Browsing by Author "Podraza, Andrzej"
Now showing 1 - 13 of 13
Results Per Page
Sort Options
- ItemBezpieczeństwo energetyczne Polski w kontekście neoimperialnej polityki Rosji oraz współpracy europejskiej i transatlantyckiej: Polska jako hub gazowy(Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 2020-12-30) Podraza, AndrzejCelem artykułu jest analiza bezpieczeństwa energetycznego Polski w kontekście neoimperialnej polityki Rosji traktującej nośniki energii jako instrument wpływu i uzależnienia państw oraz odbudowy własnej pozycji na arenie międzynarodowej. Zgodnie z podejściem geopolitycznym dążenie do ograniczenia zależności energetycznej Europy Środkowej i Wschodniej od Rosji nie ma jedynie wymiaru czysto gospodarczego, ale dotyczy geostrategicznej przyszłości kontynentu europejskiego i charakteru rozwijanego w Europie i w przestrzeni transatlantyckiej porządku międzynarodowego. Wybranym studium przypadku jest strategia gazowa Polski, która podjęła decyzję o zakończeniu do 31 grudnia 2022 r. kontraktu na kupno gazu ziemnego z Rosji. Polska, dążąc do zaspokojenia rosnących potrzeb na gaz ziemny, podejmuje działania mające na celu dywersyfikację źródeł i kierunków dostaw. Szczególny nacisk położony jest w artykule na koncepcję Polski jako hubu gazowego, rozwijaną w ramach Inicjatywy Trójmorza oraz przeciwdziałanie budowie przez Rosję i Niemcy rurociągu Nord Stream II jako sprzecznego, w opinii Polski, z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego w Europie.
- ItemGeopolitical and Strategic Causes and Implications of the Syrian Civil War and the Refugee Crisis(Instituto da Defesa Nacional, 2018-05-24) Podraza, AndrzejThis article analyze the war in Syria in geopolitical terms and as a humanitarian catastrophe. Its significance goes beyond merely its regional dimension. There are many different causes of the Syrian conflict, including its colonial past, the rivalry between the United States and the Soviet Union during the Cold War, the American invasion of Iraq in 2003, the sectarian polarisation and radicalization of Syria and Iraq and the West’s lukewarm response to the “Arab Spring”. Finding a solution to the conflict in Syria is not an easy task, due to the involvement of various global and regional powers in a proxy war, such as the United States, Russia, Iran, Saudi Arabia or Turkey, and due to the extraordinary brutality of the Syrian regime. The Syrian war has triggered the worst humanitarian disaster since the Second World War. The refugee crisis leads to the destabilization of the Middle East and affects Europe as the desired destination.
- ItemInstytucjonalne dylematy transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa: Unia Europejska partnerem Stanów Zjednoczonych czy prymat NATO?(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2017-12-16) Podraza, AndrzejCelem artykułu jest analiza dwóch układów instytucjonalnych, które rozwinęły się w ramach transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa. Po pierwsze, jest to NATO, które powstało w 1949 r. jako sojusz wojskowy, którego pierwotnym celem było przeciwdziałanie zagrożeniu ze strony Związku Radzieckiego i kontrola Niemiec dzięki zakotwiczeniu Stanów Zjednoczonych na kontynencie europejskim. Od tego czasu, a w szczególności od końca zimnej wojny, NATO przeszło proces transformacji, ale szereg pierwotnych funkcji nadal ma ogromne znaczenie. Poszczególne teorie stosunków międzynarodowych (neorealizm, neoliberalny instytucjonalizm, konstruktywizm społeczny) w odmienny sposób interpretują zmiany w NATO. Po drugie, alternatywnym układem instytucjonalnym dla NATO mogą być relacje w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony pomiędzy Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi. Ma on bardziej charakter potencjalny, gdyż nadal Unia ma problemy ze swoją podmiotowością w polityce międzynarodowej.
- ItemIntegracja europejska a redefinicja polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych: przyczyny zainicjowania i rozwój transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa w latach 1945–1948(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2016-12-12) Podraza, AndrzejCelem artykułu jest ukazanie przyczyn zainicjowania i rozwoju transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa w latach 1945–1948. Szczególny nacisk jest położony na ukazanie związku pomiędzy wstępnymi działaniami państw Europy Zachodniej na rzecz osiągnięcia jedności europejskiej a redefinicją polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej. Aktywność państw Europy Zachodniej oraz Stanów Zjednoczonych podyktowana była zagrożeniem ze strony Związku Radzieckiego, co skutkowało wybuchem zimnej wojny. Główni gracze w Europie Zachodniej, tj. Wielka Brytania i Francja, dążyły do zapewnienia bezpieczeństwa, początkowo biorąc pod uwagę ewentualny powrót Niemiec do agresywnej polityki, ale szybko zaczęto przede wszystkim brać pod uwagę możliwość ekspansji komunizmu. W artykule poddane są analizie dwie istotne inicjatywy europejskie, tj. Traktat z Dunkierki (1947 r.) oraz ustanowienie Unii Zachodniej na mocy Traktatu Brukselskiego (1948 r.). Powstanie Unii Zachodniej jako europejskiego sojuszu wojskowego wpłynęło na decyzję Stanów Zjednoczonych o powołaniu w 1949 r. Sojuszu Atlantyckiego. Powstanie NATO było zwieńczeniem redefinicji polityki USA wobec Europy po 1945 r. Amerykanie odeszli od tradycyjnej polityki izolacjonizmu na rzecz zaangażowania w sprawy europejskie w celu wspomożenia w odbudowie gospodarczej państw Europy Zachodniej, aby mogły się one stabilizować gospodarczo i politycznie (plan Marshalla) i nie wpadły w strefę wpływów Związku Radzieckiego (doktryna powstrzymywania). W artykule występują odwołania do wiodących teorii stosunków międzynarodowych, tj. realizmu i liberalizmu.
- ItemKoncepcje Unii Europejskiej jako aktora na arenie międzynarodowej a rozwój aktywności w zakresie polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony(Towarzystwo Naukowe KUL, Wydział Nauk Społecznych KUL, 2017-10-19) Podraza, AndrzejCelem artykułu jest analiza Unii Europejskiej jako aktora na arenie międzynarodowej z punktu widzenia trzech najbardziej wpływowych koncepcji, tj. Europy jako potęgi cywilnej, normatywnej i militarnej. Charakterystyka dokonana jest przy uwzględnieniu ewolucji aktywności zewnętrznej Unii, począwszy od nieudanych prób zainicjowania integracji politycznej w latach 50. XX wieku aż do okresu po wejściu w życie traktatu lizbońskiego w 2009 r. Unia Europejska jest traktowana jako nowy rodzaj potęgi, którego wartość wynika ze stosowania instrumentów gospodarczych i dyplomatycznych (potęga cywilna), przywiązania do wartości i norm prawa międzynarodowego (potęga normatywna) oraz z ograniczonego stosowania instrumentów militarnych w postaci operacji petersberskich (potęga militarna). UE nie może jednak w pełni odegrać istotnej roli na arenie międzynarodowej. Ograniczenia w tym zakresie wynikają z braku należytej reakcji przez UE na wiele bieżących wyzwań o charakterze wewnętrznym (np. Brexit) lub zewnętrznych (np. wojna domowa w Syrii i napływ uchodźców do Europy). Są one także rezultatem faktu, że Unia Europejska jest traktowana jako struktura hybrydowa, gdyż wywodzi się z różnych źródeł lub składa się z elementów o odmiennym lub przeciwstawnym charakterze.
- ItemKoniec zimnej wojny, transformacja Europy Środkowej i Wschodniej a moc eksplanacyjna i prognostyczna teorii stosunków międzynarodowych(Instytut Europy Środkowej, 2019-12-18) Podraza, AndrzejCelem artykułu jest próba ukazania mocy eksplanacyjnej i prognostycznej teorii stosunków międzynarodowych (neorealizm, neoliberalny instytucjonalizm i konstruktywizm społeczny) w sytuacji widocznych problemów z przewidzeniem końca zimnej wojny i wyjaśnieniem procesu demokratyzacji w państwach Europy Środkowej i Wschodniej oraz innych częściach świata. W obliczu istotnych przemian, które miały wpływ na kształtowanie się nowego pozimnowojennego porządku międzynarodowego, należy zastanowić się nad znaczeniem teorii w przyjmowaniu odpowiednich strategii badawczych, aby z jednej strony, można było z jakimś stopniem prawdopodobieństwa przewidzieć bieg wydarzeń oraz z drugiej, wyjaśnić ich istotę i znaczenie. Koniec zimnej wojny oraz proces transformacji państw Europy Środkowej i Wschodniej stawiają więc generalne i niezwykle istotne pytanie o możliwość rozwijania naukowego podejścia do analizy stosunków międzynarodowych, które wychodzi poza jedynie krótkoterminową obserwację bieżących wydarzeń. W artykule poddane są analizie najważniejsze podejścia teoretyczne w kontekście przyjęcia takiej strategii badawczej, dzięki której można by odchodzić od dominacji skrajnych wykluczających się wzajemnie stanowisk. Toczone do tej pory wielkie debaty pokazały, że bogactwo w nauce wynika nie z jednostronnego podejścia, nawet jeżeli w pewnym momencie, czy okresie mamy do czynienia z supremacją określonej teorii czy podejścia metodologicznego. Fiasko nauki o stosunkach międzynarodowych w przewidzeniu końca zimnej wojny ukazało konieczność podjęcia takich działań, których zadaniem byłoby łączenie a nie wykluczanie. Koniec zimnej wojny i proces transformacji Europy Środkowej i Wschodniej są więc traktowane jako studia przypadku pomocne w testowaniu teorii stosunków międzynarodowych jako adekwatnych narzędzi do analizy zmieniającej się sytuacji międzynarodowej.
- ItemPromocja demokracji a bezpieczeństwo europejskie: skuteczność i dylematy polityki wschodniej Unii Europejskiej w XXI w.(Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016-09-14) Podraza, AndrzejGłównym celem artykułu jest teoretyczna i empiryczna analiza wpływu Unii Europejskiej na proces demokratyzacji w państwach Europy Wschodniej. W swojej polityce zagranicznej Unia Europejska, uważana za mocarstwo normatywne, ma strategiczny interes w stabilizacji państw sąsiednich poprzez eksport wartości demokratycznych w celu zapewnienia własnego bezpieczeństwa. Twierdzi się jednak, że zdolność Unii Europejskiej do wywierania wpływu na świat zewnętrzny jest ograniczona. Skuteczność polityki warunkowości UE związana jest głównie z postrzeganymi korzyściami przez państwa trzecie - w przypadku państw Europy Wschodniej oferta członkostwa, jako główna zachęta, nie jest jeszcze brana pod uwagę. Nie bez znaczenia jest też brak wspólnego stanowiska UE wobec Rosji, dla której europejski eksport wartości demokratycznych do państw obszaru poradzieckiego jest wyzwaniem dla jej pozycji na arenie międzynarodowej. Rywalizację europejsko-rosyjską na obszarze poradzieckim można zatem opisać, posługując się realistyczną teorią stosunków międzynarodowych. Artykuł kończy się rekomendacjami dla Unii Europejskiej.
- ItemŚwiat po pandemii COVID-19 z wojną w Ukrainie w tle. Perspektywa rozwoju ładu światowego i środowiska bezpieczeństwa do 2040 roku. Wyzwania dla bezpieczeństwa Polski. Tom 1 – Wymiar polityczny i geopolityczny(Wydawnictwo Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, 2023) Reczkowski, Robert; Raubo, Jacek M.; Podraza, Andrzej; Jureńczyk, Łukasz; Turowski, Paweł
- ItemThe birth and demise (?) of the American era: Wilsonianism and its legacy vs. the US international strategy(Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego, 2022) Podraza, AndrzejThe main goal of this paper is to analyse continuity and change in American foreign policy with special emphasis on President Woodrow Wilson’s approach and its impact on the US international strategy during World War II, the beginning of the Cold War and in the post-Cold War era. It is argued that Wilson’s approach was not created in a vacuum and although it put an end to the era that was inspired by President George Washington’s farewell address from 1796, it fits very well in the traditional thought regarding the American people and mission, as well as other elements that are at the core of US international activity. Wilsonianism, understood as liberal internationalism, has been a very influential concept in the development of American foreign policy for decades and during World War II it contributed to the rise of the American era in international politics. Due to the transformation of the global order after the end of the Cold War and also in the wake of the Donald Trump presidency, it may be considered whether or not the American era has come to an end. The analysis of US foreign policy takes into account both liberal theory, referred to by Woodrow Wilson, as well as realism theory, associated with Wilson’s predecessor, President Theodor Roosevelt.
- ItemThe World after the Covid-19 Pandemic During the War in Ukraine. Perspective of the Development of the World Order and Security Environment up to 2040. Challenges to Poland's Security. Vol. 1 - Political and geoplitical dimension(Wydawnictwo Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, 2023) Reczkowski, Robert; Raubo, Jacek M.; Jureńczyk, Łukasz; Podraza, Andrzej; Turowski, Paweł
- ItemTransatlantycka strategia wobec Rosji w kontekście kryzysu ukraińskiego(Towarzystwo Nauki i Kultury 'Libra', 2017-12-12) Podraza, AndrzejCelem artykułu jest próba ujęcia podstawowych problemów w przyjęciu transatlantyckiej strategii wobec Federacji Rosyjskiej w kontekście wojny na Ukrainie. Wyzwaniem dla Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz jej państw członkowskich jest próba powrotu do polityki neoimperialnej przez Moskwę za prezydentury Władimira Putina. Z uwagi na szereg uwarunkowań dotyczących między innymi odmiennych wizji stosunków międzynarodowych i stosowania siły, Amerykanom i Europejczykom jest trudno przyjąć wspólne stanowisko wobec Rosji. Jest to jednak konieczne nie tylko dla przeciwdziałania agresji Rosji na Ukrainie, ale również dla odrodzenia i rozwoju wspólnoty atlantyckiej.
- ItemUnia Europejska(Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999) Podraza, AndrzejW książce ukazane są wybrane aspekty powstania, rozwoju i funkcjonowania Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę stan prawny na rok 1999, kiedy pozycja została opublikowana. Obejmuje ona swoim zakresem takie zagadnienia, jak: (1) historia integracji europejskiej, począwszy od sytuacji w Europie po II wojnie światowej i powstania Wspólnot Europejskich w latach 50., do momentu wejścia w życie traktatu amsterdamskiego, co nastąpiło 1 maja 1999 r.; (2) system instytucjonalny i proces decyzyjny Unii Europejskiej; (3) integracja gospodarcza i walutowa w ramach Unii Europejskiej; (4) Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa; (5) stosunki Unii Europejskiej z państwami Europy Środkowej i Wschodniej.
- ItemUnia Europejska w procesie reform traktatowych(Wydawnictwo KUL, 2007) Podraza, AndrzejCelem monografii jest analiza procesu reformowania Unii Europejskiej. Badaniom poddano trzy kolejne konferencje międzyrządowe, które zakończyły się przyjęciem traktatu amsterdamskiego, traktatu nicejskiego i traktatu konstytucyjnego. Rozdział pierwszy dotyczy istoty, zakresu i uwarunkowań procesu reform traktatowych UE a rozdział drugi odnosi się do stanowisk wybranych państw członkowskich wobec reformy Unii Europejskiej w połowie lat 90. XX wieku. W kolejnych rozdziałach dokonano bardzo szczegółowej analizy procesu negocjacji i zawartości kolejnych traktatów, tj. traktatu amsterdamskiego („niedokończona reforma”), traktatu nicejskiego („kompromis w obliczu poszerzenia”) i traktatu konstytucyjnego („nieudana próba określenia finalité politique Unii Europejskiej”). Na tej podstawie monografia oferuje model teoretyczny reform traktatowych w ramach Unii Europejskiej.