Szkoła Języka i Kultury Polskiej / The School of Polish Language and Culture

Permanent URI for this community

https://hdl.handle.net/20.500.12153/21

Browse

Browsing Szkoła Języka i Kultury Polskiej / The School of Polish Language and Culture by Author "Próchniak, Wiola"

Now showing 1 - 2 of 2
  • Item
    Klucz do wierszy. Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego
    (Wydawnictwo KUL, 2012) Próchniak, Wiola
    W książce pt. „Klucz do wierszy” zostały omówione trzy podstawowe sposoby obecności tekstów poetyckich w procesie glottodydaktycznym. Część pierwsza – zatytułowana „Wiersz jako pretekst” – odnosi się do pragmatycznych zastosowań poezji w nauczaniu języka polskiego jako obcego – do takich sytuacji glottodydaktycznych, w których wiersz staje się materiałem językowym prezentującym zjawiska gramatyczne, służy rozwijaniu sprawności (rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstu pisanego, mówienie i pisanie). W rozdziale tym zostały zaprezentowane również ćwiczenia / zadania zbudowane na bazie konkretnych utworów poetyckich. Część druga – „Wiersz jako tekst” – dotyczy tych zastosowań poezji w procesie glottodydaktycznym, w których respektowany jest semantyczny i metaforyzacyjny potencjał wiersza, a jego znaczeniowa autonomia staje się punktem wyjścia do lektury odkrywającej w utworze językowe przestrzenie w innych tekstach trudno uchwytne bądź nieobecne (a tym samym „obce” dla wszystkich czytelników), wydobywającej z wiersza uniwersalne jakości – wyrażone językiem poetyckim, często jednak dostępne nawet w odbiorze wspierającym się na ograniczonej znajomości języka. Znalazły się tu również wybrane techniki analityczne i interpretacyjne oraz praktyczne sposoby „otwierania” tekstu poetyckiego podczas lektury prowadzonej z uczącymi się języka polskiego jako obcego. Część trzecia – „Wiersz jako kontekst” – odnosi się do dwóch komplementarnych wobec siebie horyzontów poezji – pierwszy z nich tworzy sfera leksykalna i frazeologiczna, z której wiersz się wyłania, i która stanowi jego bezpośrednie zaplecze językowe (a pośrednio symboliczne i wyobraźniowe); drugi horyzont utworu poetyckiego tworzy kulturowa tkanka, w której wiersz uczestniczy i którą współtworzy. Rozdział ten zawiera również takie przykładowe odczytania wierszy, które z jednej strony eksponują językową naturę poezji, a z drugiej odwołują się do rozumienia poezji jako depozytariuszki i wyrazicielki pamięci – kulturowej, historycznej, jednostkowej, uwarunkowanej usytuowaniem w konkretnym czasie i przestrzeni oraz ściśle powiązanej z zapisaną w polszczyźnie tradycją, ze stojącą za nią wyobraźnią i obecną w niej aksjologią). Glottodydaktyka korzysta z doświadczeń językoznawstwa i adaptuje ustalenia tej dziedziny dotyczące języka jako systemu. Podstawowym zadaniem dydaktyki języka jako obcego jest jednak pochwycenie materii żywego języka w momentach jej realizacji – w dyskursie, w dialogu, w pytaniach i odpowiedziach, w formułowanych opiniach, wątpliwościach, nadziejach, w relacjonowaniu przeszłości, opisywaniu teraźniejszości i projektowaniu przyszłości, w językowej etykiecie i w przekraczaniu stosowności, w językowej powszedniości i w językowym eksperymencie, w dosłowności i metaforze. Glottodydaktyka jest wiedzą o języku w działaniu. Praktyka glottodydaktyczna ma prowadzić do wdrożenia uczących się w językową warstwę rzeczywistości i w to wszystko, co za sprawą danego języka dochodzi do głosu. Wiersz otwiera takie perspektywy.
  • Item
    Poetyckie obrazy polskiej kultury
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2012) Próchniak, Wiola
    Artykuł dotyczy sposobów ujmowania zjawisk kulturowych w procesie glottodydaktycznym. Istotną częścią tego procesu jest kształcenie kompetencji interkulturowej, ważne są zatem koncepcje uczenia kultury, kryteria doboru zagadnień i ich egzemplifikacje. W tej perspektywie bezcennym źródłem wiedzy kulturowej stają się teksty literackie, co prezentuję na przykładzie wiersza De pas- sage à Paris Stanisława Balińskiego.