Browsing by Author "Misiarczyk, Leszek"

Now showing 1 - 11 of 11
  • Item
    Alfio Giovanni Cristaudo, Giustino e la protoortodossia Giovannea. Il superamento della cristologia pneumatica e la nascita della teologia del Logos, Institutum Patristicum Augustinianum – Nerbini International, Roma 2023, pp. 647
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Misiarczyk, Leszek
    Review of the book: A.G. Cristaudo, Giustino e la protoortodossia Giovannea. Il superamento della cristologia pneumatica e la nascita della teologia del Logos, Institutum Patristicum Augustinianum – Nerbini International, Roma 2023. Recenzja książki: A.G. Cristaudo, Giustino e la protoortodossia Giovannea. Il superamento della cristologia pneumatica e la nascita della teologia del Logos, Institutum Patristicum Augustinianum – Nerbini International, Roma 2023.
  • Item
    Angelology in the Writings of Justin Martyr, Tatian and Athenagoras
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Misiarczyk, Leszek
    The aim of the study was to analyze the texts of Justin, Tatian and Athenagoras on the subject of angels. I do this on three points: the creation of angels by God/Logos as free beings (1); the tasks of angels (2) the sin of angels and the final annihilation of demons/evil angels. All three authors emphasize that God created angels and people as free beings, and therefore also responsible for their actions, and entrusted them with the care of people and his creation. However, some angels were deceived by the first angel (Tatian) or by the hostile power (Athenagoras), who let himself be carried away by vain glory, broke all ties of dependence on God and wanted to appropriate the deity. He turned into a demon and his followers into a host of demons. Athenagoras combines the concept of Tatian and Justin, stating that the power/spirit to whom God entrusted the management of matter and its forms, insulted its own essence and the power entrusted to it, and the angels from the first vault sinned by intercourse with women, which gave birth to giants. Tatian’s and Athenagoras’ concept of the sin of angels is definitely less mythical than that of Justin. According to Tatian and Athenagoras, this state of fallen angels is irreversible. Opracowanie stawia sobie za cel analizę tekstów Justyna, Tacjana i Atenagorasa na temat aniołów. Czynię to w trzech punktach: stworzenie aniołów przez Boga/Logos jako istot wolnych (1); zadania aniołów (2) oraz grzech aniołów i ostateczne unicestwienie demonów/złych aniołów. Wszyscy trzej autorzy podkreślają, że Bóg stworzył aniołów i ludzi jako istoty wolne, a więc też odpowiedzialne za swoje czyny i powierzył im opiekę nad ludźmi i swoim stworzeniem. Niektóre jednak anioły dały się zwieść pierwszemu aniołowi (Tacjan) czy mocy wrogiej (Atenagoras), który dał się ponieść próżnej chwale, zerwał wszelkie więzy zależności od Niego i chciał zawłaszczyć bóstwo. Zamienił się w demona, a jego zwolennicy w zastęp demonów. Atenagoras łączy koncepcję Tacjana i Justyna stwierdzając, że moc/duch, której Bóg powierzył zarząd nad materią i jej formami, znieważyła istotę swojego bytu i powierzoną jej władzę, zaś aniołowie z pierwszego sklepienia zgrzeszyli współżyciem z kobietami z czego narodzili się giganci. Koncepcja grzechu aniołów Tacjana i Atenagrasa jest zdecydowanie mniej mityczna niż Justyna. Według Tacjana i Atenagorasa ten stan upadku aniołów jest nieodwracalny.
  • Item
    Biskupi i prezbiterzy w Kościołach I i II wieku (Jerozolima, Azja Mniejsza i Grecja, Antiochia), cz. 1
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Misiarczyk, Leszek
    Artykuł, po szczegółowych analizach tekstów źródłowych, doprecyzowuje wnioski M. Simonettiego o roli biskupów i prezbiterów we wspólnotach wczesnochrześcijańskich I i II wieku. Po pierwsze, termin πρεσβύτερος i jego funkcja pojawia się we wspólnotach założonych przez św. Pawła za jego życia, który sam ustanawiał prezbiterów „starszych” w różnych Kościołach Azji Mniejszej więc nie miał oporu jak sugeruje Simonetti stosowania terminologii rozpowszechnionej w judaizmie. Po drugie, Simonetti przyjmuje, że w Listach Pasterskich obecny jest episkopat monarchiczny, co zakłada, że termin πρεσβύτερος tam obecny należy rozumieć jako drugi stopień hierarchii a nie „starszy”. Nie jest to do końca takie oczywiste. Niekiedy odnosi się wrażenie, że nadal zachowuje on znaczenie „starszy”. I po trzecie, przedstawiona rekonstrukcja ma sens pod warunkiem, że przez termin πρεσβύτεροι będziemy rozumieli „starszych”, a nie drugi stopień kapłaństwa. To zaś nie wybrzemiewa w jego opracowaniach jednoznacznie. Natomiast jeśli termin πρεσβύτεροι rozumiemy jako drugi stopień kapłaństwa, a sam proces przebiegał w ten sposób, że najpierw kierowały wspólnotami kolegia kapłanów, a potem zostali oni wyparci przez jednego biskupa albo spośród nich wyłonił się episkopat monarchiczny, zaś kapłani zostali zepchnięci do drugiegio rzędu i do roli współpracowników biskupa, to takiego procesu nie potwierdzają źródła I i II wieku. The article, after detailed analyses of the sources, refines M. Simonetti's conclusions about the role of bishops and presbyters in early Christian communities of the first and second centuries. Firstly, the term πρεσβύτερος and his function appears in the communities founded by St. Paul during his lifetime, who himself established presbyters “elders” in various churches on Asia Minor so he had no resistance as Simonetti suggests to the use of terminology prevalent in Judaism. Secondly, Simonetti assumes that a monarchical episcopate is present in the Pastoral Epistles, which implies that the term πρεσβύτερος present there should be understood as the second level of the hierarchy and not as “elder”. This is not quite so obvious. One sometimes gets the impression that it still retains the meaning of “elder”. And thirdly, the reconstruction presented makes sense provided that by the term πρεσβύτεροι we mean “elders” and not the second degree of the priesthood. This, on the other hand, does not ring out unequivocally in his studies. On the other hand, if we understand the term πρεσβύτεροι to mean the second degree of the priesthood, and if the process itself proceeded in such a way that first the communities were led by colleges of priests, and then they were supplanted by a single bishop, or a monarchical episcopate emerged from among them, and the priests were relegated to the second order and to the role of associates of the bishop, then such a process is not confirmed by the first and second century sources.
  • Item
    Gdzie leżał starożytny Strydon? Przegląd najważniejszych hipotez jego lokalizacji
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Misiarczyk, Leszek
    Pierwsze próby lokalizacji Strydonu Hieronima w XVII wieku oparte były na podobieństwach w brzmieniu nazw niektórych dzisiejszych miejscowości z antycznym Strydonem oraz uwarunkowane bardziej lokalnym patriotyzmem niż rygorem naukowym. W ten sposób utożsamiano Strydon ze Zdrinja/Sdringa w Istrii, z Zrin w Medumurje w Panonii albo ze Strigovo w Dalmacji. Frane Bulić opierając się na opisie Hieronima z De viris illustribus zaproponował Grahovo, ale ta hipoteza została przez większość badaczy odrzucona. Najbardziej przekonująca okazała się hipoteza Mate Suića, według której Strydon leżał w Dalmacji, a konkretnie w Liburni, zaś w sensie administracji państwowej i kościelnej przynależał do miasta Tarsatica, dzisiejsza Rjeka w Chorwacji. Najnowsza hipoteza Lujo Magnetića, który proponuje postrzegać pogranicze, o którym wspomina Hieronim jako pogranicze między Dalmacją a Panonia Secunda, czyli na terenie dzisiejszej Bośni-Hercegowiny, na linii powyżej Bania-Luka – Doboj nie przekonuje.
  • Item
  • Item
    Influence of the Septuagint on the Typological Interpretation of Joshua and His Deeds in Justin Martyr's "Dialogue with Trypho, the Jew"
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Misiarczyk, Leszek
    The aim of the article is to argue that the typological interpretation of Joshua and his actions in the Dialogue with Trypho, the Jew by Justin the Martyr, was only possible thanks to the Hellenized version of the Old Testament known as the Septuagint. In the Introduction, it was synthetically recalled that Justin in Dialogue argues with Marcionism and Judaism, and in Part 1 the status of the Septuagint was recalled in Judaism and ancient Christianity, as well as his methods of interpreting the Old Testament. In Part 2, the author concentrates on the analysis of the relevant fragments of the Dialogue in which there is a typological interpretation of Joshua and his actions. The influence of the Septuagint on Justin’s interpretation is manifested in several aspects: the name Joshua, in Hebrew ַעֻושֹהְי ,according to the Septuagint, sounds exactly the same as the name of Jesus Christ ̓Ιησοῦς and is the basis for the presentation of Joshua as a type of Christ; the second circumcision of the Israelites by Joshua, with stone knives, after entering the Promised Land was a type and foreshadowing of the spiritual circumcision of the Gentile heart by Jesus Christ from stones, that is pagan deities and the error of the world; the blood of circumcision at Gilgal was a type of the blood of Christs; stone knives (μαχαίρας πετρίνας) were a type of the teaching and words of Christ with which he circumcises the hearts of the pagans; the heap of twelve stones was a type of many heathens circumcised from the false polytheism. And the mention of this second circumcision, which Justin interprets as a type of real spiritual circumcision made by Christ, shows us the Dialogue as the oldest testimony of the Septuagint version confirmed by the Code of Alexandria (εκ δευτέρου in Rhalfs’ apparatus).
  • Item
    Interpretacja biblijnego opisu stworzenia świata w "Ad Autolycum" Teofila z Antiochii
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Misiarczyk, Leszek
    Teofil w swojej analizie biblijnego opisu stworzenia świata w Rdz 1 w punkcie wyjścia podkreśla, że Bóg stworzył wszystko, co istnieje z niczego za pośrednictwem swojego Logosu, wykluczając jako błędne wszelkie teorie o odwiecznym istnieniu materii. W perspektywie stworzenia świata Bóg zrodził (ἐγέννησεν) Logos i Mądrość przede wszystkim jako początek (ἀρχή). Bóg na początku stwarza światłość, która ukazuje rzeczy uporządkowane przez Niego. W interpretacji natomiast poszczególnych dni stworzenia posługuje się typologią, dostrzegając w poszczególnych elementach świata stworzonego zapowiedź przyszłego życia i zmartwychwstania człowieka oraz działania kościołów chrześcijańskich. Zatem pierwsze trzy dni stworzenia są typem Trójcy św., Ojca, Syna-Logosu i Ducha-Mądrości, czyli istnienia bez światła, zaś czwarty dzień typem człowieka, dla którego Bóg stworzył słońce i księżyc. Na koniec dodaje, że grzech człowieka spowodował, że zwierzęta z natury dobre i łagodne stały się złe i jadowite, ale gdy człowiek powróci do życia κατὰ φύσιν, wtedy również zwierzęta odzyskają pierwotną łagodność. In his analysis of the biblical description of the creation of the world in Genesis 1, Theophilus emphasizes at the starting point that God created everything that exists from nothing through his Logos, excluding as erroneous all theories about the eternal existence of matter. In the perspective of the creation of the world, God gave birth (ἐγέννησεν) to Logos and Wisdom primarily as a beginning (ἀρχή). In the beginning, God creates light that shows things ordered by Him. In the interpretation of individual days of creation, he uses typology, seeing in individual elements of the created world an announcement of future life and resurrection of man and the activities of Christian churches. Therefore, the first three days of creation are the type of the Holy Trinity, the Father, the Son-Logos and the Spirit-Wisdom, i.e. existence without light, and the fourth day is the type of man for whom God created the sun and the moon. Finally, he adds that man's sin has caused animals that were naturally good and gentle to become evil and poisonous, but as man returns to life κατὰ φύσιν, animals will also regain their original gentleness.
  • Item
    Polemika z Żydami i judaizmem w Ad Quirinum (liber primus) Cypriana z Kartaginy
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Misiarczyk, Leszek
    Artykuł przedstawia krótki opis dzieła jako zbioru tekstów biblijnych skupionych wokół następujących tematów: Prawo Mojżeszowe (księga I), chrystologia (księga II) i cnoty chrześcijańskie (księga III), a także ocenę wersji tekstu biblijnego, który Cyprian cytuje. Sondażowe badanie porównawcze pokazało, że Cyprian używał innej wersji tekstu biblijnego niż ta, która później stała się częścią Wulgaty Hieronima. Po drugie, dzieło Cypriana jest samodzielnym traktatem, niezależnym od Adversus Iudaeos Tertuliana, napisanym na prośbę Kwiriniusza, który stawiał sobie za cel dostarczyć adresatowi i innym chrześcijanom kartagińskim narzędzia w postaci tekstów biblijnych użytecznych w polemice z wzrastającym prozelityzmem żydowskim. Pismo dobrze wpisuje się w kontekst historyczny połowy III wieku, kiedy to wcześniejsze dobre relacje pomiędzy chrześcijanami a Żydami w Afryce Północnej, jak to potwierdzają groby chrześcijańskie odkryte w nekropoliach żydowskich albo inskypcje łączące krzyż i menorę, zaczynają się psuć z powodu rosnącego prozelityzmu żydowskiego i jednocześnie wzrostu wspólnoty chrześcijańskiej
  • Item
    Terapeuci – żydowscy prekursorzy monastycyzmu chrześcijańskiego w De vita contemplativa Filona z Aleksandrii
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Misiarczyk, Leszek
    The article analyzes the most important aspects of the life of therapists, the Jewish precursors of Christian monasticism. The author advocates the datation of the De vita contemplativa for the years 40-41 of the first century and presents arguments for the authorship of Philo. Then he emphasizes the apologetic nature of the text and its content. The author is in favor of the hypothesis that therapists were not essenes, but a separate group of ascetics in Judaism of the 1st century AD. He is not convinced by the hypothesis that the Philo’s treaty is a literary fiction and the presentation of an ideal community. Too many details in the text contradict this opinion and even indicate that Philo himself knew the life of therapists from autopsy. Direct influence of therapists on Christian monastic life is impossible to demonstrate, while indirect influence manifests itself in the following elements poor clothing, modest meals: bread, salt and water, devoting little attention to the needs of the body - only as much as necessary for life, getting rid of ownership by giving it to the closest relatives, praying at sunrise, praying with hands raised to heaven, practicing allegorical exegesis of the Old Testament, living in continence. In the case of cenobites: common life under the direction of the superior, shared meals, common prayers, houses divided into a residential part and a monastery as a place of prayer.
  • Item
    William Varner, The Apostolic Fathers. An Introduction and Translation, T&T Clark, London 2023, pp. 242
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Misiarczyk, Leszek
    Review of the book: W. Varner, The Apostolic Fathers. An Introduction and Translation, T&T Clark, London 2023. Recenzja książki: W. Varner, The Apostolic Fathers. An Introduction and Translation, T&T Clark, London 2023.
  • Item
    Zapiski o cudach z 1148 roku w Biblii Płockiej
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Misiarczyk, Leszek
    Jak wiadomo, słynne zapiski w Biblii Płockiej sa najstarszym udokumentowanym zabytkiem rękopiśmiennym powstałym na terenie Polski. Narosło wokół nich wiele nieprawdziwych informacji, które były powtarzane przez następne pokolenia historyków bez należytego zbadania. Po pierwsze więc, nic nie wskazuje na to, aby przyjąć, jak twierdzi Berhson, że karty 239v i 240r-v w tzw. Biblii Płockiej zostały pozostawione puste i właśnie w tym miejscy zostałyby później umieszczone nasze zapiski. Po drugie, tekst zapisków o cudach i liturgii katedralnej nie został zapisany na marginesie kodeksu, jak to się błędnie przedstawia w opracowaniach, ale w dwóch kolumnach, podobnie jak tekst ksiąg biblijnych przed nimi i po nich. Zapiski o cudach zostały spisane przez tego samego skryptora, lecz innym charakterem pisma niż cały kodeks: albo kodeks powstał w 1148 roku i później dodano zapiski o cudach, albo kodeks powstawał w tym samym czasie, kiedy wydarzyły się cuda i w miejscu, do którego doszli skrybowie w jego spisywaniu, dołączono notatki o cudach lub też kodeks powstał później i zapiski również dodano później. Wiele wskazuje na to, że zapiski o cudach zostały dodane już w trakcie sporządzania kodeksu. W każdym razie cały kodeks powstałby w 1148 roku lub około tej daty a żywy charakter opisu cudów zdaje się wskazywać, że zapiski powstały niedługo po samych wydarzeniach, czyli po 15 sierpnia 1148 roku lub na początku 1149 roku. Pierwszy cud dotyczył uzdrowienia kobiety o imieniu Wojuchna z paraliżu, w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 15 sierpnia 1148 roku, a drugi to cudowne uratowanie relikwii umieszczonych w strusim jaju, które spadły umieszczone pod sufitem katedry płockiej. Ponieważ zapiski nie zostały umieszczone na marginesie kodeksu, ale wpisane w ciąg kolumn przepisywanego w tym czasie tekstu biblijnego, potwierdza to wyraźnie, że Biblia Płocka została przepisana w lokalnym skryptorium. A to oznacza, że w połowie XII wieku istniało w Płocku skryptorium, w którym przepisywano księgi biblijne i liturgiczne na użytek liturgii katedralnej i lokalnej szkoły. Zapisu dokonano zapewne na polecenie ówczesnego biskupa płockiego Aleksandra z Malonne i nie wykluczone, że dokonał ich kierownik skryptorium wspominany w pierwszej zapisce Azo, choć brakuje elementów, aby to ostatecznie rozstrzygnąć. Druga zapiska wspominając Zachariasza scholara, potwierdza istnienie w Płocku w połowie XII wieku szkoły przykatedralnej. The famous notes in the Bible of Płock are the oldest documented written texts created on the Polish territory. A great deal of false information which grew up around them was repeated by the next generations of historians without proper research. First, there is no indication that, according to Berhson, the cards 239v and 240R-v in the Bible of Płock were left blank, where later our notes were made. Secondly, the notes of the miracles and the liturgy of the cathedral were not made in the margins of the Code, which is often incorrectly presented in different studies, but in two columns, like the text of the Bible before and after them. The notes of the miracles were made by the same scribe, but in a different handwriting than the entire Code: either the Code was created in 1148 and the notes of the miracles were added later or the Code was created at the same time when the miracles happened and the notes were included at the time of writing the Code or the Code was created later and the notes were also added later. There are many indications that the notes of the miracles were included during the preparation of the Code. In any case, the Code was probably created in 1148 or about that date and a vivid description of the miracles seems to indicate that the notes were made shortly after the events themselves, or after 15 August 1148 or early 1149. The first miracle was the healing of a woman, named Wojuchna, of paralysis on the feast of the Assumption of the Blessed Virgin Mary on 15 August 1148, and the other one concerned the relics placed in an ostrich egg under the ceiling of the Cathedral of Płock and saving them miraculously when they fell down. Since the notes were not made in the margins the Code, but placed in a string of columns of the biblical text which was copied then, it confirms clearly that the Bible of Płock was copied in the local scriptorium. This means that in the middle of the twelfth century there existed a scriptorium in Płock, where biblical and liturgical books were copied for the cathedral liturgy and the local school. The notes were probably made by order of the then Bishop of Płock, Alexander of Malonne and it is possible that they were made by the director of the scriptorium, mentioned in the first note-Azo, though due to missing elements, it cannot be confirmed. The other note mentioning a scholar Zacharias confirms the existence of a school attached to the Cathedral in Płock in the middle of the twelfth century.