Książki/rozdziały (WPPKiA)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/113

Browse

Browsing Książki/rozdziały (WPPKiA) by Title

Now showing 1 - 20 of 62
  • Item
    Adwokaci Nowego Sącza do 1945 roku
    (Polskie Towarzystwo Historyczne/ Prezydent Miasta Nowego Sącza, 2014) Tabaszewski, Robert
  • Item
    Aksjologia systemu prawa. Teoria i praktyka
    (Akademia Wymiaru Sprawiedliwości, 2023) Potrzeszcz, Jadwiga
    Problematyka aksjologii prawa, podjęta w niniejszej rozprawie, obejmuje wielość szczegółowych zagadnień, możliwych do zidentyfikowania poprzez przyjęcie dwóch perspektyw: 1) prawo jako wartość, 2) wartości w prawie. Rozważając zagadnienie prawa rozumianego jako wartości szczególnie istotnej w życiu społecznym człowieka, należało zaakcentować, że w tym ujęciu chodzi o sprawiedliwe prawo stanowione. Aby prawo stanowione było sprawiedliwe, nie może powstawać w rezultacie działania jedynie prawotwórczej woli podmiotu kompetentnego we wspólnocie do tworzenia prawa. Innymi słowy, nieco upraszczając, nieakceptowalna jest – tkwiąca korzeniami w teorii Thomasa Hobbesa – paremia: non veritas, sed auctoritas facit legem. Sprawiedliwość prawa pozytywnego nie jest zależna od arbitralnej woli prawodawcy, lecz od tego, czy prawodawca uwzględni w procesie tworzenia prawa, prawnonaturalne, ponadpozytywne dyrektywy i uwarunkowania. Zatem prawo sprawiedliwe powstaje w drodze racjonalnego namysłu nad rzeczywistością będącą przedmiotem regulacji prawnej. Prawo we właściwym sensie jest „rozporządzeniem rozumu dla dobra wspólnego”, jak to wyraził św. Tomasz z Akwinu. Jedynie takie sprawiedliwe prawo może być zabezpieczeniem przed samowolą władzy, np. władzy państwowej, może gwarantować adresatom bezpieczeństwo prawne. W moim przekonaniu, jedynie takie prawo można uznać za integralny element zasad, wyrażonych jako: zasada państwa prawa czy zasada praworządności. Właściwy sens tych zasad poprzedzony jest przynajmniej milczącym założeniem, że chodzi o sprawiedliwe prawo pozytywne, o ile oczywiście zaistnieje sytuacja namysłu nad sensem tak często dzisiaj stosowanych wyrażeń: praworządność oraz państwo prawa. Nie mogliśmy jednak poprzestać na ogólnym, upraszczającym stwierdzeniu, że prawo pozytywne powinno być sprawiedliwe. Twierdzenie to stanowiło punkt wyjścia do wskazania, jakie są wyznaczniki sprawiedliwego prawa. Rozdział pierwszy niniejszej rozprawy został w całości poświęcony tej problematyce. Należało zaakcentować na wstępie, że problem sprawiedliwości prawa dotyczy wyłącznie prawa pozytywnego. Wynika to wprost z tego, że prawo naturalne jest z samej swej istoty sprawiedliwe. Prawo naturalne wyznacza właściwą perspektywę oceny sprawiedliwości prawa stanowionego. Determinanty sprawiedliwego prawa możliwe są do zidentyfikowania w takim samym stopniu, w jakim stopniu człowiek posiada zdolność do odczytania zasad prawa naturalnego za pomocą rozumu praktycznego lub zmysłu moralnego. Przyjęta perspektywa prawnonaturalna umożliwiła wskazanie, jakie konkretnie wymagania powinien uwzględnić prawodawca, aby tworzone przez niego prawo było prawem sprawiedliwym. Do determinantów sprawiedliwego prawa zostały zaliczone następujące: godność człowieka, dobro wspólne, natura rzeczy, właściwe określenie zakresu kompetencji prawodawcy oraz wyznaczenie granic jego swobody w określaniu treści prawa, a także związane z tą kwestią respektowanie przez prawodawcę zasady równości i proporcjonalności w ograniczaniu praw i wolności człowieka. Wskazane determinanty sprawiedliwego prawa stanowią jedynie punkty orientacyjne dla prawodawcy, nie zaś gotową receptę gwarantującą osiągnięcie sukcesu w obszarze sprawiedliwości. Każdorazowo w procesie tworzenia konkretnych unormowań prawodawca powinien uwzględnić te orientacyjne punkty odniesienia i samodzielnie za pomocą rozumu praktycznego ustalić, co w kontekście danego przedmiotu regulacji prawnej wynika z tych wskazówek. Zakłada się, że prawodawca jest zdolny odczytać za pomocą własnej kognitywnej możności, jakie prawnonaturalne tytuły powinny zostać uwzględnione w treści prawa pozytywnego. Te prawononaturalne tytuły mają przede wszystkim swe źródło w przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka oraz konieczności uwzględnienia, że wszelkie regulacje prawne powinny być ostatecznie ukierunkowane na urzeczywistnianie dobra wspólnego. Pomocna w tym zakresie jest również analiza przez prawodawcę, jakie wskazówki płyną dla niego z natury (istoty) przedmiotu regulacji prawnej, innymi słowy chodzi o uwzględnienie natury rzeczy jako faktora z obszaru faktyczności. W kolejnym etapie prawodawca na gruncie wniosków praktycznych sformułowanych w toku rozważań uwzględniających wartość godności człowieka, wartość dobra wspólnego oraz natury rzeczy, powinien prawidłowo zidentyfikować swoje kompetencje oraz granice swobody w określaniu treści prawa. W szczególności powinien kierować się zasadą równości mającą swą podstawę i uzasadnienie w przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka, oraz proporcjonalnie rozkładać ciężary, i ograniczenia wolności i praw. Wszelkie ograniczenia wolności i praw muszą być proporcjonalne do wagi celu, któremu dane unormowanie ma służyć. Ostatecznie jednak wszystkie cele polityki państwa powinny w dalszej perspektywie służyć realizacji dobra wspólnego, którego co do zasady nie powinno się przeciwstawiać dobru każdego człowieka. Rozważając zagadnienie aksjologii prawa z drugiej perspektywy, a mianowicie w centrum uwagi stawiając problematykę wartości w prawie, trzeba najpierw uwzględnić dwie fundamentalne wartości, którymi są: sprawiedliwość i bezpieczeństwo prawne. Dość utrwalony jest pogląd o antynomiczności tych wartości za sprawą Gustawa Radbrucha, który taką relację określił w ramach idei prawa. Relacje tych dwu fundamentalnych wartości w prawie mogą być różnie postrzegane w zależności od tego, jak konkretnie pojmowana jest sprawiedliwość oraz bezpieczeństwo prawne. Przyjęte w niniejszej rozprawie pojmowanie bezpieczeństwa prawnego nie stawia tego pojęcia w relacji przeciwstawności do sprawiedliwości. Niemniej jednak relacja obu tych pojęć jest złożona. W punkcie wyjścia przyjęte zostało ustalenie, że zarówno sprawiedliwość, jak i bezpieczeństwo prawne mają swe źródło w prawie naturalnym. To prawnonaturalne roszczenie do urzeczywistnienia sprawiedliwości w prawie oraz urzeczywistnienia bezpieczeństwa prawnego w konkretnym porządku prawnym może być zrealizowane w różnym stopniu, w zależności od konkretnych uwarunkowań społeczno-gospodarczych i politycznych. Jednakże jedynym dostępnym i najlepszym środkiem realizacji sprawiedliwości oraz bezpieczeństwa prawnego jest prawo stanowione. Na postawione we wstępie pytanie o wpływ stopnia urzeczywistnienia sprawiedliwości prawa na stopień urzeczywistnienia bezpieczeństwa prawnego należy odpowiedzieć, że im bardziej prawo jest sprawiedliwe, w tym większym stopniu urzeczywistnione jest bezpieczeństwo prawne. A im bardziej prawo jest niesprawiedliwe, w tym większym stopniu traci przymiot bycia adekwatnym środkiem urzeczywistnienia bezpieczeństwa prawnego. Te dwie zasadnicze wartości znajdują się w relacji współdziałania i umacniania. Zatem konieczne jest dążenie do osiągania jak najwyższego poziomu sprawiedliwości prawa, ponieważ to przekłada się wprost na osiąganie wyższego poziomu bezpieczeństwa prawnego. Natomiast jeśli prawo byłoby niesprawiedliwe w tak wielkim stopniu, że przekroczony zostałby próg możliwej do zniesienia dozy niesprawiedliwości prawa, wówczas nie można byłoby oczekiwać bezpieczeństwa prawnego ze strony takiego „prawa”, czy raczej właściwie „ustawowego bezprawia”. W takiej sytuacji, to samo prawo pozytywne stałoby się zagrożeniem dla człowieka, nie dając mu żadnego bezpieczeństwa prawnego. Należy to jeszcze raz zaakcentować, że w momencie krytycznym, gdy ze względu na ekstremalną niesprawiedliwość prawo traci naturę prawa, traci tym samym swój walor bycia środkiem gwarancji bezpieczeństwa prawnego, a wręcz może nawet zagrażać dobrom życiowym i interesom człowieka. Wówczas funkcję gwarancyjną musi z konieczności przejąć rozum praktyczny (głos sumienia), który wskaże człowiekowi, jak odpowiednio do sytuacji należy się zachować. Sprawiedliwość prawa stanowionego jest bezpośrednio uzależniona od uszanowania w prawie godności człowieka jako wartości absolutnej każdej istoty ludzkiej. Człowiek ze względu na swoją społeczną naturę żyje i realizuje się we wspólnocie. Osiąga swoją doskonałość (tj. pełny rozwój tkwiących w nim potencjalności) we współpracy z innymi ludźmi. W ten sposób realizuje się dobro wspólne. Dobro wspólne jest wartością osiąganą w relacjach społecznych, w społecznym współdziałaniu. W takim klasycznym, teoretycznym ujęciu pomiędzy dobrem wspólnym a godnością człowieka panuje harmonia. Aby zweryfikować tę teorię w praktyce, osobna części niniejszej rozprawy została poświęcona analizie całego dotychczasowego orzecznictwa polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który na przestrzeni ponad trzech dekad wypowiadał się na temat rozumienia tych wartości i zasad konstytucyjnych. W szczególności po wejściu w życia aktualnie obowiązującej Konstytucji RP, w której wprost zostały sformułowane zasady dobra wspólnego i godności człowieka. Trybunał Konstytucyjny w swoich wypowiedziach orzeczniczych wielokrotnie dał wyraz uznaniu wartości godności człowieka i wartości dobra wspólnego za najwyższe konstytucyjne wartości w polskim porządku prawnym. Wartości te wpływają na cały porządek prawny na poziomie podkonstytucyjnych aktów normatywnych. Zasadniczo wartości te nie powinny być względem siebie antagonistyczne, lecz realizacja obu ma służyć ostatecznie rozwojowi człowieka w jego życiu we wspólnocie. Jednakże w razie zaistnienia jednak sytuacji konfliktu pomiędzy tymi wartościami Trybunał Konstytucyjny daje pierwszeństwo ochronie przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. The issue of the axiology of law addressed in the present dissertation encompasses a multiplicity of specific problems, which are identifiable by adopting two perspectives: 1) law as a value, 2) values in law. When considering the issue of law as a value of particular relevance to human social life, it is important to emphasise that this approach concerns fair (just) positive law. Thus, in order to be fair, positive law (statutory/statute law) cannot be the outcome of the mere law-making will of an entity competent in the community to create law. In other words, slightly simplifying, the legal maxim rooted in the theory of Thomas Hobbes - non veritas, sed auctoritas facit legem - is unacceptable. The justice of positive law is not dependent on the arbitrary will of the legislator, but on whether the legislator, in the process of law-making, takes into account natural law, supra-positive directives and determinants. Therefore, fair law is created through rational reflection upon the reality that is the object of legal regulation. Law in its proper sense is “an ordinance of reason for the common good”, as St Thomas Aquinas expressed it. Only such fair law may provide a safeguard against arbitrary authority, e.g. state authority, and may guarantee legal security to its addressees. In my view, only such law may be regarded as an integral element of the principle expressed as ‘the Rule of Law’. The correct sense of this principle is preceded by at least the implicit assumption that it concerns fair positive law, provided that a reflection on the meaning of the so frequently used expression today ‘the Rule of Law’ actually takes place. However, we cannot stop at the general simplistic statement that positive law should be fair. This claim was the starting point for indicating the determinants of fair law. The first chapter of the present dissertation was devoted entirely to this issue. It should be emphasised at the outset that the issue of the justice of law concerns only positive law. This follows directly from the fact that natural law is inherently fair. Natural law determines the proper perspective for assessing the fairness of positive law. The determinants of fair law are identifiable to the same extent that a human being has the capacity to interpret the principles of natural law by means of practical reason or the moral sense. The adopted legal-natural perspective allowed indicating specific requirements that the legislator should take into account to ensure that the law it creates is fair law. The determinants of fair law include the following: human dignity, the common good, the nature of things, the proper definition of the scope of the legislator’s competence as well as the setting of the limits of its freedom in determining the content of the law, and the related respect for the principles of equality and proportionality in restricting human rights and freedoms by the legislator. The indicated determinants of fair law are only landmarks for the legislator, not a ready solution guaranteeing success in the field of justice. Each time in the process of drafting specific norms, the legislator should take into account these landmarks and, by means of practical reason autonomously, determine what, in the context of the respective object of legal regulation, results from the landmarks. It is assumed that the legislator is capable of reading by means of its own cognitive powers which natural law entitlements should be included in the content of positive law. These natural law entitlements primarily have their origin in the inherent and inalienable dignity of the human being as well as in the necessity to consider that any legal regulation should ultimately be directed towards the implementation of the common good. In this regard, it is also useful for the legislator to analyse which guidelines stem from the nature (essence) of the subject matter of the legal regulation, in other words to consider the nature of things as a factor from the field of reality. In the next stage, the legislator, on the basis of the practical conclusions formulated in the course of considerations involving the value of human dignity, the value of the common good and the nature of things, should correctly identify its competence and the limits of its freedom in determining the content of the law. In particular, the legislator should be guided by the principle of equality having its basis and rationale in the inherent and inalienable dignity of the human being, and proportionately distribute the burdens, as well as the limitations of freedoms and rights. Any restrictions on freedoms and rights must be proportionate to the gravity of the objective which the regulation is intended to serve. Ultimately, however, all state policy objectives should in the long term serve the common good, which in principle should not be opposed to the welfare of each individual. When considering the issue of the axiology of law from a second perspective, namely focusing on the issue of values in law, first it is necessary to consider two fundamental values, which are justice and legal security. The view of the antinomy of these values is fairly well established due to the formula of Gustav Radbruch, who defined such a relationship within the idea of law. The relationship of these two fundamental values in law may be perceived differently depending on the particular understanding of justice and legal security. The understanding of legal security adopted in the present dissertation does not juxtapose this concept with justice. Nevertheless, the relationship of the two concepts is complex. As a starting point, it is accepted that both justice and legal security have their origin in natural law. This natural-law claim to realise justice in law and to realise legal security in a particular legal order may be fulfilled to varying degrees, depending on the specific socio-economic and political circumstances. However, the only available and best means of achieving justice and legal security is positive law (statutory/statute law). The question posed in the introduction as to the effect of the degree to which the fairness of the law is realised on the degree to which legal security is realised must be answered as follows: The more the law is fair (just), the more legal security is realised. And the more the law is unjust, the more it loses the attribute of being adequate means of the realisation of legal security. These two fundamental values are in a relationship of interaction and enhancement. Thus, it is necessary to seek to achieve the highest possible level of fairness of the law, as this directly results in achieving a higher level of legal security. Whereas, if the law were unfair to such an extent that the threshold of a tolerable degree of injustice of the law was exceeded, then no legal security could be expected from such ‘law’, or actually ‘statutory lawlessness’. Under such circumstances, the positive law itself would become a threat to human beings without providing them with any legal security. It should be emphasised once again that at the critical moment, when, due to extreme injustice, the law loses its legal nature, it thus loses its value as a means of safeguarding legal security, and may even endanger the welfare and interests of the human being. Then, the guarantee function necessarily must be taken over by practical reason (the voice of conscience), which will indicate the person the proper way to act, according to the particular situation. The fairness (justice) of statutory law depends directly on the respect in law for human dignity as an absolute value of every human being. A human being, due to his or her social nature, lives and finds the fulfilment in a community. He or she reaches the perfection (i.e. the full development of the inherent potentialities) in cooperation with other people. Thus, the common good, which is the value achieved in social relations and interaction, is realised. There is harmony between the common good and human dignity in such a classical, theoretical approach. In order to verify this theory in practice, a separate part of the present dissertation is devoted to an analysis of the entire previous jurisprudence of the Polish Constitutional Tribunal, which, over the course of more than three decades, has commented on the understanding of the above constitutional values and principles. In particular, after the entry into force of the current Constitution of the Republic of Poland, in which the principles of the common good and human dignity were explicitly worded. The Constitutional Tribunal, in its judicial statements, has repeatedly expressed its recognition of the value of human dignity and the value of the common good as the highest constitutional values in the Polish legal order. These values influence the entire legal order at the level of sub-constitutional normative acts. In principle, these values should not be mutually antagonistic, but the realisation of both should ultimately serve the human development in his or her life in the community. Nevertheless, in the event of conflict between these values, the Constitutional Tribunal gives priority to the protection of the inherent and inalienable dignity of the human being.
  • Item
    Aktualne problemy wolności myśli, sumienia i religii
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Abramowicz, Aneta M.; Borecki, Paweł; Brzozowski, Wojciech; Czarnek, Przemysław; Czelny, Michał; Góralski, Wojciech; Hucał, Michał; Koredczuk, Józef; Kosińska, Anna Magdalena; Krajczyński, Jan; Krzysztofek, Katarzyna; Krzywkowska, Justyna; Bitowt, Aleksandra; Kubala, Maciej; Misztal, Henryk; Nikołajew, Jerzy; Pietrzak, Michał; Rakoczy, Tomasz; Różański, Mieczysław; Skwarzyński, Michał; Strzała, Marek; Szeleszczuk, Damian; Sztychmiler, Ryszard; Szymański, Andrzej; Tomkiewicz, Małgorzata; Stanisz, Piotr; Ordon, Marta; Zawiślak, Michał
    Wolność myśli, sumienia i wyznania/religii (freedom of thought, conscience and religion) zajmuje ważne miejsce we wszystkich powszechnie akceptowanych katalogach praw człowieka. Jej ochronę zapewniają w szczególności umowy międzynarodowe, które przyjęto w celu zabezpieczenia ludzkości przed powtórzeniem krwawej hekatomby II wojny światowej, której głównych przyczyn słusznie upatrywano w braku należnego poszanowania dla przyrodzonej godności człowieka i jego niezbywalnych praw. Aktualność oraz praktyczna doniosłość problematyki wolności myśli, sumienia i wyznania/religii zdecydowały o poświęceniu jej XI Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego, połączonego ze Zjazdem Katedr, Zakładów i Wykładowców Prawa Wyznaniowego. Spotkanie to zostało zorganizowane przez Katedrę Prawa Wyznaniowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Polskie Towarzystwo Prawa Wyznaniowego i odbyło się w Lublinie w dniach 15-16 maja 2014 r. Program sympozjum objął blisko 40 referatów, których wygłoszenia podjęli się przedstawiciele niemal wszystkich ośrodków nauki prawa wyznaniowego w Polsce. Niniejsza publikacja stanowi pokłosie tego sympozjum, a na jej zawartość składają się opracowania, które – na bazie wygłoszonych wówczas referatów – zostały przygotowane przez większość prelegentów.
  • Item
    Bezpieczeństwo prawne z perspektywy filozofii prawa
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Potrzeszcz, Jadwiga
  • Item
    Cenzura pism własnych kandydata na ołtarze
    (Wydawnictwo KUL, 2010) Fiejdasz, Lidia; Kijas, Zdzisław J.
    Lo studio degli scritti editi da un candidato agli altari, riguarda alla fede ed alla moralità cattolica forma parte integrante dell’Inchiesta sulle virtù eroiche. Papa Eugenio III introdusse tale procedura nel XII secolo. Scriveva Benedetto XIV – „Non conviene che venga venerato pubblicamente chi nei suoi scritti errava nella fede o nei costumi oppure introduceva dottrine contrarie allo spirito della Chiesa […]”. Secondo le norme del Codice dell’anno 1917 l’esame degli scritti doveva essere effettuato presso la Congregazione dei Riti. In seguito al Concilio Vaticano II la Congregazione concesse la censura degli scritti nella diocesi. La prassi venne regolamentata nella legislazione di Giovanni Paolo II e dettagliatamente chiarita nell‘Istruzione Sanctorum Mater (“L’istruzione della Congregazione delle Cause dei Santi per lo svolgimento delle Inchieste diocesane o eparchiali nelle Cause dei Santi”). L’articolo, oltre ad offrire una panoramica storica su quella istituzione ed un ampio commento sulle norme vigenti, pone l’accento sull’osservanza del segreto delle nomine dei censori. Sono state rilevate difficoltà nella censura e nelle più importanti opinioni dei censori teologi sulle Inchieste di beatificazione di Jerzy Ciesielski, Giovanna Beretta Molla, Don Jerzy Popiełuszko.
  • Item
    Człowiek - jego prawa i odpowiedzialność
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Tabaszewski, Robert
    Zagadnienia poszanowania człowieka, jego praw i obowiązków staje się przedmiotem coraz szerszego dyskursu naukowego. Jednocześnie, istnienie porządku prawnego i ładu moralnego jest warunkiem sine qua non dla zaistnienia odpowiedzialności. Nie bez znaczenia przedstawiciele doktryny podkreślają, że człowiek staje się odpowiedzialny dopiero wówczas, gdy jest w stanie do bycia zdolnym do zrozumienia ratio danego porządku normatywnego i społecznego, a następnie do wyrażenia wobec niego swojej postawy. Bez wątpienia, na co w pracy „Osoba i czyn” zwracał uwagę Karol Wojtyła, odpowiedzialność wiąże się z osobowym statusem bytu ludzkiego, jego postawą i działaniem. Są zatem sytuacje, w których człowiek, nie tylko może, ale i musi przyjąć na siebie tę odpowiedzialność, z drugiej jednak strony normy prawa stanowionego określają przesłanki oraz stany faktyczne i prawne, w których człowiek i nie może ponosić odpowiedzialności. Człowiek winien być ponadto świadomy w momencie dokonywania danego czynu i posiadać normalne zdolności do rozpoznawania sytuacji, w której się znalazł. Celem publikacji jest ukazanie, jak widać, wielu aspektów tej ludzkiej odpowiedzialności, przy poszanowaniu wszelkich należnych człowiekowi praw, a wynikających z przyrodzonej godności osoby ludzkiej. Podział i systematyka rozdziałów jest rezultatem wieloaspektowego, a niekiedy interdyscyplinarnego ujęcia analizowanych zjawisk realizowanych przez młodych badaczy, którzy stawiając pierwsze kroki na płaszczyźnie naukowej, nie wahają się jedna stawiać odważnych pytań. Poza zasadniczym stricte eksplanacyjnym celem opracowania inicjatorom powstania niniejszej publikacji towarzyszyła także chęć integracji środowisk młodych naukowców będących na początku swojej kariery akademickiej, jak również zogniskowania forum wymiany myśli i poglądów środowiska doktoranckiego na temat istoty regulacji w codziennym życiu człowieka.
  • Item
    Dekrety reformatorskie z wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez Biskupa Tarnowskiego Jerzego Ablewicza
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Lewandowski, Paweł
    Przedmiotem niniejszego materiału źródłowego opatrzonego aparatem krytycznym są 152 dekrety reformatorskie z wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez Biskupa Tarnowskiego Jerzego Ablewicza. Opracowanie jest efektem usługi badawczej obejmującej kwerendę archiwalną wykonaną w Archiwum Diecezjalnym im. Arcybiskupa Jerzego Ablewicza w Tarnowie. Celem podjętego działania jest nie tylko trwałe zachowanie spuścizny Biskupa Tarnowskiego Jerzego Ablewicza, ale także wyrażenie wdzięczności Pasterzowi ofiarnie służącemu diecezjanom w latach 1962-1990. W przedłożonej edycji zawarto, ułożone chronologicznie, wyłącznie dekrety reformatorskie z wizytacji kanonicznych przeprowadzonych osobiście przez abpa Ablewicza, chociaż należy zauważyć, że we wspomnianych latach w imieniu i z upoważnienia Biskupa Tarnowskiego parafie wizytowali także biskupi pomocniczy: Michał Blecharczyk, Karol Pękala, Piotr Bednarczyk, Józef Gucwa i Władysław Bobowski. Przygotowywane przez nich dekrety reformatorskie były drukowane na osobistym papierze Biskupa Tarnowskiego i podpisywane przez samego abpa Ablewicza. W analizowanym okresie zwizytowanych zostało 113 dekanatów. Biskup Tarnowski osobiście zwizytował w całości lub części 25 spośród nich. Materiał źródłowy opatrzony aparatem krytycznym został ubogacony częścią aneksową, w której znajdują się: 1. Wykaz wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez Biskupa Tarnowskiego Jerzego Ablewicza ze szczegółowym wskazaniem dat wizytacji, parafii, dekanatów, duchownych wymienionych w dekretach reformatorskich oraz sygnatur Archiwum Diecezjalnego im. Arcybiskupa Jerzego Ablewicza w Tarnowie zastosowanych w zespole Wizytacje Kanoniczne; 2. Wykaz duchownych wymienionych w dekretach reformatorskich z wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez Biskupa Tarnowskiego Jerzego Ablewicza ze wskazaniem roboczych numerów dekretów reformatorskich, sygnatur w zespołach: Akta Personalne Kapłanów lub Akta Personalne Kapłanów Pracujących poza Diecezją oraz rekordów bibliograficznych biogramów pośmiertnych; 3. Kwestionariusz wizytacyjny (stosowany do 1968 r.); 4. Kwestionariusz wizytacyjny (stosowany od 1969 r.); 5. Trzeci Synod Diecezji Tarnowskiej – statuty synodalne; 6. Trzeci Synod Diecezji Tarnowskiej – instrukcja synodalna dotycząca przebiegu wizytacji kanonicznej. Opracowanie zawiera także wykazy: skrótów oraz bibliograficzny źródeł prawa i literatury. The subject of the present source material with a critical apparatus are 152 reform decrees from canonical visitations carried out by Jerzy Ablewicz, the Bishop of Tarnów. The study is the result of a research service involving an archival search conducted in the Diocese Archive Archbishop Jerzy Ablewicz in Tarnów. The aim of the undertaking is not only to permanently preserve the legacy of Jerzy Ablewicz, the Bishop of Tarnów, but also to express gratitude to the Shepherd who sacrificially served the diocesan in the years 1962-1990. The presented edition contains, arranged chronologically, only the reform decrees from the canonical visitations carried out personally by Archbishop Ablewicz, although it should be noted that in the years mentioned above, in the name and on the authority of the Bishop of Tarnów, parishes were also visited by auxiliary bishops: Michał Blecharczyk, Karol Pękala, Piotr Bednarczyk, Józef Gucwa and Władysław Bobowski. The reform decrees prepared by them were printed on the personal paper of the Bishop of Tarnów and signed by Archbishop Ablewicz himself. During the analysed period, 113 vicariates forane were visited. The Bishop of Tarnów personally visited all or part of 25 of them. The source material provided with critical apparatus has been enriched by an annex part, which includes: 1. List of canonical visitations carried out by Jerzy Ablewicz, the Bishop of Tarnów with a detailed indication of the dates of the visitations, parishes, vicariates forane, clergy mentioned in the reform decrees and the signatures of the Diocese Archive Archbishop Jerzy Ablewicz in Tarnów applied in the Canonical Visitations unit; 2. List of clergy mentioned in the reform decrees from the canonical visitations conducted by Jerzy Ablewicz, the Bishop of Tarnów with indication of working numbers of reform decrees, signatures in the units: Personal Files of Priests or Personal Files of Priests Working Outside the Diocese and bibliographic records of posthumous biographies; 3. Visitation questionnaire (used until 1968); 4. Visitation questionnaire (used since 1969); 5. Third Synod of the Diocese of Tarnów – synodal statutes; 6. Third Synod of the Diocese of Tarnów – synodal instruction regarding the course of the canonical visitation. The study also contains lists of: abbreviations and bibliographic sources of law and literature.
  • Item
    Disease as an obstacle in the exercise of public functions in international and national law
    (Alcide De Gasperi University of Euroregional Economy in Józefów, 2018-07) Tabaszewski, Robert
    Purpose: The purpose of the article is to explain the problem of the disease as an obstacle in the exercise of the highest functions and public offices. The analysis of international and national regulations making the highest functions and public offices dependent on the health status of candidates was made. Methods: The article was prepared on the basis of the following research methods: legal dogmatic, systematic and comparative method. In the alternative, the systematic method and case law analysis were used. Results: The research confirmed the thesis that the existing health regulations of officers are functional. Their aim is to provide state protection in the event of illness of a person responsible for the public sphere. Discussion: Further research should be given to whether the solutions proposed by the national legislator are partially compatible with international regulations obliging candidates for public office to undergo medical examination or disclose certain medical data, including the scope of health information.
  • Item
    Divina et humana. Księga Jubileuszowa w 65. rocznicę urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala
    (Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2001) Dębiński, Antoni; Bar, Wiesław; Stanisz, Piotr; Ordon, Marta; Adamowicz, Leszek; Cioch, Henryk; Jędrejek, Grzegorz; Kość, Antoni; Kuryłowicz, Marek; Krukowski, Józef; Mezglewski, Artur; Łączkowski, Wojciech; Przyborowska-Klimczak, Anna; Ratajczak, Beata; Safjan, Marek; Zaradkiewicz, Kamil; Smoleń, Paweł Piotr; Staszewski, Wojciech; Strzembosz, Adam; Szajkowski, Andrzej; Uruszczak, Wacław; Wójtowicz, Wanda; Wrzosek, Stanisław; Dyduch, Jan; Dzięga, Andrzej; Erlebach, Grzegorz; Erdő, Péter; Fokciński, Hieronim; Gajda, Kazimierz; Eszer, Ambrogio; Góralski, Wojciech; Górecki, Edward; Graczyk, Krzysztof; Grocholewski, Zenon; Gutiérrez, José L.; Nowak, Edward; Miziński, Artur; Paździor, Stanisław; Kasprzak, Sylwester; Podlecki, Zbigniew; Stasiak, Marian; Stankiewicz, Antoni; Tymosz, Stanisław; Zubert, Bronisław W.; Janeczek, Stanisław; Misiurek, Jerzy; Szostek, Andrzej
    Divina et humana. Księga Jubileuszowa przygotowana z okazji 65 rocznicy urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, pod redakcją Antoniego Dębińskiego, Wiesława Bara i Piotra Stanisza. Grono autorów stanowią przedstawiciele nauki prawa wyznaniowego i prawa kanonizacyjnego (z Polski i Włoch). Wręczenie Księgi miało miejsce 25 kwietnia 2001 r. w Lublinie. Jubilat był wówczas kierownikiem Katedry Prawa Wyznaniowego i kuratorem Katedry Prawa Kanonizacyjnego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
  • Item
    Dopuszczalne ograniczenia prawa podejmowania i prowadzenia działalności zawodowej lub gospodarczej ze względu na przesłankę ochrony zdrowia
    (Wydawnictwo Adam Marszałek, 2017) Tabaszewski, Robert
    Obowiązek poszanowania praw człowieka, jako kategoria prawna, to fundamentalna zasada prawa międzynarodowego publicznego. Stanowi ona odstępstwo od podstawowego principium tego prawa, polegającego na tym, że stosunek pomiędzy państwem a jego ludnością należy do kompetencji wewnętrznej danego państwa. Zasada ta aktualizuje się na dwóch płaszczyznach, „z jednej strony jest to wprowadzenie w trybie międzynarodowym praw człowieka do porządków prawnopaństwowych. Z drugiej zaś – ustanowienie międzynarodowych środków kontroli nad przestrzeganiem praw człowieka, przyjętych zarówno w trybie międzynarodowym, jak i państwowym”. Ochrona powyższej zasady w znaczeniu wąskim obejmuje całokształt środków prawnych o charakterze sądowym i pozasądowym, przyznanych i wykonywanych przez państwo w celu zapewnienia realizacji praw człowieka proklamowanych i ujętych w normach prawnych. Ujęcie szerokie ochrony tych praw obejmuje wszelkie środki, prawne i pozaprawne, w danym systemie społecznym, oddziałujący na system polityczny w kierunku zapewnienia realizacji prawa człowieka.
  • Item
    Dopuszczalność pozyskiwania i handlu ludzkimi narządami w świetle Konwencji z Santiago de Compostela
    (C.H. Beck, 2019) Tabaszewski, Robert
    W związku z upowszechnianiem się zabiegów transplantacyjnych w XXI w., nielegalny pobór i handel narządami w skali międzynarodowej stał się faktem. Proceder ten narusza prawa człowieka i podstawowe wolności, a w konsekwencji stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia indywidualnego i publicznego. Odpowiedzą na zjawisko czerpania korzyści z handlu narządami jest proces tworzenia norm zapobiegających tzw. wtórnej reizacji, czyli uprzedmiotowienia oraz niekontrolowanego dopuszczenia do obrotu handlowego ludzkich komórek, tkanek i narządów. Wprawdzie na gruncie krajowym omawiane zjawisko to wciąż zagadnienie marginalne, jednak z uwagi na fakt, że również przez Polskę przebiegają szlaki przemytnicze tzw. czerwonego rynku, a także z racji na wzrost zainteresowania polskich obywateli turystyką transplantacyjną, jego unormowanie na płaszczyźnie ustawowej staje się koniecznością. Tezę powyższą odzwierciedlają istniejące regulacje w systemie uniwersalnym, takie jak Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi do Konwencji z Palermo. Pomimo istnienia coraz bardziej szczegółowych regulacji, które były przyjmowane pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), takich jak: rezolucja Światowego Zgromadzenia Zdrowia z 1987 r. potępiająca czerpanie zysku z handlu ludzkimi organami pozyskiwanymi od osób żywych; międzynarodowych organizacji lekarskich, m.in. Światowego Towarzystwa Medycznego, Towarzystwa Transplantacyjnego oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Nefrologicznego, takich jak Deklaracja Stambulska o obrocie narządami i turystyce transplantacyjnej wraz z Protokołem Dodatkowym, w systemie uniwersalnym wciąż brakuje dokumentu o charakterze prawnie wiążącym, który odnosiłby się do zagadnień podstawowych związanych z transplantologią. Także na gruncie europejskim, pomimo szeregu konwencji Rady Europy odnoszących się do statusu człowieka jako fizycznego, psychicznego i duchowego integrum, takich jak: Konwencja z Oviedo wraz z Protokołami Dodatkowymi, czy Konwencja w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi, istniała bowiem pilna potrzeba kompleksowej regulacji w zakresie przeciwdziałania handlowi ludzkimi narządami, którą wypełniła dopiero Konwencja z Santiago de Compostela.
  • Item
  • Item
    Godziwe utrzymanie prezbiterów diecezjalnych w Polsce
    (Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2019) Lewandowski, Paweł
    The aim of the dissertation is to analyze the universal and the Polish particular legislation regarding the right of diocesan presbyters to a decent living. The dissertation adopted the thesis: The right to decent support is included in the catalog of fundamental rights due to every human being. Therefore, it is also entitled to diocesan presbyters so that they can properly fulfill their priestly vocation. This right was proclaimed by the legislator in can. 281, and also normalized the means of realizing the entitlement due to diocesan presbyters and obliged the particular legislators to specify it. The monograph sought answers to the following questions: what are the grounds of the law of diocesan presbyters for decent support; are these grounds legally binding, i.e. whether the obligation to exercise this right by other entities is correlated with the right of presbyters; what should be understood by ‘decent support’; what elements make up the right to decent support; how is this right implemented; whether the means of implementing this right indicated by the legislator are sufficient to secure the proper support of diocesan presbyters; how the right to decent support is implemented in the Polish particular legislation, i.e. whether the means of its implementation find practical application in the Church in Poland; is the system of decent support of diocesan presbyters in Poland homogeneous and sufficient? The issues raised in the monograph were carried out in three chapters, extended into smaller thematic units, preceded by a list of abbreviations and an introduction. Chapter I, which is an introduction to the subject, contains an explanation of the concepts of ‘diocesan presbyter’ and ‘decent support’, necessary for further analysis. After their exegesis, the theological and legal foundations for the right to support presbyters were shown. Chapter II addresses the problem of decent support of diocesan presbyters according to the Code of Canon Law of 1983. First, the entities obliged to care for the proper implementation of the presbyteral rights, including the faithful Christians and the diocesan bishop, were elaborated and the rights of presbyters arising from the ratio of incardination and temporary service in another particular Church were clarified. In the subsequent part of the chapter, the following issues were explored: call to simplicity of life, forms of decent support of presbyters (including: the offerings given for the celebration of Mass, iura stolae, remuneration for a given office or task and funds for the support of clergy as well as funds for the social security of clergy), regulation of inheritance property due to death. The legal basis for protecting and defending the right to decent support has also been indicated. The analysis of the decent support of diocesan presbyters according to the Code of Canon Law of 1983, carried out in Chapter II, allowed us to take up the same issue in Chapter III according to Polish particular legislation. The structure of the chapter corresponds to the previous one, however, in order to present the forms of decent support of presbyters, the following were included: offerings given for the celebration of Mass, iura stolae, offerings given due to pastoral Christmas visit, All Souls Day offerings, remuneration for a given office or task, other income, housing, meals and funds for the support of clergy and social security of clergy. The conclusion includes the reasumption of the results of analyzes undertaken in the individual chapters and the conclusions de lege lata and de lege ferenda. The dissertation is culminated by an annex containing a Polish translation of the Decretum de recursu super congruentia inter legem particularem et normam codicialem of the Pontifical Council for Legislative Texts, a bibliographic list of sources of law and literature, a summary of the dissertation in English and a list of contents in English and Polish.
  • Item
    Human rights and freedoms in systems of human rights protection
    (Regis, 2017-09) Tabaszewski, Robert
    The distinction between rights and freedoms is not theoretical, although it may be applied for the sake of evaluation of subjects of protection and effectiveness of each right assigned to a person. Right is superior to freedom. In the case of freedom the state shall refrain from action and interference, while in the case of rights the state is obliged to act. The superior character of rights is proven by the capacity to ration freedoms, which are not absolute in the same way as rights. Right is a space within which a full fulfillment of freedom is possible. Right shall be understood as the entitlements of an individual provided by the state for the sole fact of being a human being94. The entitlement mentioned above is connected to obligation of positive action, which means that the rights cannot be violated, and the obligation regulated by the natural law that the rights of other individuals cannot be violated. It means that the state is bound to fulfil an individual’s rights, otherwise the individual is entitled to pursue proper claims. Thus, a right gives an individual an opportunity to realise freedom, entitlement or competence
  • Item
    Immanuela Kanta i Matthiasa Mahlmanna próba humanistycznego uzasadnienia godności człowieka
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Potrzeszcz, Jadwiga
    Immanuel Kant’s ethics is the ethics of human dignity. He took the philosophical reflection on human dignity to a level that still shapes the authoritative point of reference both in the theory and philosophy of law and in legal dogmatics. Matthias Mahlmann, professor at the University of Zurich, lawyer and philosopher, co-originator of the universal grammar of morality and law, has researched the problem of the relationship between Immanuel Kant’s concept of practical reason and the mentalistic concept of ethics and law. According to Matthias Mahlmann, innate morality may help explain the human propensity for rational behaviour in the Kantian sense. Continuing Kant’s findings, Mahlmann also made an interesting attempt to justify human dignity in humanist terms. The presentation of this creative continuation is the primary goal of this article. Moreover, an in-depth study of Immanuel Kant’s justification of human dignity is also recommendable considering the frequently observed trivialization of his thought and a detached approach to it, especially among the proponents of natural law. In order to enter a dialogue in today’s pluralistic world, the humanist dimension of human dignity should be sought, which highlights the idea of human autotelic nature based only on anthropological considerations. This humanist notion of human dignity is clearly related to religious theories and can be supported by them. It is important, however, that the notion can be justified independently of religious sources, and that it is self-sufficient, at least theoretically.
  • Item
  • Item
    Kompatybilność rozwiązań legislacyjnych dotyczących dezinformacji na temat epidemii COVID-19 proponowanych na poziomie europejskim i krajowym w Polsce
    (Wydawnictwo Adam Marszałek, 2023) Jaskuła, Lidia Katarzyna
    Dezinformacja dotycząca epidemii COVID-19 jest zjawiskiem globalnym. Stanowi za­grożenie dla wartości chronionych przez prawo, w szczególności dla zdrowia. Głównym problem artykułu jest pytanie, czy rozwiązania legislacyjne dotyczące dezinformacji na temat epidemii COVID-19, proponowane na poziomie europejskim i krajowym w Polsce, są kompatybilne? Analizy przeprowadzone w pracy prowadzą do wniosków, że kompatybilność rozwiązań legislacyjnych będących przedmiotem opracowania jest ograni­czona. O ile możemy mówić o konsensusie dotyczącym oceny samego zjawiska dezin­formacji, o tyle podejmowane działania, tak legislacyjne, jak i praktyczne na poziomie europejskim i na poziomie krajowym, w naszym przypadku w Polsce, pozwalają na wskazanie istotnych różnic i nierzadko niepokojących przesunięć akcentów. Porów­nując proponowane rozwiązania autorstwa Komitetu Ministrów Rady Europy (Rada Europy), Komisji Europejskiej (Unia Europejska) i krajowych projektów ustaw wy­raźnie zauważalne jest odmienne podejście do idei zwalczania dezinformacji. Należy więc uznać, że sytuacja taka będzie prowadzić do powstania zróżnicowanych skutków prawnych projektowanych regulacji, które zdecydują między innymi o skuteczności projektowanych rozwiązań lub jej braku w praktyce. Analizując zagadnienia będące przedmiotem pracy, należy jednocześnie nieustannie pamiętać, że w demokratycznym państwie prawa zasadą jest wolność wypowiedzi. Disinformation regarding the COVID-19 epidemic is a global phenomenon. It consti­tutes a threat to the values protected under the law, health in particular. The primary issue tackled in “Compatibility of legislative solutions regarding COVID-19 disinformation proposed at the European and national level in Poland paper is the attempt at answering the following question: Are the legislative solutions regarding COVID-19 disinformation, proposed at the European and national level in Poland, compatible? The analyses conducted under the paper lead to the conclusions that the compatibility of legislative solutions in question is limited. Although we may speak of a consensus concerning assessment of the very phenomenon of disinformation the legislative an Practical actions taken, both on the domestic level and the European level, enable us to indicate substantial and frequently disturbing differences regarding shifting the aspects emphasized by legislation. As compared to the proposed solutions drafted by the Committee of Ministers (Council of Europe), the European Commission (Europe­ an Union) and the drafts of domestic acts, the vastly different approach to the idea of controlling disinformation is clearly visible. Therefore it must be stated that such circumstances will lead to development of varied legal effects of the drafted regulations that will decide, among other issues, the practical effectiveness or lack thereof in the case of the drafted solutions. In the course of the analysis of the issue constituting the subject of this paper we should concurrently bear in mind that freedom of expression is one of the principles in a democratic state governed by the rule of law.
  • Item
    Kompetencje biskupa diecezjalnego dotyczące środków społecznego przekazu w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku i polskim pokodeksowym ustawodawstwie partykularnym
    (Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, 2015) Lewandowski, Paweł
    The instruments of social communication play an important role in the modern world. Their importance is particularly evident in the communication process between people, to express and exchange views, in teaching and in obtaining and transmitting information. The Church shares a vision for the media, as evidenced by the documents: the Second Vatican Council, the Congregation for Bishops, the Congregation for the Doctrine of the Faith, the Congregation for Catholic Education and the Pontifical Council for Social Communications, as well as the papal teaching. In the Code of Canon Law of 1983 the church legislature devotes eleven canons (822-832) that make up the Title IV of De instrumentis communicationis socialis et in specie de libris of Book III De Ecclesiae munere docendi, to social communication. In an indirect way, the legislature refers to social communication in can. 666 belonging to Book II of De Populo Dei; can. 747, 761, 772, 779, 804 belonging to Book III De Ecclesiae munere docendi; can. 1063 belonging to Book IV of De Ecclesiae munere sanctificandi as well as can. 1369 belonging to Book VI De sanctionibus in Ecclesia. Among the numerous post-code Polish legislations, the issue of the competence of the diocesan bishop concerning social communication is defined by twenty-four particularistic and diocesan councils and the Standards of the Conference of the Polish Episcopate concerning the requirements for clerics and religious and communicating the Christian doctrine in radio and television. The Code of Canon Law of 1983 and the post-code Polish particular legislation grant the diocesan bishop wide ranging competence concerning the media. The core competence of the diocesan bishop in the analyzed material is the use of the instruments of social communication and the spreading of the Gospel through them. For this reason, he is obliged to deepen his knowledge concerning new communication tools and developing skills in using them. Within his competence there is also the instructing and directing of the faithful so that – through means of social communication – they may progress in attaining perfection of self and loved ones. The diocesan bishop should sensibilize the obligation to cooperate in building up the Church using the new tools of communication. Social communication, although they play an important role, can not replace personal proclamations of the Word of God. An important competence of the diocesan bishop is to ensure the purity of the truths of faith and morals on the area of the particular Church, entrusted to his care. This is fulfilled through the exercise of his competence: he is to take care that faith and morals of the faithful are not harmed by the written word or the use of instruments of social communication; he is to require that which is to be issued by the faithful in writing and applies to faith or morals be presented for prior assessment; and to reject any writings which harm correct faith or morals. In fulfilling the tasks of ensuring the integrity of the truths of faith and morals the diocesan bishop is therefore competent to: consenting to the fact, that instruments of social communication that are subject to him, in their name use the term „Catholic”; establish ecclesiastical assistants of Catholic media; appoint censors to evaluate publications and religious programs; giving authorisation to issue works in the area of faith and morals; express consent for the clerics and religious for permanent or temporary cooperation with radio stations or television stations and publishing in newspapers, magazines or periodicals which clearly are attacking religion or good morals. The competence of the diocesan bishop also includes concern for the Catholic instruments of social communication. He is entitled to: appoint and dissolve Catholic media; approve and amend the statutes by which they are guided; establish and dismiss those responsible for Catholic instruments of social communication; and have concern for the finances of the Catholic media. In the competence of the diocesan bishop, there is also the appointing of entities authorized to represent the particular Church in the media. The diocesan bishop also defines the range of rights to these entities. In the event of a serious breach of rules concerning the presence of the clerics and religious, and preaching the dogmas of the Church in the media, the diocesan bishop is competent to mete out administrative and penal sanctions against those who harm the faith or good morals. The aim of this action is to lead to repentance those, who violate the law, to protect the spiritual good of the faithful and the desire to preserve the unity of the Church. In conclusion, we need to state that there is coherence between the Code of Canon Law of 1983 and the post-code Polish particular legislation in the matter of the competence of the diocesan bishop concerning the instruments of social communication.
  • Item
    Komunikacja Kościoła katolickiego w Polsce w okresie pandemii Covid-19. Raport z badań interdyscyplinarnych
    (Wydawnictwo «scriptum» Tomasz Sekunda, 2022) Chmielewski, Mirosław; Nowak, Małgorzata; Stanisz, Piotr; Szulich-Kałuża, Justyna; Wadowski, Dariusz
    Przedmiotem badań przedstawionych w monografii jest komunikacja Kościoła katolickiego w Polsce z wiernymi i otoczeniem zewnętrznym w okresie pierwszej fali pandemii Covid-19. Interdyscyplinarne badania zrealizowano w paradygmacie badawczym J. Cardina, obejmującym trzy etapy naukowej eksploracji: widzieć – ocenić – działać. Na pierwszym etapie badań (widzieć) poddano analizie komunikację Kościoła w czterech perspektywach: prawnej, pragmalingwistycznej, medialnej i socjologicznej – w tych ujęciach sformułowano wnioski i rekomendacje (rozdziały I-IV). Na podstawie uzyskanych interdyscyplinarnych wyników badań zrealizowano drugą część etapu badawczego (ocenić – działać) w perspektywie teologicznopastoralnej. Stosując metodę analizy krytycznej i wnioskowania, dokonano syntetycznej oceny komunikacji Kościoła w hermeneutycznym kluczu trzech podstawowych funkcji Kościoła: prorockiej, kultycznej i pasterskiej. Procedura ta pozwoliła zamknąć trzeci etap badawczy rekomendacjami teologicznopastoralnymi i duszpasterskimi adresowanych do Kościoła katolickiego w Polsce (rozdział V Raportu). Cechą znamienną realizacji w okresie pierwszej fali COVID-19 zarówno funkcji prorockiej, jak i kultycznej była mediatyzacja przepowiadania i sprawowania sakramentów, szczególnie Eucharystii. Przyniosło to nowe sposoby uczestniczenia w kulcie, w liturgii, w sakramentach (Eucharystia, sakrament pokuty i pojednania) oraz zauważalny trend prywatyzacji wiary. Tym samym postawiło Kościół przed koniecznością poszukiwania nowych form duszpasterstwa.
  • Item
    Kościół katolicki wobec wielkiej migracji ludnościowej w 2015 r.
    (Zakład Poligraficzny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2016) Sztychmiler, Ryszard; Szczot, Elżbieta
    Kościół katolicki zawsze troszczył się o migrantów zgodnie z nauczaniem Chrystusa i Apostołów. W XX wieku wydane zostały przez Stolicę Apostolską dokumenty, na podstawie których migranci otoczeni zostali opieką duszpasterską. Kościół w Polsce angażuje się w duszpasterstwo emigrantów, a także wspiera ich finansowo, organizując między innymi zbiórki pieniężne. Z polecenia Konferencji Episkopatu Polski prowadzona jest pomoc uchodźcom w miejscu ich przebywania (poza Polską) przez Papieskie Stowarzyszenie – Pomoc Kościołowi w Potrzebie (Kirche in Not – sekcja Polska). Caritas Polska na ten cel przekazała w ostatnich latach kilka milionów złotych. Działają też ruchy społeczne wspomagające migrantów. Np. z charyzmatu i duchowości Chrystusowców zrodził Ruch Apostolatu Emigracyjnego (RAE działa od 1985 r.). Following the teachings of Christ and the Apostles the Church has always cared for migrants. In the 20th century the Holy See issued documents in which it took migrants under its pastoral care. In Poland the Church is involved in the pastoral care of emigrants and it also supports them financially by organizing fundraising, among others. The Pontifical Society – Aid to the Church in Need (Kirche in Not – Section Poland), acting on behalf of the Polish Episcopal Conference, helps refugees in their place of residence (outside Poland). Over the past few years Caritas Poland has given several million zloty for this purpose. There are also some social movements which support migrants, such as Ruch Apostolatu Emigracyjnego (RAE, operating since 1985) which was born of the chrism and spirituality of the Society of Christ.