstran­cję, zabiegał o zainstalowanie organów i przeznaczył środki na utrzymanie or­ganisty. Budowa świątyni trwała niespełna sześć lat i już 14 czerwca 1643 r. biskup krakowski Tomasz Oborski dokonał jej konsekracji. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, kto zdecydował, że świątyni w małej podkieleckiej miejscowości w pierwszej połowie XVII wieku nadano wezwanie św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. W Polsce w tym czasie takie we­zwanie miało tylko kilka kościołów zakonnych usytuowanych w dużych miastach: Krakowie, Lublinie, Poznaniu. Czy taką decyzję podjął biskup krakowski? Czy na wybór patrona miał wpływ pomysłodawca nowej parafii oraz bu­downiczy kościoła, K. Jóźwik?
  • Item
    W służbie nauki, wychowania i wartości. Szkice biograficzne o lubelskim środowisku naukowym
    (Episteme, 2015) Skrzyniarz, Ryszard; Łobacz, Małgorzata; Borowska, Barbara
    Lublin jest miastem, w którym tradycje akademickie są bardzo bogate i różnorodne. Jako ważny ośrodek na akademickiej mapie Polski od zawsze skupiał autorytety, które wpływały na światopogląd i kształtowały postawy kolejnych pokoleń. W niniejszej publikacji zebrano biografie osób z lubelskich uczelni, które wpłynęły na rozwój akademickiego Lublina. Jednak w przeważającej części pracy prezentowane jest środowisko KUL. Autorzy tekstów zebranych w tym tonie przedstawiają ludzi – naukowców i studentów – związanych z lubelskim środowiskiem akademickim. Ukazują ich zawiłe losy, zanim trafili do Lublina, zaangażowanie w pracę na tutejszych uniwersytetach, w rozwój wielu dziedzin nauki i w dydaktykę, a także ich dzieje po wyjeździe z miasta, podkreślając, jak zdobyta na tutejszych uniwersytetach wiedza i doświadczenie wpłynęły na ich życie osobiste i działalność zawodową.