Browsing by Author "Żelazny, Jan Witold"

Now showing 1 - 3 of 3
  • Item
    Cyprian u Tymoteusza. Odwołania do decyzji synodalnych Cypriana z Kartaginy w polemice w Kościele Orientalnym w VIII wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Żelazny, Jan Witold
    Analizowane teksty zaczerpnięte z Listów Tymoteusza I, patriarchy Bagdadu dotyczące jego sporu z Salomonem, biskupem Hedaty, o uznanie ważności chrztu udzielonego we wspólnotach niepozostających w łączności z Asyryjskim Kościołem Wschodu (sewerianie i melkici w starszej terminologii to monofizyci i ortodoksi), nie dają podstaw do mówienia o bliskich kontaktach chrześcijan orientalnych z chrześcijanami w Afryce. Znajomość kontrowersji, z którymi borykali się Afrykańczycy, jak i pism powstałych w tym kontekście w Afryce Prokonsularnej na Bliskim i Środkowym Wschodzie też nie dają podstaw do formułowania kategorycznych sądów. Jest faktem odwołanie do orzeczeń pochodzących zdaniem adwersarzy z Kartaginy. Prezentowane cytaty mogą jednak równie dobrze pochodzić z kolekcji prawnych, w których zbierano orzeczenia synodów bez wnikania w kontekst ich powstania, często mieszając kanony. Ten rodzaj zbiorów był rozpowszechniony w tym czasie i wiemy, że obaj, Tymoteusz i Salomon, mieli do nich dostęp. Zachowane kolekcje syryjskie z tego okresu nie mówią o analizowanych rozstrzygnięciach. Jedno jest pewne, dla obu dyskutantów, Tymoteusza i Salomona, mieszkających na terenie Mezopotamii w VIII wieku dziedzictwo synodów afrykańskich z III wieku jest dla nich ważne, a podjęte tam rozstrzygnięcia ich obowiązują. Czy odwołują się do rzeczywistych decyzji czy tylko tak uważają, może pozostawać kwestią dyskusji. Jednak świadomość wspólnej tradycji i łączności jest aksjomatem w toczonym sporze, jak i aksjomatem używanej argumentacji.
  • Item
    Koncepcja czasu w chrześcijaństwie orientalnym
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Żelazny, Jan Witold
    Koncepcja teologii orientalna często utożsamiana jest z tradycją małoazjatycką, choć wydaje się być to dużym uproszczeniem. Charakteryzuje się ona dużym naciskiem na materialny wymiar zbawienia, na realną, materialną odpłatę za dobro i zło. Czas dla semity jest realnie istniejący, choć jego bieg może być różny. Bóg wymyka się kategorii czasu (Efrem), choć ludzie tu i w eschatologicznej przyszłości podlegają jego prawom. Historia ma dla chrześcijan orientalnych walor zapisu odpowiedzi Boga na ludzkie wybory, a jej obserwacja pozwala zrozumieć, które nasze interpretacje były słuszne, a które nie. Zachowanie pokoju z Bogiem, życie w zgodzie z jego przykazaniami ma swoje potwierdzenie, prędzej czy później, w naszych dziejach w wymiarze tego świata. Ta zasada sprawiedliwości zostanie przeniesiona na rzeczywistość zbawionych. Stąd nacisk na historię i interpretację wydarzeń w kategoriach konfirmacji pax deorum w życiu wspólnot chrześcijańskich. W artykule, poprzez kolejnych autorów, podjęto próbę ukazania, jak taka postawa wobec czasu manifestowała się w literaturze chrześcijańskiej kręgu języka syryjskiego.
  • Item
    Mary in the Annunciation as a Type of Baptism
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Żelazny, Jan Witold
    The study shows that there is a full parallel between Mary in the Annunciation and the baptism of believers. In the Oriental interpretation, the two-stage approach observed in the Annunciation scene: the Holy Spirit who cleanses and the Son who incarnates have their counterpart in the birth of a new man – a Christian who receives the Holy Spirit through the anointing with oil, and becomes a member of Christ in the waters of baptism. So we have a Mariology which is soteriologically oriented and inseparably connected with the person of Christ. This approach, biblical and in line with tradition, seems to be particularly interesting because it allows us to see the not always empha sized dimension of our Marian devotion.