Browsing by Author "Jedynak, Witold"

Now showing 1 - 4 of 4
  • Item
    Collectivism, Individualism, and Cardinal Stefan Wyszyński’s Personalistic Concept of Man
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2020) Jedynak, Witold
    Artykuł omawia kwestię kolektywizmu i indywidualizmu w kontekście personalistycznej wizji człowieka w ujęciu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Prakseologiczne ujęcie personalizmu Wyszyńskiego wpisuje chrześcijańską naukę społeczną w konkretne realia społeczno-polityczne powojennej rzeczywistości Polski. W tym kontekście krytyczna analiza koncepcji osoby ludzkiej funkcjonującej w wymiarze powyższych ideologii ma istotne znaczenie. Niniejszy artykuł wyjaśnia zatem specyfikę skrajnych koncepcji człowieka wpisanych w ideologię kolektywizmu i indywidualizmu. Pozwala to lepiej pojąć, na czym polega niebezpieczeństwo wypaczenia wizji życia społecznego w odniesieniu współczesnej cywilizacji świata zachodniego. W tym sensie personalistyczna wizja życia ludzkiego ukazuje, że współczesne modele życia społecznego, jeżeli mają być kształtowane na „miarę człowieka”, muszą opierać się na systemach promujących wartości proludzkie, wpisane w autentycznie humanistyczną wizję człowieka i obywatela. The article debates the issues of collectivism and individualism in the context of Cardinal Stefan Wyszyński’s personalistic vision of man. The praxeological approach to Wyszyński’s personalism inscribes the Christian social teaching in post-war Poland’s specific socio-political realities. In this context, a critical analysis of the concept of the human person functioning in the dimension of various ideologies is essential. For that reason, the above article will explain the specificity of the collectivist and individualistic ideology. It allows us to understand better the danger of distorting social life’s vision concerning the Western world’s modern civilization. In this sense, a personalistic idea of human life shows that contemporary social life models, if they are to be shaped “a human measure,” must be based on systems promoting “pro-human” values, inscribed in an authentically humanistic vision of man and citizen.
  • Item
    Egzystencjalna rola choroby
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Motyka, Marek Adam; Jedynak, Witold
    Współczesna kultura masowa charakteryzuje się promowaniem kultu ciała, wygody, doznawania przyjemności, życia pełnego ekscytujących przygód i ciągle pobudzaną zachętą posiadania kolejnych dóbr uznawanych za niezbędne i dające szczęście. Popularność zyskuje eudajmonizm i sybarytyzm. Wartości hedonistyczne coraz częściej zajmują naczelne miejsce w środkach masowego przekazu, natomiast coraz mniej mówi się o chorobie i cierpieniu, które przez współczesnego człowieka bywają postrzegane najczęściej jako nieracjonalne zło kolidujące z promowanym utopijnym i hedonistycznym wizerunkiem ludzkiej egzystencji. W artykule podjęto próbę przedstawienia roli choroby, zwłaszcza wpływu bólu, cierpienia i dysfunkcji ludzkiego ciała na egzystencję człowieka oraz jego stosunek do transcendencji. W odwołaniu do przedstawicieli egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego ukazano zróżnicowane ujęcia cierpienia. Opisano znaczenie choroby w życiu człowieka oraz wskazano przyczyny dewaluacji wartości związanych z jej doświadczaniem. Ponadto, na podstawie analizy treści publikacji autorów podejmujących kwestie cierpienia, podano przykłady określające chorobę jako fundament istotnych egzystencjalnych przemian, potwierdzając istotną rolę cierpienia, jako możliwości rozwoju duchowego oraz integracji z transcendencją. Przedstawiono również różnice w postawach wobec choroby i cierpienia związane z wyznawaniem wiary w Boga lub jej brakiem, a także powiązania w podejmowanych działaniach obserwowane zarówno u osób wierzących jak i ateistów w reorganizacji świata wartości w obliczu doświadczanego kryzysu. W odwołaniu do przykładów z literatury zaprezentowano stanowiska wobec nadchodzącej i nieuchronnej śmierci przyjęte przez osoby cierpiące, przedstawiono także rolę rodziny i otoczenia społecznego we wsparciu osób terminalnie chorych w godnym zakończeniu życia. Zwrócono uwagę na rolę duchowego wsparcia w doznawanych cierpieniach w trakcie świadomego żegnania się ze światem żywych, znacznie istotniejszą – zdaniem autorów artykułu – niż jedynie farmaceutyczne uśmierzanie cierpień fizycznych. Contemporary mass culture is characterized by the promotion of body worship, comfort, pleasure, a life full of exciting adventures and a constantly stimulated encouragement to have more of the goods considered essential for happiness. Eudemonism and sybaritism are becoming more popular. Hedonistic values are increasingly being portrayed in the mass media, and less and less talk about illness and suffering, which by modern man are often perceived as irrational evil colliding with the promoted utopian and hedonistic image of human existence. The article attempts to present the role of the disease, especially the impact of pain, suffering and dysfunction of the human body on human existence and its relationship to transcendence. Dif-ferentiated views on suffering were discussed based on the works by representatives of atheistic and theistic existentialism. The significance of illness in human life was described and the reasons for the depreciation of the values related to this experience were pointed out. In addition, based on the analysis of the publications by the authors addressing the issue of suffering, the examples depicting illness as the foundation for significant existential changes are presented, which confirms the essen-tial role of suffering as opportunity for spiritual development and integration with transcendence. Differences in attitudes towards illness and suffering related to the belief in or lack of God, as well as connections in the actions taken, observed both in believers and atheists in the reorganization of the world of values in the face of the experienced crisis were also presented. In reference to examples from the literature, positions regarding the approaching death adopted by the suffering people were presented, as well as the role of the family and social environment in supporting terminally ill people in a dignified end of life. Attention was paid to the role of spiritual support in the suffering experienced during a conscious goodbye to life, which is much more important - according to the authors of the article - than only the pharmaceutical alleviation of physical suffering.
  • Item
    The Leader’s Role in Building Religious Social Capital: A Religious Regional Community Leader in Poland
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2020) Jedynak, Witold
    Artykuł analizuje religijną i społeczną aktywność biskupa Ignacego Tokarczuka w celu wskazania jego roli w procesie wytwarzania religijnego kapitału społecznego. Badania zostały oparte na analizie dostępnych źródeł, w szczególności tekstów dotyczących pracy duszpasterskiej Tokarczuka. Badania wskazują, że w trudnym okresie epoki komunistycznej biskup przemyski był niekwestionowanym liderem lokalnej społeczności używającym środków religijnych do budowania religijnego kapitału społecznego. Biskup Tokarczuk zręcznie umacniał katolickie inicjatywy oddolne i aktywizował lokalne wspólnoty religijne. Jego religijne i społeczne wysiłki przygotowały podstawy do budowy społeczeństwa obywatelskiego. Rezultaty społecznej i religijnej pracy Biskupa, w którą były zaangażowane zarówno osoby duchowne, jak i świeckie, były imponujące. This paper analyses the religious and social efforts of Bishop Ignacy Tokarczuk in order to identify his role in the process of generating religious social capital. The research was based on an analysis of available sources and in particular published texts on the Bishop’s pastoral work. It demonstrates that during the difficult times of the communist era, the Bishop of Przemyśl was an unquestioned leader of local communities, who used religious resources to build religious social capital. Bishop Tokarczuk skilfully balanced Catholic bottom-up initiatives and activated local religious communities. His religious and social efforts prepared the ground for building a civil society. The results of Bishop’s social and religious work, which priests and lay Catholics also became in-volved in were impressive.
  • Item
    The Role of Bishop of Przemyśl Ignacy Tokarczuk in the Rise and Development of the Anti-Communist Opposition in Poland
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Jedynak, Witold
    This article presents the social activity of Ignacy Tokarczuk, the bishop of Przemyśl, in-fluencing the emergence and development of the anti-communist opposition. In 2006, the hierarch was awarded the highest state decoration—the Order of the White Eagle—by the President of Poland for his work for democratization of social life and protection of human rights. The study aims to determine the bishop’s role in the process of organizing and supporting opposition structures, especially in south-eastern Poland. It relies on the analysis of interviews, memories and scientific studies. Analysing interviews with members of the anti-communist opposition and clergy was of particular importance in the research process, which made it possible to describe and explain the bishop’s attitude and behavior towards the anti-communist movement. It was stated that Tokarczuk’s involvement in the activities of the anti-communist opposition appeared to be extremely important for the functioning of independent structures in the Subcarpathian Region, especially during the period of martial law in Poland.